Ο Σταυρός ως κουλτούρα συναντήσεων

Προσφώνηση του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αντανίας κ. Παρθένιος, Ηγούμενος της Ι.Μ. Μπίγκορσκι, εκφωνηθείσα κατά τον Εσπερινό επί τη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στην Ράιτσιτσα, στις 13/26 Σεπτεμβρίου 2023


Σεβασμιώτατε,

Θεοφιλέστατε,

Πανοσιολογιώτατοι, οσιολογιώτατοι,

Σεβαστοί και ευλαβέστατοι πατέρες,

Αγαπημένοι αδελφοί και αδελφές,

Η εσταυρωμένη αγκαλιά από τον Φρικτό Γολγοθά μας ξανασυγκεντρώνει σε ιερή ενότητα, ώστε να τιμήσουμε την μεγάλη Δεσποτική εορτή της παγκόσμιας Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού – γεγονός ιστορικής και υπεριστορικής σημασίας, που προκαλεί θαυμασμό και πνευματική ανύψωση. Αυτή η ημέρα, με πανηγυρισμό και πνευματική λάμψη μας θυμίζει την ασύγκριτη θυσία και την ακούραστη αγάπη του Σωτήρα μας Κυρίου Ιησού Χριστού.

Αυτή η εορτή εκείνους που με αγάπη την εορτάζουν τους κάνει δοχεία της Θείας ειρήνης και αγάπης – αποστολή η οποία βρίσκει την προσωποποίησή της στον Σταυρό του Χριστού. Ο Σταυρός, αγαπητοί μου, δεν είναι μόνο σύμβολο του πάθους και του θανάτου, αλλά πολύ περισσότερο – είναι σημαία της αναστάσεως, άγκυρα της ελπίδος και σφραγίδα της ανεξάντλητης αγάπης του Θεού. Ο Σταυρός μας καλεί σε μια ζωή διακονίας και ταπείνωσης, από τις οποίες, όμως, πηγάζει η μόνιμη και αψευδή χαρά. Αυτός είναι ο δρόμος μέσω του οποίου γινόμαστε του Χριστού. Ο Σταυρός είναι σημείο της ταυτότητάς μας. Όταν κουβαλάμε τον σταυρό της ζωής μας, ομοιάζουμε τον ταπεινό μας Σωτήρα, τον Βασιλέα των βασιλέων, ο Οποίος στην ταπείνωσή Του δεν επέλεξε θρόνο, αλλά Σταυρό. Με αυτό, μας έδωσε το βαθύτερο μάθημα για την αρετή της ταπείνωσης, ανιδιοτέλειας και άνευ όρων αγάπης.

Ο κόσμος μας, με τις ακατάπαυστες προκλήσεις, στενοχώριες, συγκρούσεις και πόνους, διψάει για το μήνυμα που φέρνει ο Σταυρός. Οι περιθωρισμένοι, οι δυστυχείς, οι από την αμαρτία πληγωμένοι, το περιβάλλον και όλη η δημιουργία, ποθούν το ζωοποιό νόημα της καταλλαγής και ανακαίνισης που απορρέει από τον Άγιο Σταυρό. Ως ακόλουθοι και προσκυνητές του Σταυρού, έχουμε υποχρέωση να μεταδίδουμε αυτό το μήνυμα και να μαρτυρούμε το σταυροαναστάσιμο νόημα στην καθημερινότητά μας.

