Σήμερα γίνεται ένα ξένο θαύμα

Ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Στεφάνου κατά την Πεντηκοστή, 12.06.2022 στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, Φανάρι

Σ’ αυτή την στιγμή της συγκινητικής χαράς θυμόμαστε, αλλά και ζωντανά αισθανόμαστε, τα πρόσωπα και τα γεγονότα που περιγράφονται στον Εσπερινό της Αναλήψεως, όταν οι Απόστολοι, όντες σε θλίψη λόγω του χωρισμού από τον Κύριο Χριστό, «ὀδυρμοῖς δακρύων, ζωοδότα Χριστέ, […] ἔλεγον· Δέσποτα, μὴ ἐάσῃς ἡμᾶς ὀρφανούς…»^[1].

Σήμερα, κατά την «τελευταίαν» αυτή Εορτήν, εμείς, τα μέλη της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, αισθανθήκαμε ότι δεν είμαστε ορφανοί, αλλά, αφού βρεθήκαμε στην πατρική αγκαλιά του Παναγιωτάτου και Φιλτάτου Πατριάρχου μας, κ.κ. Βαρθολομαίου, επιστρέφοντας από «ξένη χώρα», καθίσαμε στο τραπέζι του Κυρίου και κατανοήσαμε την επιθυμία του Προφήτη Μαλαχία: «ὃς ἀποκαταστήσει καρδίαν πατρὸς πρὸς υἱὸν καὶ καρδίαν ἀνθρώπου πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ»^[2]. Εδώ είμαστε αποδεκτοί και αγαπημένοι, συλλειτουργούμε με τον Θύτη της σημερινής Ευχαριστίας που προσφέρεται «κατά πάντα και διά πάντα», συμμετέχουμε στο νόημα του μυστηρίου της Πεντηκοστής, όταν η χάρη του Θεού διαμερίζεται αμέριστα.

Αυτό το σημερινό γεγονός για μας σημαίνει πολλά: εδώ, απ’ όπου αισθανθήκαμε την πρωτοβουλία και ακούσαμε την χαρμόσυνη κρίση για την έκκλητο προσφυγή μας, εδώ και λειτουργούμε και αποκατάσταση λαμβάνουμε και στην λειτουργική ενότητα με όλους εισερχόμαστε· και όχι οπουδήποτε, αλλά στο καθολικό της Εκκλησίας Χριστού, στο δικό μας «Υπερώο». Όχι σε οποιαδήποτε ημέρα ή εορτή της πίστεως, αλλά ακριβώς στην εορτή της Πεντηκοστής, όταν «ιδρύθηκε η Εκκλησία, από την άποψη ότι οι Απόστολοι έγιναν μέλη του Σώματος Χριστού»^[3].

Σήμερα εμείς, τα παιδιά της ελπίδος και της πίστεως, οι οποίοι τρώγαμε ἀπό τῶν ψυχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης, καταλαβαίνουμε τα λόγια: μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις.^[4] Σήμερα, γενόμενοι στην πράξη μέλη του Σώματος Χριστού, χαιρόμαστε με τα τέκνα Σιών, καθώς βλέπουμε ότι πλησθήσονται αἱ ἅλωνες σίτου, καὶ ὑπερεκχυθήσονται αἱ ληνοὶ οἴνου καὶ ἐλαίου,^[5] βλέπουμε την ανταπόδοση του Κυρίου για τις ημέρες θλίψεων και πειρασμών,^[6] αισθανόμαστε ότι εκχέεται το Πνεύμα Κυρίου επί τους δούλους και τις δούλες αυτού.^[7]

Σήμερα γίνεται ένα ξένο θαύμα – κατά την μετάδοση των πυρήνων γλωσσών, οι άνθρωποι ενώνονται. Σήμερα εκπληρώνεται και ακόμα ένα μυστήριο της Πεντηκοστής: μαζί με την γλώσσα των Πατέρων, ακούγεται και η δική μας γλώσσα, που έλαβε το όνομά της από τον Λόγο (σλαβ. Λόγος = Σλόβο > Σλοβένσκι) και ομού εκπληρώνεται το θαύμα του Πνεύματος και κηρύσσεται ο αθάνατος Λόγος και Θεός, «ὁ παρέχων ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος»^[8].

