Ιδού, έφτασε η πανχαρμόσυνη ημέρα της Πεντηκοστής! Η μεγάλη ευλογία με τον ερχομό του Αγίου Πνεύματος κατέβηκε στους μαθητές του Χριστού και στην Αγία Εκκλησία Του. Η Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως χαίρεται και αγάλλεται σε όλο το πλήρωμα, επειδή δέχθηκε στις αγκάλες της την πολυαναμενόμενη και βασανισμένη κόρη, την αρχαία και ιστορική Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, η οποία στις αυλές του Κυρίου του πατριαρχικού ναού του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι περπάτησε, αισθανόμενη ασφαλής και αγαπημένη στο σπίτι της, που είναι το κοινό σπίτι όλων των αδελφικών τοπικών εκκλησιών και όπου ολόκληρη η ορθόδοξη οικουμένη εκχύνει τις προσευχές της, μοιράζει τις λύπες και τις χαρές της, θέτει τις ελπίδες της και αντλεί Θείες εμπνεύσεις και δυνάμεις από το πάνσεπτο Κέντρο της εσταυρωμένης για όλους Εκκλησίας Χριστού, ομοίως του Σωτήρος Χριστού, ως σώμα Του.
Το Πανάγιο και Θείο Πνεύμα, το Οποίο συγκρατεί και θερμάνει όλο το σώμα της Εκκλησίας, το Οποίο είναι ο σύνδεσμος της ενότητος και της ειρήνης, διά του Οποίου όλα δημιουργήθηκαν και όλα κινούνται, σήμερα, σε αυτή την Πεντηκοστή, ευδόκησε να τις συνδέσει στο εν την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος με την Πρωτόθρονη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και δι’ αυτής με όλο το πλήρωμα της Ορθοδοξίας και να την προσαγάγει στην προαιώνια και υπέρ νουν αγάπη της Παναγίας Τριάδος.
Όλες οι τάξεις των αγγέλων χαίρονται και εορτάζουν, και μαζί τους και εμείς οι γήινοι, επειδή οι πόθοι μας και οι πόθοι των προγόνων μας έγιναν πραγματικότητα διά του παμμέγιστου και πανηγυρικού γεγονότος και της χαράς που το Άγιο Πνεύμα μας παρέστησε στο Φανάρι. Δεν ήταν μικρότερη και η χαρά της Μητέρας Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, η οποία χαιρόταν για την Εκκλησία κόρη της, την ιερά Αρχιεπισκοπή Αχρίδος. Η Αυτού Θειοτάτης Παναγιώτητος, Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. κ. Βαρθολομαίος, ο προκαθήμενος και η φωνή της πρωτοθρόνου και πρωθαποστολικής Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, με συγκινητικό λόγο μίλησε για αυτό το σπάνιο γεγονός, ευάρεστο στο Άγιο Πνεύμα:
Ἡ κρίσις τοῦ Κωνσταντινουπόλεως εἶναι ἐλεήμων, φιλάδελφος καὶ θεραπευτική. Δὲν εἶναι κρίσις ἐξουσιαστική, ἐξουθενωτική καὶ μεγάλαυχος. Εἶναι θεραπεία καὶ ἴασις. Εἶναι ὀδύνη διὰ τὸ πρόβλημα καὶ χαρὰ διὰ τὴν λύσιν. Ἡ μεθ’ ὑμῶν ἀποκατάστασις πλήρους ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας καὶ ἡ ἐν τοῖς ἑπομένοις ἀνεύρεσις ἐκκλησιαστικῶς θεσμικῆς δομῆς διὰ τὴν καθ’ ὑμᾶς ὀντότητα, τὴν συγκεκριμένην ἱστορικὴν στιγμήν, δίδει ἀφορμὴν διὰ τὰ ὅσα ἐπεσημήναμεν καὶ διὰ τὰ περαιτέρω, καθὼς ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία δρέπει τὴν ἀχαριστίαν καὶ τὴν σκληρότητα τῶν τῇ χάριτι τοῦ ζωοποιοῦ Ἁγίου Πνεύματος τεθεραπευμένων.
Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀδελφοί. Εἰσέλθετε εἰς τὸν θησαυρὸν τῆς Οἰκουμενικότητος. Ρωμηοσύνη δὲν εἶναι δηλωτικὸν ἐθνοτικῆς ταυτότητος, ἀλλὰ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς τοιαύτης. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία κληροδοτεῖ εἰς τὰ τέκνα της ὅλα τὰ ἰδιώματά της. Κληροδοτεῖ τὴν ἀνοχήν, τὴν ἠπιότητα, τὴν καταλλαγήν, τὴν πρᾳότητα, τὴν ἀγαθωσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν ἀγάπην∙ ἐν ἑνὶ λόγῳ ἅπαντα τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Εἶναι ἡ ὥρα νὰ ἀναθεωρήσητε τὴν ἐκκλησιολογίαν τῆς αὐταρκείας καὶ τῆς κακῶς νοουμένης ἐσωστρεφείας. Καλλιεργήσατε ὅσα σᾶς ἐμπιστευόμεθα καὶ ἐπαυξήσατε τὰ τάλαντά σας. Χρειάζεται σταθερότης. Ὁ ἐπαμφοτερισμὸς καὶ ἡ κακῶς εἰσελθοῦσα ὁρολογία Σλαυοφώνου καὶ Ἑλληνοφώνου Ὀρθοδοξίας δὲν ἀποτελοῦν ἀληθῆ διλήμματα. Μία καὶ ἀκαινοτόμητος εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Δὲν ἔχομεν τὴν πολυτέλειαν ἐπιμερισμῶν καὶ μικροτήτων. Αἱ διχοστασίαι καὶ αἱ πεισμώδεις ἐμμοναί, γνωρίζετε κάλλιον παντὸς ἑτέρου, πόσον δυσανάλογον κόστος ἔχουν.
Προτρεπόμεθα πατρικῶς νὰ ἐμπιστευθῆτε καρδιακῶς τὴν Μητέρα σας Ἐκκλησίαν˙ νὰ ἀναθέσητε τὴν μέριμνα σας εἰς τὴν πρόνοιαν καὶ τὴν στοργήν Της˙ νὰ ἀκούσητε τὶ τὸ πνεῦμα λέγει τῇ Ἐκκλησίᾳ˙ νὰ προσκατερῆτε τῇ προσευχῇ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου˙ νὰ ζηλοῦτε τὰ κρείττονα καὶ σωτηρίας ἐχόμενα. Ἡμεῖς καὶ εἴπομεν κατ’ ἐπανάληψιν, καὶ ἐμπρουποθέτως διετυπώσαμεν εἰς τὴν ἐγχειρισθεῖσαν ὑμῖν Πρᾶξιν ἀποκαταστάσεως εἰς τὴν εὐχαριστιακὴν κοινωνίαν, ὅτι εἴμεθα πρόθυμοι -ἐντὸς πάντοτε τῆς ἐκκλησιαστικῶς διαμεμορφωμένης καὶ παραδεκτῆς πρακτικῆς- νὰ ἐγκύψωμεν ἔτι καὶ πλέον εἰς τὰ καθ’ ὑμᾶς. Ἡ ἀπὸ τοῦδε πορεία σας ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικῶς ἐκ τῆς ἰδικῆς σας συμπεριφορᾶς καὶ ἐκ τῶν ἐπιλογῶν σας.
Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀχρίδος κ. Στέφανε, ἐν τῷ τέλει τῆς σημερινῆς ἱστορικῆς συλλειτουργίας ἡμῶν μεθ’ ὑμῶν, ἐν τῷ καθ’ ἡμᾶς Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ τούτῳ, στρέφομεν τὸν λόγον, τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν ἡμῶν πρὸς ἅπαντα τὰ ἐν τῷ κράτει τῆς Βορείου Μακεδονίας ἠγαπημένα ἡμῖν τέκνα τῆς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀχρίδος, τούς τε ἄρχοντας καὶ τοὺς ἀρχομένους, τοὺς παρόντας καὶ τοὺς ἐκεῖσε εὑρισκομένους.