Ο σταυροαναστάσιμος τρόπος ζωής στην Εκκλησία είναι κουλτούρα συναντήσεων. Ο Σταυρός είναι πρωτίστως συνάντηση Θεού και ανθρώπου. Ο τόπος όπου ο Ουρανός αγγίζει την Γη, όπου η Θεία αγάπη αγκαλιάζει την ανθρώπινη αδυναμία, ώστε να επαναφέρει τη πρωτόκτιστη αξιοπρέπεια και κάλλος του ανθρώπου. Σε μας είναι η σειρά να κάνουμε τις ζωές μας συνέχεια αυτής της συναντήσεως. Διότι, όταν ο Σταυρός ενώνει τον Ουρανό και την Γη, αυτό σημαίνει ότι και εμείς, οι προσκυνητές του Σταυρού, πρέπει να μαθαίνουμε να ξεπερνάμε τους διαχωρισμούς, να θεραπεύουμε τα σχίσματα και να είμαστε ειρηνοποιοί, ενσαρκώνοντας την ευχή του Χριστού «ἵνα ὦσιν ἓν». Να φέρνει κανείς τον σταυρό σε ταπείνωση είναι ευλογία για τον εαυτό του και για τους ανθρώπους γύρω του, γιατί όταν τον κουβαλάμε, αυτός ως λυχνάρι, κατά την συνάντηση με τον άλλο, φωτίζει ο κάθε συνάνθρωπος από την καθημερινότητά μας.

Αποκλειστική ευλογία για την φετινή πανήγυρη αυτής της Ιεράς Μονής του ενδόξου Μεγαλομάρτυρος είναι η παρουσία του αγαπητού μας και πάντοτε αγαπημένου εν Χριστώ αδελφού και συλλειτουργού, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ίμβρου και Τενέδου κ. Κυρίλλου. Ο Άγιος Ίμβρου, θυσιαστικός και κοπιαστικός εργάτης του Κυρίου και αποδεδειγμένος φίλος και βοηθός της Εκκλησίας μας, μας έρχεται για την εορτή του Τιμίου Σταυρού από μια εσταυρωμένη Εκκλησία, αλλά η οποία συνεχώς αναγγέλλει και βιώνει την Ανάσταση. Μας έρχεται από την Μητέρα Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, η οποία σταυρώνεται και αγρυπνεί για τα γεννήματά της, για να προκόβουν οι ίδιοι στο καλό και να μεγαλώνουν σε ελευθερία και αλήθεια. Πράγματι είναι ανείπωτη η ευγνωμοσύνη μας προς τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο, που μας ξαναέστειλε την πατρική του ευλογία διά του Αρχιερέως της γενέτειράς του, της Ίμβρου. Σας ευχαριστούμε, Σεβασμιώτατε, για τον κόπο που καταβάλατε, ώστε να έλθετε ως αγαπητός εκπρόσωπος από τον κέντρο της οικουμενικής Ορθοδοξίας και ως ευλογία από την Αυτού Παναγιώτητα.

