Αγαπητοί μου, σας ευχαριστώ όλους που είστε απόψε μαζί μας, να χαρούμε μαζί για την Γέννηση του Σωτήρος μας. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τα μέλη του συγκροτήματος Λιούμποϊνα, οι οποίοι ειλικρινά και με αγάπη φρόντισαν η χαρά μας να είναι ακόμα μεγαλύτερη.
Εν τούτοις, πριν από λίγο η Βέρα πολύ καλά είπε ότι ήδη αρχίζουμε τον εορτασμό στην εν Χριστώ χαρά. Ακριβώς γι’ αυτό, μαζί με τα πανέμορφα κάλαντα αυτοί τραγούδησαν και μερικά παραδοσιακά, όπως και δικά τους τραγούδια, για τα οποία μερικοί μπορεί να μας παρατηρήσουν ότι δεν είναι άξιο να λέγονται τώρα, καθώς ακόμα είναι νηστεία. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω το ιερό Ευαγγέλιο που διαβάζεται στην δεύτερη Κυριακή προ των Χριστουγέννων, όπου ο Σωτήρας Χριστός διηγείται για το μεγάλο δείπνο που έκανε ο πλούσιος (Λκ. 14, 16-24). Στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο ο δείπνος αυτός παρουσιάζεται ως γάμος του υιού του βασιλέως (Μτ. 22, 1-14). Ο Κύριος Ιησούς συγκρίνει την Βασιλεία των Ουρανών με βασιλιά που έκανε γάμο για τον γιό του. Βλέπετε, ο Θεός μας καλεί σε πνευματική αγαλλίαση και χαρά. Μας ετοίμασε γεύμα πίστεως, γεύμα αιωνιότητος, γεύμα αγάπης. Όλοι είμαστε καλεσμένοι σ’ αυτό το μυστικό γεύμα, το οποίο γίνεται για την σωτηρία του κόσμου. Σ’ αυτό το θείο δείπνο, στην Θεία Λειτουργία όπου ο Υιός του Θεού θυσιάζεται ως πνευματική τροφή, ως άρτος επουράνιος για την αγαλλίαση όλων μας.
Αυτός του οποίου Γέννηση εορτάζουμε σήμερα, γεννάται στο σπήλαιο, τίθεται σε φάτνη ως πράος, για να κάνει πράο τον άνθρωπο. Γεννάται ως ταπεινώς, για να μας διδάσκει την ταπείνωση. Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν· (Μτ. 11, 29). Αυτό είναι το μήνυμα του Χριστιανισμού, μήνυμα ταπεινώσεως, πραότητος και αγάπης. Αυτό το μήνυμα κάποτε κατέκτησε και μεταμόρφωσε τον σκληρό ρωμαϊκό κόσμο, και τα λοιπά έθνη. Το μήνυμα του Χριστού κατέκτησε τον κόσμο χωρίς όπλα, χωρίς καμμία επίγεια εξουσία. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός έστειλε τους αποστόλους ως πρόβατα εν μέσω των λύκων. Όμως αυτοί νίκησαν και απέκτησαν όλο τον κόσμο για τον Χριστό. Μ’ αυτό έδειξαν ότι η πραγματική κινητική δύναμη του Χριστιανισμού είναι ακριβώς η αγάπη, η αυτοθυσία, η ελευθερία του πνεύματος, και όχι η τυφλή και σκλαβωμένη υποδούλωση στους νόμους και στους κανόνες, που κουράζει τον ήδη κουρασμένο ανθρώπινο πνεύμα. Ο Μεσσίας ήρθε στους ισραηλίτες οι οποίοι έγιναν σκλάβοι του Μωσαϊκού Νόμου. Όχι ότι ο Νόμος ήταν κάτι κακό. Αντίθετα, από την ιερά ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης βλέπουμε ότι με την τήρηση του Νόμου, ή καλύτερα, με την πίστη στον μοναδικό Θεό, πολλά πρόσωπα αγιάστηκαν. Ουσιαστικά ο Νόμος ήταν φύλακας και παιδαγωγός του περιουσίου λαού του Θεού, μέχρι να έρθει ο Σωτήρας, μέχρι το χρόνο της χάριτος. Δυστυχώς, πολλοί ισραηλίτες, ιδιαίτερα οι αρχιερείς και οι γραμματείς ξέχασαν αυτό τον παροδικό ρόλο του Νόμου και έγιναν τυφλοί προσκυνητές του. Προσκυνούσαν το γράμμα, σαν να δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι για τους κανόνες, και όχι οι κανόνες για τους ανθρώπους. Αυτό το πνεύμα ο Χριστός ονόμασε φαρισαϊκή υποκρισία. Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων, ἥτις ἐστὶν ὑπόκρισις – προειδοποίησε Αυτός τους μαθητές του (Λκ. 12, 1). Γι’ αυτό, Χριστιανοί μου, να φύγουμε μακριά από το πνεύμα της υποκρισίας και κατακρίσεως και να αγαπήσουμε τον Χριστό που είναι αγάπη. Πρέπει να γίνουμε φορείς του μηνύματός του, του μηνύματος της αγάπης εφόσον θέλουμε να είμαστε γνήσιοι Χριστιανοί. Τότε θα μπορούμε να γνωρίσουμε και την πραγματική έννοια των κανόνων.
