Εἰσέλθετε εἰς τὸν θησαυρὸν τῆς Οἰκουμενικότητος

Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀχρίδος κύριε Στέφανε, μετὰ τῆς τιμίας Ὑμῶν Συνοδείας,

Τιμιώτατοι ἐκπρόσωποι τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν Ἱεροσολύμων καὶ Κύπρου,

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἀδελφοὶ Ἱεράρχαι,

Εὐγενεστάτη κυρία Πρόξενε, 

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες ὀφφικιάλιοι,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Καὶ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς» (Πρ. 2. 1)… «κατήρχετο ὁ Παράκλητος ἐξ οὐρανοῦ, ὁ φρουρὸς καὶ ἁγιοποιὸς τῆς ἐκκλησίας, ὁ διοικητὴς τῶν ψυχῶν, ὁ κυβερνήτης τῶν χειμαζομένων, ὁ φωταγωγὸς τῶν πεπλανημένων καὶ ἀθλοθέτης τῶν ἀγωνιζομένων καὶ στεφανωτὴς τῶν νενικηκότων»^[1].

Αὐτὴν τὴν κάθοδον τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἑορτάζομεν σήμερον καὶ ἀναμιμνησκόμεθα τῶν πρὸ αὐτῆς καὶ τῶν μετ’ αὐτὴν ἱερῶν γεγονότων, καθὼς εἰς τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας βιοῦμεν τὴν ὁλότητα τῆς πίστεως, ζῶμεν δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησίαν «Εἰ μή Πνεῦμα παρῆν, οὐκ ἄν συνέστη ἡ Ἐκκλησία· εἰ δέ συνίσταται ἡ Ἐκκλησία, εὔδηλον ὅτι τό Πνεῦμα πάρεστι»^[2]. Αὐτὴν τὴν ἔμπρακτον καὶ σωτηριώδη ἀλήθειαν διαχέει εἰς τὸν τετραπέρατον κόσμον ἡ Ἐκκλησία, ἀφοῦ ἀψευδὴς ὁ λόγος τοῦ Κυρίου καὶ βέβαιος: «Ἐάν τις πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δίδωμι, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. Οὗτος τοίνυν ὁ ποταμὸς εὐφραίνει πᾶσαν ὁμοῦ τὴν πόλιν τοῦ Θεοῦ, ἤτοι τὴν Ἐκκλησίαν τῶν τὸ πολίτευμα ἐχόντων ἐν οὐρανοῖς· ἢ πᾶσαν τὴν νοητὴν κτίσιν ἀπὸ τῶν ὑπερκοσμίων δυνάμεων μέχρι τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν πόλιν χρὴ νοεῖν εὐφραινομένην ὑπὸ τῆς ἐπιῤῥοῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος»^[3].

«Ἡ γὰρ τοῦ Πνεύματος χάρις, ἐπειδὰν εἰς διάνοιαν εἰσέλθῃ καὶ ἱδρυνθῇ, πάσης πηγῆς μᾶλλον ἀναβλύζει καὶ οὐ διαλιμπάνει, οὐδὲ κενοῦται, οὐδ᾽ ἵσταται»^[4]. Αὐτήν, λοιπόν, ἐπαναλαμβάνομεν, τὴν ἀκένωτον πηγὴν τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὡς πολυτίμητον θησαυρὸν κατέχει ἡ Μία, Ἁγία Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία καὶ αὐτὴν τὴν Χριστόλεκτον προτροπὴν τοῦ «ἔρχου καὶ ἴδε» (Ἰω. 1, 47), διακηρύττει δισχιλιετῶς τοῖς πᾶσιν προκειμένου νὰ γίνουν οἱ πάντες διὰ τῆς ἐλευθέρας βουλήσεώς των καὶ τοῦ προσωπικοῦ των ἀγῶνος ἔμπειροι τῶν ἁγιοπνευματικῶν ἀγαθῶν.