Αγαπητοί,

Ξεχωριστή χαρά για εμάς απόψε είναι η παρουσία του Σεβασμιωτάτου Ντρεμβίτσας κ. Δαυίδ, Βοηθός Επίσκοπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Στεφάνου. Με τον Άγιο Ντρεμβίτσας γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, από την αρχή της ανανέωσης της μοναχικής ζωής στη χώρα μας. Άλλωστε είναι από τα πρώτα τέκνα του ανανεωμένου κοινοβιακού μοναχισμού στην πατρίδα μας και αυτό κάνει ακόμα μεγαλύτερη την τιμή μας να τον έχουμε απόψε μαζί μας. Пολυμαθής, καλλίφωνος θεολόγος, ποιητής του εκκλησιαστικού λόγου, στον οποίο σε ένα μέρος της ζωής του έπεσε επίσης το δυσμενές βάρος των σημερινών επώδυνων συνθηκών στην Ορθοδοξία. Ξέρετε, οι διδάσκαλοι πατέρες του μοναχισμού λένε ότι οι μοναχοί είναι ο ειδικός πνευματικός στρατός της Εκκλησίας, θα έλεγα η πρωτοπορία της, οι οποίοι είναι πάντα στην πρώτη γραμμή της μάχης ενάντια στο κακό σε αυτόν τον κόσμο, «πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Εφες. 6,12). Και ακριβώς γι’ αυτό, λόγχες και βέλη από διάφορους πειρασμούς και κύματα που επηρεάζουν την Εκκλησία, πέφτουν κυρίως στην πλάτη τους. Επειδή πολλοί δίνουν πολλά για την Εκκλησία, αλλά οι μοναχοί δίνουν τα πάντα – δίνουν ολοκληρωτικά τον εαυτό τους σε μια ζωντανή θυσία. Είναι πάντα ιδεαλιστές για το σταθερό και άφθαρτο Ιδανικό τους – τον Χριστό, και ζηλωτές για την Εκκλησία ως υιοί για τη Μητέρα τους, ώστε οι οφθαλμοί της να βλέπουν ευθύτητα (πρβλ. Ψαλμ. 16,2) – όπως λέει ο Θείος Δαβίδ. Και αν τύχει κάποτε να βρεθούν ακόμη και σε αντίπαλα στρατόπεδα, αν είναι ειλικρινείς στην αγάπη τους και στο ιδανικό τους για αλήθεια και την δικαιοσύνη, μια ημέρα θα βρεθούν ξανά στην ίδια πλευρά, ως σύμμαχοι για το καλό της μητέρας τους – της Εκκλησίας, και ως ζηλωτές με τον ίδιο σκοπό. Κατά συνέπεια, η ευγνωμοσύνη μας προς τον συμφιλιωτή και ευεργέτη Χριστό τον Θεό είναι πραγματικά αμέτρητη, καθώς μετά από τόσα χρόνια, βρισκόμαστε με τον εν Χριστώ αδελφό μας, τον Θεοφιλέστατο Δαυίδ, κάτω από την ίδια σκηνή, στο δρόμο προς το ένα κοινό κατοικητήριο της ευλογίας και της χάριτος του Θεού – την ορθή και αληθινή εκκλησιολογία. Και αυτό τον δρόμο οπωσδήποτε οδηγεί στο ιερό κέντρο του Πρώτου Θρόνου της Ορθοδοξίας, στην Πόλη του Μεγάλου Κωνσταντίνου, από όπου αναμένουμε να επιβεβαιωθεί και να επισφραγιστεί η εκκλησιαστική μας υπόσταση, με τον Τόμο αυτοκεφαλίας, πιστοποιημένο από τους ιερούς κανόνες και την ιερά παράδοση της Εκκλησίας της Ανατολής.

Μέσα σε όλα αυτά, ευχαριστούμε θερμά τον αγαπητό μας αρχιποιμένα, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δεβρών και Κιτσάβεως κ. Τιμόθεο, ο οποίος με τη σοφία του και το μέριμνά του για την Εκκλησία είναι σταθερό στήριγμα και προστασία μας. Σε όλους εσάς που είστε εδώ, μεταφέρουμε την αρχιερατική ευλογία του.

Εν κατακλείδι, καθώς εορτάζουμε και προσκυνούμε τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό, ας εσωτερικεύσουμε τη μεταμορφωτική του δύναμη. Ας είναι η ανεξάντλητη έμπνευσή μας, για να ζήσουμε μια ζωή χριστιανικής δημιουργικής ταπεινοφροσύνης, αγάπης και υπηρεσίας στο καλό. Ας οπλιστούμε με τον Σταυρό ως όπλο ειρήνης και ακατανίκητης νίκης. Γιατί ο Σταυρός δεν είναι απλώς ένα σύμβολο που σεβόμαστε. Είναι τρόπος ζωής. Κάλεσμα στην αγάπη χωρίς όρους, στο να δίνεις χωρίς υπολογισμό, να υπηρετείς χωρίς επίγειες ανταμοιβές, μια θυσία που δεν ζητά ανταπόδοση, αλλά εξυπηρετεί γιατί έτσι έχει διδαχθεί να ζει. Κατά Χριστόν, εν Χριστώ και για χάρη του Χριστού.

Ας είναι ο Τίμιος Σταυρός οδηγός μας σε όλα, δύναμη και έμπνευσή μας. Στον Εσταυρωμένο δε, και τον Αναστημένο εν δόξα Κύριο μας Ιησού Χριστό, τον Οποίο έχουμε ως Κύριο της ολότητάς μας, αιώνια δόξα, τιμή και λατρεία.

Αμήν!