Ἰδιαζόντως χαιρόμεθα διὰ τὴν αὐτοπρόσωπον παρουσίαν τοῦ Ἐξοχωτάτου Πρωθυπουργοῦ τῆς Βορείου Μακεδονίας κ. Δημήτρη Κοβάτσεβσκι καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ὑπουργῶν καὶ λοιπῶν συνεργατῶν του, ἀλλὰ καὶ τοσούτων πιστῶν τέκνων τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τῆς εὐλογημένης ταύτης χώρας, τὰ ὁποῖα ἐπλήρωσαν τὸν περίπυστον τοῦτον Ναόν καὶ ἔδωκαν ἄλλην διάστασιν εἰς τὴν σημερινὴν ἑορτὴν τῆς Πεντηκοστῆς, δηλαδὴ καθολικὴν καὶ προσωπικὴν δι’ ὑμᾶς. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ πιστεύομεν ὅτι σημαίνει τὴν πλήρη κατανόησιν ἀπὸ ἐσᾶς τῆς μεγάλης δωρεᾶς τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λαόν σας, ἀλλὰ καὶ τῆς εὐθύνης τὴν ὁποίαν ἀναλαμβάνετε, εἰσερχόμενοι ἀπὸ τῆς σήμερον εἰς τὸν Πανορθόδοξον Κόσμον. Πυρίφλεκτοι ἐκ τῆς Χάριτος τοῦ Παρακλήτου, παρακαλοῦμεν καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν τὸ ζωοποιὸν Ἅγιον Πνεῦμα, τὸ ἀνακαινιστικὸν καὶ ὑπερδύναμον, τὸ ἡδὺ καὶ ἀλθαῖνον τὰ τραύματα, τὸ ἀναπληροῦν τὰς ἀνθρωπίνας ἐλλείψεις, τὸ ἐτάζον τὰς ἡμετέρας καρδίας, ὅπως στηρίζῃ ὑμᾶς ἐν τῇ ἀληθείᾳ˙ ὅπως αὐξάνῃ ὑμᾶς ἐν τῆ πίστει˙ ὅπως σοφίζῃ ὑμᾶς ἐν τῇ δολιχοδρομίᾳ τῆς Ἐκκλησίας˙ ἵνα καὶ ἡμεῖς, ὁ κοινὸς ὑμῶν πατὴρ καὶ προστάτης, ὁ πρῶτος καὶ ἔσχατος τῶν Ἐπισκόπων τῆς κατὰ Ἀνατολὰς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας εὐφραινόμεθα πνευματικῶς ἐφ’ ὑμᾶς καὶ ἐπὶ τοῖς ἔργοις ὑμῶν˙ καὶ ἵνα ἐν τούτοις δοξάζηται τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Το συλλείτουργο του Αρχιεπισκόπου μας κ. Στεφάνου και των Μητροπολιτών κ. Πέτρου και κ. Τιμοθέου με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη και η κοινωνία στο σώμα και στο αίμα του Χριστού, ήταν πλούσια ανάβλυση της χάριτος και της αγάπης του Αγίου Πνεύματος, για το οποίο ο μακαριώτατος μας Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος, εξ ονόματος της ιεραρχίας και του χριστεπώνυμου λαού της Εκκλησίας μας, της τωρινής και των προγόνων, με θερμότατα λόγια ευγνωμοσύνης, του απευθύνθηκε:
Σήμερα, κατά την «τελευταίαν» αυτή Εορτήν, εμείς, τα μέλη της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, αισθανθήκαμε ότι δεν είμαστε ορφανοί, αλλά, αφού βρεθήκαμε στην πατρική αγκαλιά του Παναγιωτάτου και Φιλτάτου Πατριάρχου μας, κ.κ. Βαρθολομαίου, επιστρέφοντας από «ξένη χώρα», καθίσαμε στο τραπέζι του Κυρίου και κατανοήσαμε την επιθυμία του Προφήτη Μαλαχία: «ὃς ἀποκαταστήσει καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱὸν καὶ καρδίαν ἀνθρώπου πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ»[2]. Εδώ είμαστε αποδεκτοί και αγαπημένοι, συλλειτουργούμε με τον Θύτη της σημερινής Ευχαριστίας που προσφέρεται «κατά πάντα και διά πάντα», συμμετέχουμε στο νόημα του μυστηρίου της Πεντηκοστής, όταν η χάρη του Θεού διαμερίζεται αμέριστα.
Αυτό το σημερινό γεγονός για μας σημαίνει πολλά: εδώ, απ’ όπου αισθανθήκαμε την πρωτοβουλία και ακούσαμε την χαρμόσυνη κρίση για την έκκλητο προσφυγή μας, εδώ και λειτουργούμε και αποκατάσταση λαμβάνουμε και στην λειτουργική ενότητα με όλους εισερχόμαστε· και όχι οπουδήποτε, αλλά στο καθολικό της Εκκλησίας Χριστού, στο δικό μας «Υπερώο». Όχι σε οποιαδήποτε ημέρα ή εορτή της πίστεως, αλλά ακριβώς στην εορτή της Πεντηκοστής, όταν «ιδρύθηκε η Εκκλησία, από την άποψη ότι οι Απόστολοι έγιναν μέλη του Σώματος Χριστού…
Προσφιλέστατα μέλη της ιεράς αυτής συνάξεως,
Υπάρχει μια πασιφανής αλήθεια – η ιστορία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος δεν υπάρχει χωρίς την παρουσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πολλά από την κληρονομία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος συνδέονται με το Ιερό Κέντρο – η εκκλησιαστική τέχνη, η αρχιτεκτονική, η λειτουργική παράδοση…
Ό,τι δημιουργούνταν, συνήθως με μεγαλοπρεπή και πολυτελή μορφή, στην Κωνσταντινούπολη, εμφανίζονταν, σε μικρότερη και πιο ταπεινή μορφή, και στην Αχρίδα. Αυτή η συνεργασία ιστορικά είχε και ένδοξες και καλές, αλλά και θλιβερές και δύσκολες στιγμές, όμως αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι η Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως πάντοτε γνώριζε, όπως και σήμερα γνωρίζει, με αγάπη να βρίσκει την οδό στις καρδιές των αδικημένων, πεφορτισμένων, πασχόντων, κουρασμένων από των συνθηκών του χρόνου και της ιστορίας.