«Ὅταν γὰρ ἴδῃ ἡ τοῦ Πνεύματος χάρις πόθον ζέοντα, καὶ διεγηγερμένην διάνοιαν, πλουσίαν τὴν παρ’ ἑαυτῆς δωρεῖται χάριν».^[5]

Ἡ Ἐκκλησία τυγχάνει τὸ δῶρον τοῦ Παναγίου Πνεύματος εἰς τὸν κόσμον. Ἄνευ τῆς Ἐκκλησίας δὲν θὰ ἠδύνατο ἡ εἰς Χριστὸν πίστις νὰ ἐνιδρυθῇ εἰς τὸν κόσμον. Ἄνευ τῆς Ἐκκλησίας, ἥτις ὑπάρχει τὸ Ἅγιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ἡ πίστις δὲν θὰ ἦτο πρᾶξις, ζωή, ἀγών, πάλη, πτώσεις, μετάνοια, ἐλπίς, ἁγιασμός, σταυρός καὶ ἀνάστασις τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ θεώρημα καὶ ἰδέες χωρὶς ἀντίκρυσμα. Ἡ ἐκπλήρωσις τῆς Ἐπαγγελίας τοῦ Πατρός εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἐκκλησία σημαίνει διαρκὴς καὶ συνεχὴς Πεντηκοστή. Δὲν ὑπάρχει κορεσμὸς καὶ τέλος εἰς τὴν Ἐκκλησίαν. Τὰ προσδοκώμενα καὶ ἡ πορεία πρὸς τὰ Ἔσχατα ἀντίθετα σημαίνουν παραμονιμότητα, ἀλήθειαν, ἐκτυπωτέραν ζωὴν καὶ κοινωνίαν μετὰ τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ.

Ἡ διαρκὴς Πεντηκοστὴ, ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, δὲν εἶναι λοιπόν ἰδεαλισμὸς καὶ θεωρία˙ εἶναι ἡ ἀπόλυτος ἰσορροπία τῶν ἑτεροτήτων, δηλαδὴ ἡ σύζευξις τῆς χοϊκότητος μὲ τὴν πνοὴν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁπως αἱ δύο φύσεις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ Θεία καὶ ἡ ἀνθρωπίνη τυγχάνουν ἀτρέπτως, ἀναλλοιώτως καὶ ἀσυγχύτως συνηνωμέναι εἰς τὴν μίαν ὑπόστασίν Του καὶ δὲν πλεονάζει ἡ μία τῆς ἑτέρας, οὕτως καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἐπιπαφλάζει ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν Χάριν αὐτὴν περικρατεῖ καὶ ὁριοθετεῖ ἡ θεσμική Της διάστασις. Μέγα καὶ ἄρρητον τὸ Μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας. Μέγα τὸ δώρημα τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὸ ἀνθρώπινον γένος. Μεγάλα, θαυμαστὰ καὶ κοπιώδη τὰ ὅσα τῇ δυνάμει τοῦ θεσμοφόρου Ἁγίου Πνεύματος κατηργάσθησαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν διὰ νὰ τὴν ὁδηγῇ εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν.