Σήμερα βλέπουμε την εκπλήρωση των ρημάτων του Πρωτοκορυφαίου Απόστολου: «ὑμεῖς δὲ γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον, λαὸς εἰς περιποίησιν, ὅπως τὰς ἀρετὰς ἐξαγγείλητε τοῦ ἐκ σκότους ὑμᾶς καλέσαντος εἰς τὸ θαυμαστὸν αὐτοῦ φῶς»^[9]. Σήμερα, με τον Προφήτη Ιερεμία εκφωνούμε: «ᾦ Κύριε […] οὐ μὴ ἀποκρυβῇ ἀπὸ σοῦ οὐθέν […] ποιῶν ἔλεος εἰς χιλιάδας»^[10] και με τον Προφητάνακτα ψάλλουμε: «ὡς πολὺ τὸ πλῆθος τῆς χρηστότητός σου, Κύριε, ἧς ἔκρυψας τοῖς φοβουμένοις σε, ἐξειργάσω τοῖς ἐλπίζουσιν ἐπὶ σὲ ἐναντίον τῶν υἱῶν τῶν ἀνθρώπων»^[11].

Φίλτατοι απόγονοι των μυστών του ουρανού,

Η ιστορία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος διηγείται ότι στα σπλάγχνα της αναπαύονταν και τρέφονταν πνευματικά πολλοί λαοί, ενώ καταλάμβανε πολλά μέρη. Σήμερα, εκκλησιολογικά καθορισμένη στα σημερινά της όρια, αυτή συνεχίζει την κληρονομία της ενδόξου ιεράς ιστορίας αυτής: να αγαπά, να ενώνει, να καλλιεργεί φιλία και να λειτουργεί, ενώ ταυτόχρονα αρνείται να δεχθεί στην λειτουργία της τα κριτήρια και τις καταστάσεις που προέρχονται από κάποια χαμηλά κίνητρα και από φαντασίες έξω της πραγματικότητος.

Παναγιώτατε,

Τα ακόλουθα τα έχουμε εκθέσει στα γράμματα και στην έκκλητο προσφυγή μας, αλλά τώρα θέλουμε να τα πούμε και δημόσια. Ναι, εμείς είμαστε πατριώτες, όπως και όλοι οι γείτονες μας! Αγαπούμε και την χώρα στην οποία γεννηθήκαμε και ζούμε, όπως και τον λαό από τον οποίο προερχόμαστε και με τον οποίο ζούμε. Αλλά αγαπούμε και τους γείτονες μας! Αγαπούμε και τους γείτονες ιεράρχες του Θρόνου Σας, στην Βόρεια Ελλάδα. Περιμένουμε με αγάπη και ανυπομονησία την στιγμή που θα τους δούμε πρόσωπο προς πρόσωπο, θα τους αγκαλιάσουμε και θα συλλειτουργήσουμε μαζί τους. Αυτό κάποτε ήταν ένα όνειρο, σήμερα όμως είναι πραγματικότητα – κι Εσείς είστε ο Άγγελος φύλακας αυτής της πραγματικότητας.

Προσφιλέστατα μέλη της ιεράς αυτής συνάξεως,

Υπάρχει μια πασιφανής αλήθεια – η ιστορία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος δεν υπάρχει χωρίς την παρουσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Πολλά από την κληρονομία της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος συνδέονται με το Ιερό Κέντρο – η εκκλησιαστική τέχνη, η αρχιτεκτονική, η λειτουργική παράδοση…

Ό,τι δημιουργούνταν, συνήθως με μεγαλοπρεπή και πολυτελή μορφή, στην Κωνσταντινούπολη, εμφανίζονταν, σε μικρότερη και πιο ταπεινή μορφή, και στην Αχρίδα. Αυτή η συνεργασία ιστορικά είχε και ένδοξες και καλές, αλλά και θλιβερές και δύσκολες στιγμές, όμως αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι η Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως πάντοτε γνώριζε, όπως και σήμερα γνωρίζει, με αγάπη να βρίσκει την οδό στις καρδιές των αδικημένων, πεφορτισμένων, πασχόντων, κουρασμένων από των συνθηκών του χρόνου και της ιστορίας.