Να προσευχηθούμε θερμά, ο Κύριος να φωτίσει του σημερινούς ηγέτες της Εκκλησίας, για να έχουν πάντοτε στον νου το μήνυμα που ο Χριστός έστειλε στους ιερείς της Παλαιάς Διαθήκης: ὁδηγοὶ τυφλοί, οἱ διυλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες! (Μτ. 23, 24). Και σήμερα βλέπουμε πως πολλοί εκκλησιαστικοί ηγέτες μαλώνουν για κανόνες, για εδάφη, για τίτλους και δικαιοδοσίες, ξεχνώντας για την διδαχή του Χριστού. Δυστυχώς, και εμείς οι υπόλοιποι Χριστιανοί δεν είμαστε πολύ μακριά από το πνεύμα αυτό. Αρκεί μόνο να δούμε και να ακούσουμε τα σχόλια από κάποιους πιστούς σχετικά με τα σύγχρονα θέματα της Εκκλησίας, όπως π.χ. το ημερολόγιο, το πρωτείο στην Εκκλησία, η χορήγηση του αυτοκεφάλου κλπ. Θα διαβάσουν κάποιο θεολογικό κείμενο που αναφέρεται στους πατριάρχες, αρχιερείς, ιερείς, θεολόγους – και αμέσως αισθάνονται καλεσμένοι να επιτίθενται, να κατακρίνουν, να μοιράζουν δικαιοσύνη, να υπερασπίζονται την «γνήσια» Ορθοδοξία. Τέτοιοι άνθρωποι απλά τρέφονται από τα προβλήματα. Αυτό δεν είναι Χριστιανισμός όμως, είναι καθαρός φαρισαϊσμός. Πράγματι, στενοχωριέμαι πολύ όταν βλέπω αυτό το πνεύμα του φαρισαϊσμού, που κατακρίθηκε από τον Χριστό, να ενεργεί και σήμερα στις καρδιές κάποιων Χριστιανών. Αλλά ο Χριστός με το μήνυμα της αγάπης για όλο τον κόσμο, περίτρανα μας έδειξε ότι η υποκρισία, η κατάκριση και οι διχασμοί δεν βρίσκουν χώρο στην διδασκαλία Του. Αντίθετα, Αυτός μας έδειξε παράδειγμα άκρας ταπεινώσεως – πρώτα όταν γεννήθηκε στο πτωχό σπήλαιο, και στο τέλος όταν σταυρώθηκε, αγκαλιάζοντας αγαπητικά τον κόσμο. Γι’ αυτό σας παρακαλώ, αντί να κατακρίνετε, αγκαλιάστε ένας τον άλλο πνευματικά στην αγάπη Του. Έτσι θα μεταφέρουμε με επιτυχία του μήνυμα του Ευαγγελίου στους ανθρώπους. Όταν έρχονται σε μένα για συνομιλία οι νέοι άνθρωποι, πολλές φορές τους λέω: «Ο Χριστός δεν θα σας χωρίσει από τις παρέες σας, από την διασκέδασή σας και την χαρά σας. Είναι λάθος να απομονώνονται οι Χριστιανοί και να χωρίζονται από τους άλλους. Εσείς πρέπει να φέρετε τους φίλους σας στην Εκκλησία, για να είστε όλοι μαζί καλά. Επειδή στην Εκκλησία είναι η αιώνια αγαλλίαση, η αιώνια χαρά». Να, απόψε είπαμε μερικά πανέμορφα παραδοσιακά τραγούδια, από την πλούσια ρωμαίικη παράδοσή μας και αυτά είναι μέρος της χαράς μας. Με άλλα λόγια, εν Χριστώ και αυτά τα τραγούδια, και όλα τα πράγματα λαμβάνουν πραγματική έννοια και γίνονται αιτία για πνευματική χαρά. Ενώ, χωρίς Αυτόν, χωρίς τον «Αίτιο της χαράς» και οι μεγαλύτερες χαρές θα είναι παροδικές, σύντομες και θα τελειώσουν με θλίψη.