Αὐτή, λοιπόν, ἡ θεσμικὴ ὀργάνωσις τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἀποτελεῖ παράπλευρον ἔκφανσίν Της, ἀλλ’ οὐσιώδη καὶ καιρίαν ἐκδήλωσίν Της. Ἡ δομὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸ σύστημα συγκροτήσεώς Της ὑπάρχει μέρος τῆς πίστεως καὶ ἀποστολικὴ παρακαταθήκη. Ἡ ἀποστολικότης τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἱστορικὴ μόνον ἀναγωγή, ἀλλὰ κυρίως εἶναι ἡ συνεχὴς ῥοὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τὸν βίον της. Ἡ Ἱερὰ Παράδοσις (γεγραμμένη καὶ ἄγραφος), ἡ ὁποία τυγχάνει ἡ μόνη πηγή Της δὲν εἶναι οὐδὲν ἄλλον ἀπὸ τὴν ἀέναον παρουσίαν τοῦ Παρακλήτου, ἡ ὁποία οὐδέποτε ἐκπίπτει ἢ ἀλλοιοῦται. Βεβαίως καὶ ὁ ἐκκλησιαστικὸς βίος δὲν ὑπῆρξεν ἀκύμαντος, καθὼς καὶ ἡ ἁγιοτρόπος ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας δὲν ὑπῆρξεν μονολιθικὴ καὶ μονοσήμαντος. Ἡ πληθὺς τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, συμμιγνυομένη μὲ τὰς ἐκφάνσεις τῶν προσωπικοτήτων ἔχουν συνυφάνει τρόπους καὶ ἀτραποὺς διὰ τὴν σωτηρίαν ἑκάστου πιστοῦ. Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν δὲν ὑπάρχουν ἀδιέξοδοι. Ἀφοῦ σκοπὸς καὶ τέλος εἶναι ἡ σωτηρία ὅλων, ἡ Ἐκκλησία εὑρίσκει τρόπους νὰ ὑπερνικᾷ τὰ ἐμπόδια καὶ νὰ θεραπεύῃ τὰ προβλήματα.

Προνόως καὶ σοφῶς αἱ Ἅγιαι Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι τῆς Ἐκκλησίας ἐφύτευσαν φύτευμα ἀληθείας καὶ ἔθεντο ὅρους καὶ κανόνας διὰ τὸ θεῖον Καλλιέργημα. Οἱ Πνεύματι Θεοῦ ἀγόμενοι Θεῖοι Πατέρες, προσηλωμένοι μὲν εἰς τὴν ὁδὸν τῶν Ἐσχάτων, πλὴν γνωρίζοντες τὴν ρευστότητα τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ἔβαλον περιτειχίσματα καὶ φραγμούς διὰ τὴν περιφύλαξιν τῆς ἀμωμήτου πίστεως. Ἀνέθεντο δὲ εἰς τοὺς κατὰ τὸ φαινόμενον μικροὺς ὤμους τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τὸν Σταυρὸν τῆς ἱεροκανονικῆς ἐποπτείας τοῦ κατὰ Ἀνατολὰς Κυριακοῦ Σώματος, ἤτοι τοῦ κρίνειν τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Οἰκουμένης, καὶ ὥρισαν ἐξαίρεσιν παράδοξον μέν, πλὴν, ὡς ἔδειξεν ἡ πρᾶξις τῆς Ἐκκλησίας, ἀρίστην, σοφὴν καὶ ἁγίαν εἰς τὴν ἐνόριον διάρθρωσίν της. Ἄνευ τῆς τοιαύτης ὁριοθεσίας ἡ πολυπτυχία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς θὰ ἦτο δαιδαλώδης καὶ τὰ ἀνακύπτοντα κατὰ καιροὺς καὶ χρόνους ζητήματα θὰ περιεπλέκοντο καὶ θὰ ἐμεγεθύνοντο. Δὲν κρίνομεν σκόπιμον νὰ παραθέσωμεν ἐπὶ μέρους παραδείγματα πρὸς ἀπόδειξιν τῆς πολυτιμότητος τῆς κληρονομίας αὐτῆς διὰ τὴν καθόλου Ἐκκλησίαν, καθὼς μέχρι τῆς σήμερον ἡ κατὰ Ἀνατολὰς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία εὐθυδρομεῖ ἐξ αὐτῆς.

Δὲν ὁμιλοῦμεν μετ’ ἀνθρωπίνης ἐγκαυχήσεως, ἀλλὰ φέροντες τὰ στίγματα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ὁμολογοῦμεν τὴν ἀλήθειαν, κηρύττομεν τὸν ἔλεον, οὐ κρύπτομεν τὴν εὐεργεσίαν, ὡς ἔχομεν χρέος νὰ πράξωμεν.

