Κείμενο του Ανδρέα Λουδάρου
Αυτή τη στιγμή σε ολόκληρο τον πλανήτη υπάρχουν δεκαπέντε Ορθόδοξες Εκκλησίες. Εαν εξαιρέσουμε τα τέσσερα πρεσβυγενή Πατριαρχεία (Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια και Ιεροσόλυμα) και την Εκκλησία της Κύπρου, όλες οι υπόλοιπες μοιράζονται τον ίδιο δεσμό. Είναι «κόρες» της Κωνσταντινούπολης.
Ρωσία, Σερβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Πολωνία, Αλβανία, Τσεχία και εσχάτως η Ουκρανία «έκλαψαν» για πρώτη φορά σαν Αυτοκέφαλες Εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη και τα πρώτα τους «σπάργανα» ήταν φτιαγμένα από περγαμηνη που ξεκινούσε με τη φράση «Πατριαρχικός και Συνοδικός Τόμος…».
Έπρεπε άραγε η Κωνσταντινούπολη να «γεννήσει» τόσες κόρες; Και εν τέλει αυτές οι θυγατέρες είναι ίσες με την Κωνσταντινούπολη, την Αλεξάνδρεια, την Αντιόχεια και την Ιερουσαλήμ; Αυτά είναι δυο καίρια ερωτήματα τα οποία ίσως κάποια στιγμή θα πρέπει να απασχολήσουν την ίδια την Κωνσταντινούπολη και τις άλλες πρεσβυγενείς αδελφές της. Τώρα όμως το θέμα είναι άλλο και συνοψίζεται σε μια λέξη… σοβαρότητα!
Η σοβαρότητα, και για την ακρίβεια η αναζήτηση της, στις μέρες μας είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολήσει όλους και ιδιαίτερα τους ίδιους τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που σήμερα εν έτει 2019 από γεννήσεως Ιησού μοιάζουν εν πολλοίς να προσπαθούν να ανακαλύψουν τον τροχό.
Αν θα μιλούσαμε για έναν φορέα ο οποίος ιδρύθηκε πριν πέντε – δέκα χρόνια θα μπορούσαμε να δικαιολογήσουμε πολλά. Να δεχτούμε πως ελλείψει προηγούμενης εμπειρίας δεν έχει την τεχνογνωσία να αντιμετωπίσει ορισμένα ζητήματα. Λογικό και θεμιτό. Όταν όμως ο φορέας έχει συσταθεί δυο χιλιετίες πριν, δύσκολα μπορεί κάποιος να είναι επιεικής.
Το γράφω αυτό, κι ας φαίνεται σκληρό, γιατί παρακολουθώντας τα όσα διαδραματίζονται γύρω από την υπόθεση της Ουκρανίας νιώθω πως είτε εγώ δεν καταλαβαίνω τι βλέπω είτε η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ξεχάσει την ηλικία της.
Παρατηρώ ένα γραφικό γαϊτανάκι γύρω από την υπόθεση αυτή που με θλίβει αλλά και με εξοργίζει εν πολλοίς. Και πως να μην εξοργίζεσαι όταν βλέπεις αντί για σοβαρότητα και καθαρές κουβέντες να παίζεται ένα πολύ κατώτερο των περιστάσεων «κρυφτό» με πρωταγωνιστές, τους τελευταίους που θα περίμενε κάποιος να δει να συμπεριφέρονται με τον τρόπο αυτό.
Έχουμε μπει σε μια διαδικασία να μετράμε σαν «απουσιολόγοι» ποιος θα πάει που, με ποιον θα μιλήσει, τι θα πει, πως θα το πει, τί θα εννοεί, για να καταλάβουμε αν τελικά υποστηρίζει την νέα Αυτοκέφαλη Εκκλησία, το Φανάρι, τη Μόσχα και δεν ξέρω εγώ ποιον άλλο.
Στη Βουλγαρία έχουν φτιάξει εδώ και κάτι μήνες, μια επιτροπή που το μελετά. Στην Τσεχία, μια Εκκλησία το μελάνι του τόμου της οποίας δεν έχει στεγνώσει ακόμη (1998) και με ποίμνιο περίπου όσοι είναι οι ενορίτες του Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών, έχουν λένε ενστάσεις. Στην Αθήνα για να αποφασίσουμε, πρέπει να συνέλθει η Ιεραρχία και στην Πολωνία μια επίσης νέα Εκκλησία, το σκέφτονται. Όσο για την Κύπρο… εκεί δεν φοβούνται το «μπαγιάτεμα».
Οι Πρεσβυγενείς από την άλλη, οι αρχαίες Εκκλησίες δηλαδή, περιμένουν να δουν τι θα κάνουν οι άλλοι.
Είναι προφανές λοιπόν πως οι Εκκλησίες κάτι φοβούνται. Τι είναι όμως αυτό που φοβούνται. Είναι κάποιος τρελός Ρωμαίος Αυτοκράτορας τύπου Νέρωνα που απειλεί να τις κάψει; Φοβούνται κάποιο αθεϊστικό καθεστώς τύπου Χότζα που τις απειλεί με γκρέμισμα; Τι φοβούνται;
Εν έτει 2019 οι Ορθόδοξες Εκκλησίες φοβούνται να αναγνωρίσουν τη νέα Εκκλησία γιατί δεν θέλουν να ενοχλήσουν την πιο οξύθυμη αδερφή τους, τη Μόσχα! Την Εκκλησία που όταν ανέβαινε το δικό της Γολγοθά όλοι οι υπόλοιποι έσπευδαν να ενισχύσουν.
Η Εκκλησία έχει περάσει από πολλά κύματα η αλήθεια είναι, αλλά μετά το σχίσμα Ανατολής – Δύσης είναι η πρώτη φορά που τα κύματα δεν τα δημιουργεί κάποιος ξένος άνεμος αλλά ένα μέλος του πληρώματος. Και το υπόλοιπο πλήρωμα αντί να κάνει κάτι ώστε να παύσει η ταραχή έχει κλειστεί στ’ αμπάρι ελπίζοντας… δεν ξερω κι εγώ που.
Δεν είναι αυτή σοβαρή εικόνα.
Δεν είναι δυνατόν να μπαίνει ολόκληρος ο κόσμος στη διαδικασία να μετρά κεφάλια στα γενέθλια και στην κάθε επέτειο του Αγίου Μόσχας για να δει που πάει η Ορθοδοξία. Δεν είναι δυνατόν να αναγάγεται σε είδηση το αν οι Αγιορείτες θα πάνε στο Κίεβο ή αν ο Ιεροσολύμων είδε ή δεν είδε κάποιον.
Αν είμασταν γειτόνισσες που μαζεύουν υλικό για τη συζήτηση του καφέ πίσω από τις κλειστές τους γρίλιες όλα αυτά θα ήταν τέλεια, αλλά αν σεβόμαστε τον εαυτό μας δεν γίνεται να τα ανεχτούμε άλλο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία και οι προκαθήμενοι των κατά τόπους Εκκλησιών οφείλουν να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Εδώ γράφεται Iστορία…