Αυτή ποτέ δεν σταμάτησε να διαμερίζεται, να μοιράζεται, να κόβει από το εαυτό της για να χαροποιήσει τα τέκνα της. Έτσι, εκτός από τις πρεσβυγενείς Εκκλησίες της Ανατολής, όλες οι άλλες Εκκλησίες, και σε εποχές δύσκολες και αφόρητες, καιρούς μαρτυρίων και βασάνων, δημιουργήθηκαν με την ευλογία της και από την κανονική δικαιοδοσία της… Έτσι γίνεται και τώρα, μ’ αυτή την αποκατάσταση και ανασύσταση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος.
Παναγιώτατε,
Εσείς καλά γνωρίζετε τον πόθο της ιεραρχίας μας και του ορθόδοξου λαού μας και αυτό δεν το κρύβουμε ούτε από Σας, ούτε από τα μέλη της σεπτής ιεραρχίας της Εκκλησίας Σας και του πιστού λαού Σας – να δούμε την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος να ανασυστήνεται και να ρυθμίζεται ως αυτοκέφαλη Εκκλησία. Αλλά, ο Κύριος είναι ο μάρτυράς μας, ότι όση ελπίδα έχουμε, τόση και πλήρη εμπιστοσύνη έχουμε στην Υμετέρα κρίση, στην γνώμη Σας για το χρόνο στον οποίο πρέπει να γίνει η διευθέτηση αυτών των πραγμάτων. Σε Σας αφήνουμε την κρίση για τον χρόνο και παρακαλούμε, μην μας ξεχνάτε, αλλά βοηθήστε μας να προοδεύσουμε.
Σε Σας είναι η ευθύνη της Μητρός Εκκλησίας για το καλό και για την προκοπή της οικογένειας των Ορθοδόξων, σε Σας είναι τα προνόμια και τα δίκαια και εμείς δεν ζητούμε τίποτα περισσότερο απ’ όσα έλαβαν οι άλλοι, ή με κάποιο τρόπο διαφορετικό από αυτόν με τον οποίο παραχωρήσατε τα άλλα αυτοκέφαλα της ιστορίας και του παρόντος. Τηρουμένων των αναλογιών με τα λόγια του Σοφού Σολομώντος, έχοντες υπ’ όψιν την ευθύνη Σας και το πρωτείο της διακονίας, μαζί με τα προνόμια και το κύρος της Καθέδρας της Κωνσταντινουπόλεως, θα πούμε:
«μεγάλως ἰσχύειν πάρεστί σοι πάντοτε, καὶ κράτει βραχίονός σου τίς ἀντιστήσεται; […] ἐλεεῖς δὲ πάντας, […] ἀγαπᾷς γὰρ τὰ ὄντα πάντα, […] φιλόψυχε».
Η υπόσχεσή μας είναι ότι ακούραστα θα εργαστούμε για την προκοπή μας και υπομονετικά θα περιμένουμε εκείνη την ευπρόσδεκτη στιγμή, όταν μια χαρμόσυνη ανακοίνωση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας θα συνοδευθεί από την χαρμόσυνη κρούση των κωδώνων, θα γεμίσει με ανείπωτη χαρά τις καρδιές των συγχρόνων και θα αναπαύσει τις ψυχές των κεκοιμημένων.
Ας ακουστεί περίτρανα, με την φωνή της Μητρός και Δεσποίνης Εκκλησίας, της αρχής των κατά τόπους Εκκλησιών, η είδηση για το σημερινό γεγονός της αποκαταστάσεως της λειτουργικής ενότητός μας με τον ορθόδοξο κόσμο, για την Πεντηκοστή αυτή, κατά την οποία, μετά από αιώνες, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας και συλλειτούργησε ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος – ο πατέρας με τον υιό, ο αδελφός με τον αδελφό, ο συλλειτουργός με τον συλλείτουργο. Σήμερα όλα χαίρονται και αγάλλονται: ο Ουρανός και η Γη, οι ζώντες και οι τεθνεώτες, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον!
Ας διαρκέσει επί πολλά έτη η σημερινή χαρά! Ας είναι αιώνιος ο δεσμός μας με την Αγία Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως! Εις πολλά έτη, Παναγιώτατε Δέσποτα!
Ο Θεός να ευλογήσει και στερεώσει την ενότητα και την αγάπη, να την πολλαπλασιάσει και δοξάσει, τώρα και στην αιωνιότητα, προς δόξα Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!