Ἂς ἀναλογισθῇ ἕκαστος ἐξ ἡμῶν πῶς θὰ ἦτο ἡ Ἐκκλησία ἄνευ τῆς ἐκ τοῦ Ἐκκλήτου ἀπορρεούσης χάριτος. Οἱ σήμερον ἀντιλέγοντες ἢ ἀμφισβητοῦντες τὰ προλεχθέντα εἶναι ἐξ ὅσων ἔλαβον τὴν πίστιν καὶ τὴν σύστασίν των ἐξ αὐτῆς καὶ μόνον τῆς ἐκκλησιαστικῆς πραγματικότητος. Λυπούμεθα καθὼς ἐξαναγκαζόμεθα νὰ ὁμιλῶμεν δι’ ἑαυτούς, ἀλλ’ ἀνάγκη ἐπίκειται διὰ νὰ φανερωθῇ ἡ ἀλήθεια. Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως εἶναι μήτηρ, τροφός, τιθηνὸς καὶ κληροδότις τῶν ἑκασταχοῦ τέκνων της. Δὲν χρησιμοποιεῖ τὰς εὐθύνας της πρὸς ἐπίδειξιν καὶ αὐταρέσκειαν. Μερίζεται καθ’ ἑαυτὴν, θυσιάζεται, συγκοπιᾷ, ἀγωνιᾷ, ἐπισκοπεῖ μετὰ διακρίσεως, νουθετεῖ, ὑπομιμνήσκει, προσεύχεται καὶ συμμετέχει εἰς τὰ εὐχάριστα ἀλλὰ καὶ τὰ δυσάρεστα τῶν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν.

Τὸ ἀποδεικνύει ἡ ἱστορία, τὸ ἐπιβεβαιοῖ τὸ σήμερον. Οἱ πανσεβάσμιοι καὶ γεραροὶ Πατριαρχικοὶ Θρόνοι τῆς Ἀνατολῆς δὲν θὰ ὑπῆρχον σήμερον ἄνευ τῆς αἱματηρᾶς καὶ κοπιώδους ἐξαντλήσεως τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Ἀλεξάνδρεια, Ἀντιόχεια, Ἱεροσόλυμα, ἀλλὰ καὶ αὐτὴ ἀκόμα ἡ μικρά, πλὴν καλῶς καὶ ἁγίως θεσμοθετημένη, κατὰ Κύπρον Ἐκκλησία δὲν θὰ ὑφίσταντο χωρὶς τὴν μέριμναν καὶ τὴν πρόνοια τῶν κατὰ καιροὺς Οἰκουμενικῶν Πατριαρχῶν. Αὐτοὶ περιεφύλαξαν ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ τὴν ἱερὰν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κληρονομίαν, πάντοτε προσβλέποντες εἰς τὴν ἀνακαινιστικήν Του χάριν καὶ δύναμιν˙ καὶ αἱ ἐξελίξεις ἐπεκύρωσαν τὰς ἐπιλογάς των. Δυστυχῶς ὅμως ἡ μεγαλωσύνη καὶ ἡ ἕως ἀφελείας ἀγαθότης τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἐκλαμβάνεται ὑπὸ τῶν εὐεργετηθέντων ὡς ἀδιαφορία, ἀδυναμία καὶ ἀνικανότης. Αἱ νεοπαγεῖς καὶ νεότευκτοι Ἐκκλησίαι αἰσθάνονται ὅτι παρερμηνεύουσαι ἢ μᾶλλον διαστρέφουσαι τὴν ἀλήθειαν δύνανται νὰ θεμελιώσουν νέας ἀρχὰς καὶ προοπτικὰς εἰς τὴν Ἐκκλησίαν.