Σας παρακαλώ να κάνουμε κόπο ώστε να γίνουμε μεγαλόψυχοι και να γινόμαστε πλούσιοι με την ευγένεια του Χριστού, να διαδίδουμε αυτό το μήνυμα της χαράς και της αγάπης, ειδικά αναγκαίο σ’ αυτή την εποχή, όταν παντού αισθάνεται η μεγάλη πνευματική δίψα. Πολλές ψυχές γύρω μας, συνειδητά ή ασυνείδητα, ποθούν να γνωρίσουν και να ψηλαφίσουν τον Χριστό – Αυτό της αγάπης, της συγχωρήσεως, της μεγαλοψυχίας και ελευθερίας, και όχι κάποιον χριστό της κατακρίσεως, του διχασμού, του φθόνου. Μόνο ο Χριστός της αγάπης μπόρεσε και μεταμόρφωσε τον κόσμο.
Αγαπητοί Χριστιανοί μου, θυμάστε το αυτό: εάν δεν καταφέρνετε τους πλησίον σας να κερδίσετε για τον Χριστό και να τους φέρετε στην Εκκλησία, το πρόβλημα δεν είναι σ’ αυτούς, είναι σε σας. Αυτό σημαίνει ότι εσείς λάθος ερμηνεύετε τον Χριστιανισμό και προβάλλετε άλλο χριστό, και όχι Αυτόν του Ευαγγελίου.
Θα ήθελα τώρα να εκφράσω την μεγάλη μου ευγνωμοσύνη στους διάσημους μας τραγουδιστές που ερμήνευσαν τα ωραία κάλαντα Ουρανός και γη, όπως και στους σκηνοθέτες και ηθοποιούς στο βίντεο, στους διοργανωτές των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων και σε όλους που βοήθησαν, χωρίς καμμία αμοιβή, όλη η χώρα σήμερα να είναι κέντρο της χριστουγεννιάτικης χαράς. Μέχρι δάκρυα χάρηκα όταν έβλεπα ότι σε πολλές πόλεις μας η ατμόσφαιρα ήταν στο πνεύμα των Χριστουγέννων. Εκατοντάδες παιδιά παντού τραγουδούσαν το Άναρχος Θεός, προειδοποιούσαν για την Γέννηση του Χριστού. Τέτοιο πράγμα πριν από μερικά χρόνια δεν μπορούσαμε να επινοήσουμε, και όχι να δούμε σε μας. Θυμάμαι μια φορά, όταν ήμουν στο Άγιον Όρος πριν από τα Χριστούγεννα, είδα σε μια αίθουσα της Μονής πως μερικά παιδιά λένε πανέμορφα κάλαντα, τα οποία κάποτε έλεγαν και σε μας, ως μέρος του ρωμαίικου μας πολιτισμού. Σταμάτησα και θαύμαζα την ομορφιά των καλάντων. Τότε, μερικοί από τους επισκέπτες με ρώτησαν: «Εσείς τι τραγουδάτε για τα Χριστούγεννα;». Εγώ είπα λίγα ψέματα: «Συνήθως λέμε το απολυτίκιο της εορτής», είπα. Επειδή αν έλεγα την πραγματική κατάσταση και τους στίχους των ειδωλολατρικών εκείνων τραγουδιών, που καμμία σχέση δεν έχουν με την εορτή, οι άνθρωποι θα νόμιζαν ότι είμαστε βάρβαροι. Όμως, δόξα τω Θεώ, με την βοήθεια όλων των ειλικρινών ανθρώπων που μνημονεύσαμε, που βοήθησαν στην αναγγελία της του Χριστού Γεννήσεως, σήμερα η χώρα μας έγινε παράδειγμα στην περιοχή για το πως αξίως δοξάζεται ο Θεός.
Στο τέλος, θα επαναλάβω ότι ο Χριστιανισμός είναι πίστη της αγάπης, της ελευθερίας και του κάλλους. «Το κάλλος θα σώσει τον κόσμο» – έγραψε ο Ντοστογιέφσκι. Ο Χριστός θα σώσει τον κόσμο, όμως κι εμείς πρέπει να γίνουμε καλοί σαν Αυτόν, μέσω της αγάπης, της ταπεινώσεως και της πραότητος.
Καλά Χριστούγεννα!
Ο Χριστός ετέχθη!