Αυτή ποτέ δεν σταμάτησε να διαμερίζεται, να μοιράζεται, να κόβει από το εαυτό της για να χαροποιήσει τα τέκνα της. Έτσι, εκτός από τις πρεσβυγενείς Εκκλησίες της Ανατολής, όλες οι άλλες Εκκλησίες, και σε εποχές δύσκολες και αφόρητες, καιρούς μαρτυρίων και βασάνων, δημιουργήθηκαν με την ευλογία της και από την κανονική δικαιοδοσία της… Έτσι γίνεται και τώρα, μ’ αυτή την αποκατάσταση και ανασύσταση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος.

Παναγιώτατε,

Εσείς καλά γνωρίζετε τον πόθο της ιεραρχίας μας και του ορθόδοξου λαού μας και αυτό δεν το κρύβουμε ούτε από Σας, ούτε από τα μέλη της σεπτής ιεραρχίας της Εκκλησίας Σας και του πιστού λαού Σας – να δούμε την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος να ανασυστήνεται και να ρυθμίζεται ως αυτοκέφαλη Εκκλησία. Αλλά, ο Κύριος είναι ο μάρτυράς μας, ότι όση ελπίδα έχουμε, τόση και πλήρη εμπιστοσύνη έχουμε στην Υμετέρα κρίση, στην γνώμη Σας για το χρόνο στον οποίο πρέπει να γίνει η διευθέτηση αυτών των πραγμάτων. Σε Σας αφήνουμε την κρίση για τον χρόνο και παρακαλούμε, μην μας ξεχνάτε, αλλά βοηθήστε μας να προοδεύσουμε.

Σε Σας είναι η ευθύνη της Μητρός Εκκλησίας για το καλό και για την προκοπή της οικογένειας των Ορθοδόξων, σε Σας είναι τα προνόμια και τα δίκαια και εμείς δεν ζητούμε τίποτα περισσότερο απ’ όσα έλαβαν οι άλλοι, ή με κάποιο τρόπο διαφορετικό από αυτόν με τον οποίο παραχωρήσατε τα άλλα αυτοκέφαλα της ιστορίας και του παρόντος. Τηρουμένων των αναλογιών με τα λόγια του Σοφού Σολομώντος, έχοντες υπ’ όψιν την ευθύνη Σας και το πρωτείο της διακονίας, μαζί με τα προνόμια και το κύρος της Καθέδρας της Κωνσταντινουπόλεως, θα πούμε: «μεγάλως ἰσχύειν πάρεστί σοι πάντοτε, καὶ κράτει βραχίονός σου τίς ἀντιστήσεται; […] ἐλεεῖς δὲ πάντας, […] ἀγαπᾷς γὰρ τὰ ὄντα πάντα, […] φιλόψυχε»^[12].

Η υπόσχεσή μας είναι ότι ακούραστα θα εργαστούμε για την προκοπή μας και υπομονετικά θα περιμένουμε εκείνη την ευπρόσδεκτη στιγμή, όταν μια χαρμόσυνη ανακοίνωση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας θα συνοδευθεί από την χαρμόσυνη κρούση των κωδώνων, θα γεμίσει με ανείπωτη χαρά τις καρδιές των συγχρόνων και θα αναπαύσει τις ψυχές των κεκοιμημένων.

Ας ακουστεί περίτρανα, με την φωνή της Μητρός και Δεσποίνης Εκκλησίας, της αρχής των κατά τόπους Εκκλησιών, η είδηση για το σημερινό γεγονός της αποκαταστάσεως της λειτουργικής ενότητός μας με τον ορθόδοξο κόσμο, για την Πεντηκοστή αυτή, κατά την οποία, μετά από αιώνες, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας και συλλειτούργησε ο Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος – ο πατέρας με τον υιό, ο αδελφός με τον αδελφό, ο συλλειτουργός με τον συλλείτουργο. Σήμερα όλα χαίρονται και αγάλλονται: ο Ουρανός και η Γη, οι ζώντες και οι τεθνεώτες, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον!

Ας διαρκέσει επί πολλά έτη η σημερινή χαρά! Ας είναι αιώνιος ο δεσμός μας με την Αγία Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως! Εις πολλά έτη, Παναγιώτατε Δέσποτα!