Ὅταν ἡ ἱεροκανονικὴ παραγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας ἑρμηνεύεται μετ’ ἰδιοτελείας καὶ ὅταν παραθεωρῆται τὸ πῶς αὕτη ἐζυμώθη εἰς τὴν ζωήν της, τότε ἔχομεν στρεβλώσεις ποὺ διακυμαίνονται μέχρι καὶ τοῦ σχίσματος. «Οὐδὲ γὰρ ἀπὸ τοῦ διεστάναι κατὰ τὴν πίστιν τὰ σχίσματα ἐγίνετο, ἀλλὰ ἀπὸ τοῦ τὴν γνώμην διῃρῆσθαι κατὰ ἀνθρωπίνην φιλονεικίαν»^[6], κατὰ τὴν τοῦ Χρυσορρήμονος Ἰωάννου φωνήν. Μία ὑποφώσκουσα παρερμηνεία, ἐπ’ ἐσχάτων ἐπικίνδυνος καὶ ζημιογόνος διὰ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ὑπάρχει ἡ θεωροῦσα τοὺς καθέκαστα Αὐτοκεφάλους Ἐκκλησιαστικοὺς σχηματισμοὺς ὡς ἀπόλυτον πληρότητα μὴ ἐπιδεομένην τῆς παραμικρᾶς συναντιλήψεως καὶ συνεπικουρίας καὶ αἰσθανομένην τὴν ἐν Ἁγίω Πνεύματι κοινωνίαν ὡς συμβατικὴν ὑποχρέωσιν ἄνευ ἀντικρύσματος καὶ οὐσίας.

Αἱ κατὰ τόπους Αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι, ἂς μὴ λησμονῶμεν ὅτι προῆλθον κυρίως ἐκ τῆς πιεστικῆς ἐθνοφυλετικῆς ἀτμοσφαίρας τῶν ἀποτόκων τοῦ φιλευλευθερισμοῦ, τῆς κακῆς ἐκδοχῆς τῆς διαφωτίσεως καὶ τῆς δογματικῆς, ὡς μὴ ὤφελε, ἀρχῆς Ἔθνος-Κράτος, Κράτος-Ἐκκλησία.

Αἱ κρατικότροποι καὶ κρατικοδίαιτοι Ἐκκλησίαι εἶναι καταδεδικασμέναι εἰς τὴν φθορὰν καὶ τὴν ἐξαφάνισιν, ἐὰν δὲν ἐγκαταλείψουν τὴν ἐνδοκοσμικότητα καὶ τὸν συσχηματισμὸν μετὰ τῶν παρερχομένων συστημάτων. Αἱ Αὐτοκέφαλοι Ἐκκλησίαι ἔχουν χρέος νὰ ὑπηρετοῦν τὴν σωτηρίαν τῶν πιστῶν καὶ νὰ ὑπηρετοῦν μετὰ ἐσωτάτης θέρμης καὶ παλλούσης καρδίας τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως ἐν τοῖς πράγμασιν καὶ οὐχὶ ἐν τοῖς λόγοις. Ἡ ἐνδορθόδοξος ἑνότης δὲν εἶναι πλειοψηφικὴ ἀρχή, ἀλλὰ πλεόνασμα ἀληθείας ἐν τῇ πίστει καὶ τῇ πράξει.

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως δὲν εἶναι μόνον ὁ ἐφ’ ἅπαξ χειραφετῶν, ἀλλὰ κανονικῷ χρέει καὶ ἀμεταπτώτῳ ὀφειλῇ ὁ διαρκῶς ἐπιτηρῶν τὴν εὐστάθειαν τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν. Ἡ ἀδιατάρακτος κοινωνία τοῦ Κωνσταντινουπόλεως μετὰ τῶν πρεσβυγενῶν Πατριαρχῶν καὶ ἡ ἀπρόσκοπτος κοινὴ μετὰ τούτων πορεία τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας ἔδωκε τὴν δυνατότητα διὰ τὴν ἐν ἑνότητι ἔκφρασιν πρὸς σύστασιν καὶ θεμελίωσιν τῶν ἀρχῶν καὶ τῶν προϋποθέσεων τῶν λεγομένων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Μέχρις τῆς σήμερον ὅ,τι τελεσιουργεῖται εἰς τὸν ἱερὸν καὶ ἅγιον τόπον τῆς Οἰκουμενικῆς Καθέδρας, τὸ ταπεινὸν καὶ ἀείφωτον Φανάριον, ἐπιγράφεται ἄνευ τῆς παραμικρᾶς ἀποκλίσεως «ἐν τοῖς Πατριαρχείοις» τοιαύτη σύζευξις, τοιαύτη συμμετοχή, τοιαύτη ἄμεικτος σύμμειξις, τοιαύτη ἄφυρτος ταυτότης, τοιαύτη ἑνότης, μετὰ πληθώρας ἐκφράσεων, ἐκδηλώσεων καὶ ἐκφάνσεων. Αὐτὴν μεταγγίζει καὶ μεταχυμεύει τὸ Φανάριον εἰς τὴν Οἰκουμένην. Αὐτοῦ τοῦ Πνεύματος εἴμεθα διάκονοι καὶ ὑπηρέται.

Αὐτὴν ἀσφαλῶς τὴν βεβαιότητα ᾐσθάνθητε καὶ πρὸς τοῦτο χρώμενοι τῆς ἱστορικῆς προτροπῆς: «Δεῖ τοὺς ἐν τῷ Ἱλλυρικῷ, περὶ κανονικοῦ τινος ζήτησιν ποιουμένους, ἀναφέρειν ταῦτα ἐπὶ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως, καὶ παρ΄αὐτοῦ τῇ ἱερατικῇ Συνόδῳ καὶ ἁγίᾳ κρίσει καὶ θείῳ νόμῳ διακρίνεσθαι»^[7] προσήλθετε διὰ τὰ χρονίζοντα παρ’ ὑμῖν προβλήματα, Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀχρίδος κ. Στέφανε, μετὰ τῆς περὶ ὑμᾶς Σεβασμίας Ἱεραρχίας, τοῦ εὐαγοῦς κλήρου, τοῦ φιλοχρίστου λαοῦ καὶ τῶν ὁσίων μοναστικῶν ταγμάτων, εἰς τήν, κατὰ τὴν ἱεροκανονικὴν ἐκδοχήν, ἀλογοπράγητον ἡμετέραν κρίσιν.

 Ἡ κρίσις τοῦ Κωνσταντινουπόλεως εἶναι ἐλεήμων, φιλάδελφος καὶ θεραπευτική. Δὲν εἶναι κρίσις ἐξουσιαστική, ἐξουθενωτική καὶ μεγάλαυχος. Εἶναι θεραπεία καὶ ἴασις. Εἶναι ὀδύνη διὰ τὸ πρόβλημα καὶ χαρὰ διὰ τὴν λύσιν. Ἡ μεθ’ ὑμῶν ἀποκατάστασις πλήρους ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας καὶ ἡ ἐν τοῖς ἑπομένοις ἀνεύρεσις ἐκκλησιαστικῶς θεσμικῆς δομῆς διὰ τὴν καθ’ ὑμᾶς ὀντότητα, τὴν συγκεκριμένην ἱστορικὴν στιγμήν, δίδει ἀφορμὴν διὰ τὰ ὅσα ἐπεσημήναμεν καὶ διὰ τὰ περαιτέρω, καθὼς ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία δρέπει τὴν ἀχαριστίαν καὶ τὴν σκληρότητα τῶν τῇ χάριτι τοῦ ζωοποιοῦ Ἁγίου Πνεύματος τεθεραπευμένων.

Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀδελφοί. Εἰσέλθετε εἰς τὸν θησαυρὸν τῆς Οἰκουμενικότητος. Ρωμηοσύνη δὲν εἶναι δηλωτικὸν ἐθνοτικῆς ταυτότητος, ἀλλὰ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς τοιαύτης. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία κληροδοτεῖ εἰς τὰ τέκνα της ὅλα τὰ ἰδιώματά της. Κληροδοτεῖ τὴν ἀνοχήν, τὴν ἠπιότητα, τὴν καταλλαγήν, τὴν πρᾳότητα, τὴν ἀγαθωσύνην, τὴν ἐλπίδα, τὴν ἀγάπην∙ ἐν ἑνὶ λόγῳ ἅπαντα τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Εἶναι ἡ ὥρα νὰ ἀναθεωρήσητε τὴν ἐκκλησιολογίαν τῆς αὐταρκείας καὶ τῆς κακῶς νοουμένης ἐσωστρεφείας. Καλλιεργήσατε ὅσα σᾶς ἐμπιστευόμεθα καὶ ἐπαυξήσατε τὰ τάλαντά σας. Χρειάζεται σταθερότης. Ὁ ἐπαμφοτερισμὸς καὶ ἡ κακῶς εἰσελθοῦσα ὁρολογία Σλαυοφώνου καὶ Ἑλληνοφώνου Ὀρθοδοξίας δὲν ἀποτελοῦν ἀληθῆ διλήμματα. Μία καὶ ἀκαινοτόμητος εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία. Δὲν ἔχομεν τὴν πολυτέλειαν ἐπιμερισμῶν καὶ μικροτήτων. Αἱ διχοστασίαι καὶ αἱ πεισμώδεις ἐμμοναί, γνωρίζετε κάλλιον παντὸς ἑτέρου, πόσον δυσανάλογον κόστος ἔχουν.

Προτρεπόμεθα πατρικῶς νὰ ἐμπιστευθῆτε καρδιακῶς τὴν Μητέρα σας Ἐκκλησίαν˙ νὰ ἀναθέσητε τὴν μέριμνα σας εἰς τὴν πρόνοιαν καὶ τὴν στοργήν Της˙ νὰ ἀκούσητε τὶ τὸ πνεῦμα λέγει τῇ Ἐκκλησίᾳ˙ νὰ προσκατερῆτε τῇ προσευχῇ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου˙ νὰ ζηλοῦτε τὰ κρείττονα καὶ σωτηρίας ἐχόμενα. Ἡμεῖς καὶ εἴπομεν κατ’ ἐπανάληψιν, καὶ ἐμπρουποθέτως διετυπώσαμεν εἰς τὴν ἐγχειρισθεῖσαν ὑμῖν Πρᾶξιν ἀποκαταστάσεως εἰς τὴν εὐχαριστιακὴν κοινωνίαν, ὅτι εἴμεθα πρόθυμοι -ἐντὸς πάντοτε τῆς ἐκκλησιαστικῶς διαμεμορφωμένης καὶ παραδεκτῆς πρακτικῆς- νὰ ἐγκύψωμεν ἔτι καὶ πλέον εἰς τὰ καθ’ ὑμᾶς. Ἡ ἀπὸ τοῦδε πορεία σας ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικῶς ἐκ τῆς ἰδικῆς σας συμπεριφορᾶς καὶ ἐκ τῶν ἐπιλογῶν σας.

Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀχρίδος κ. Στέφανε, ἐν τῷ τέλει τῆς σημερινῆς ἱστορικῆς συλλειτουργίας ἡμῶν μεθ’ ὑμῶν, ἐν τῷ καθ’ ἡμᾶς Πανσέπτῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ τούτῳ, στρέφομεν τὸν λόγον, τὸν νοῦν καὶ τὴν καρδίαν ἡμῶν πρὸς ἅπαντα τὰ ἐν τῷ κράτει τῆς Βορείου Μακεδονίας ἠγαπημένα ἡμῖν τέκνα τῆς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀχρίδος, τούς τε ἄρχοντας καὶ τοὺς ἀρχομένους, τοὺς παρόντας καὶ τοὺς ἐκεῖσε εὑρισκομένους.

Ἰδιαζόντως χαιρόμεθα διὰ τὴν αὐτοπρόσωπον παρουσίαν τοῦ Ἐξοχωτάτου Πρωθυπουργοῦ τῆς Βορείου Μακεδονίας κ. Δημήτρη Κοβάτσεβσκι καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ὑπουργῶν καὶ λοιπῶν συνεργατῶν του, ἀλλὰ καὶ τοσούτων πιστῶν τέκνων τῆς Ἐκκλησίας ἐκ τῆς εὐλογημένης ταύτης χώρας, τὰ ὁποῖα ἐπλήρωσαν τὸν περίπυστον τοῦτον Ναόν καὶ ἔδωκαν ἄλλην διάστασιν εἰς τὴν σημερινὴν ἑορτὴν τῆς Πεντηκοστῆς, δηλαδὴ καθολικὴν καὶ προσωπικὴν δι’ ὑμᾶς. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ πιστεύομεν ὅτι σημαίνει τὴν πλήρη κατανόησιν ἀπὸ ἐσᾶς τῆς μεγάλης δωρεᾶς τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας πρὸς τὸν λαόν σας, ἀλλὰ καὶ τῆς εὐθύνης τὴν ὁποίαν ἀναλαμβάνετε, εἰσερχόμενοι ἀπὸ τῆς σήμερον εἰς τὸν Πανορθόδοξον Κόσμον. Πυρίφλεκτοι ἐκ τῆς Χάριτος τοῦ Παρακλήτου, παρακαλοῦμεν καὶ δεόμεθα καὶ ἱκετεύομεν τὸ ζωοποιὸν Ἅγιον Πνεῦμα, τὸ ἀνακαινιστικὸν καὶ ὑπερδύναμον, τὸ ἡδὺ καὶ ἀλθαῖνον τὰ τραύματα, τὸ ἀναπληροῦν τὰς ἀνθρωπίνας ἐλλείψεις, τὸ ἐτάζον τὰς ἡμετέρας καρδίας, ὅπως στηρίζῃ ὑμᾶς ἐν τῇ ἀληθείᾳ˙ ὅπως αὐξάνῃ ὑμᾶς ἐν τῆ πίστει˙ ὅπως σοφίζῃ ὑμᾶς ἐν τῇ δολιχοδρομίᾳ τῆς Ἐκκλησίας˙ ἵνα καὶ ἡμεῖς, ὁ κοινὸς ὑμῶν πατὴρ καὶ προστάτης, ὁ πρῶτος καὶ ἔσχατος τῶν Ἐπισκόπων τῆς κατὰ Ἀνατολὰς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας εὐφραινόμεθα πνευματικῶς ἐφ’ ὑμᾶς καὶ ἐπὶ τοῖς ἔργοις ὑμῶν˙ καὶ ἵνα ἐν τούτοις δοξάζηται τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πάντοτε νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

^[1] Κυρίλλου Ἱεροσολύμων, Κατήχησις ΙΖ’ Φωτιζομένων, PG 33, 985 B.

^[2] Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν ἁγίαν Πεντηκοστήν-Ὁμιλία Α’, PG 50, 459.

^[3] Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἑρμηνεία εἰς τὸν ΜΕ’ Ψαλμόν, PG 29, 421 C.

^[4] Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα εἰς τὸν ἅγιον Ἰωάννην τὸν ἀπόστολον καὶ εὐαγγελιστήν-Ὁμιλία ΝΑ’, PG 59, 284.

^[5] Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Λόγος παραινετικὸς εἰς τὴν εἴσοδον τῆς ἁγίας Τεσσαρακοστῆς-Ὁμιλία Γ’, PG 53, 32-33.

^[6] Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ὑποθέσις τῆς πρὸς Κορινθίους πρώτης Ἐπιστολῆς-Ὁμιλία Γ’, PG 61, 23.

^[7] Γ. Ράλλη-Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν Θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων, τ. 1, Βασιλικῶν Βιβλ. Ε΄. Τιτλ. Α΄. κεφ. Ε, Φωτίου Πατρ. Κων/πολεως, Νομοκάνων, Ἀθήνησιν, 1852, Ἐκ τῆς Τυπογραφίας Γ. Χαρτοφύλακος, σ. 43.