Λαϊκοί της Εκκλησίας Ρωσίας και της Ρωσικής Εξαρχίας υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου απευθύνθηκαν στον Πατριάρχη Κύριλλο με αίτημα να τροποποιήσει την απόφαση της Ιεράς Συνόδου για διακοπή ευχαριστιακής κοινωνίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Change.org, οπού συλλέγονται οι υπογραφές για υποστήριξη.
Η πρωτοβουλία είναι του δημοσιογράφου Σεργέι Τσάπνιν, πρώην αρχισυντάκτης της «Εφημερίδος Πατριαρχείου Μόσχας». Το αίτημα υπέγραψαν και άλλοι λαϊκοί: ο ιστορικός Ανδρέι Ζουμπώφ, η μεταφράστρια Λαρίσα Βολοχόνσκα-Πίβιρ και άλλοι.
Στο αίτημα αναγράφεται ότι οι πιστοί «με άγχος και απορία» έλαβαν την είδηση για την διακοπή της μνημόνευσης του ονόματος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου κατά τις Θείες Λειτουργίες, και περισσότερο τους πίκρανε η απόφαση για διακοπή της ευχαριστιακής κοινωνίας.
«Προσεκτικά μελετήσαμε την εξήγηση της αποφάσεως, αλλά δεν μας καλύπτει αρκετά. Πάλι δεν μπορούμε να δούμε τα ευαγγελικά κίνητρα στις κινήσεις αυτές. Παρακαλούμε, μην κάνετε τους ιερείς και τους λαϊκούς νόμισμα συναλλαγής στις πολιτικές διαφωνίες σας με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο!» – λέγεται στην αίτηση.
Οι συγγραφείς της επιστολής εκφράζουν την λύπη τους που η Σύνοδος δεν ακολουθεί την ευαγγελική εντολή για αγάπη των εχθρών: «Κάθε Χριστιανός πρέπει να εκπληρώνει την εντολή αυτή, ανεξάρτητα βαθμού και τίτλου. Εμείς καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο είναι να γίνει αυτό, αλλά να γίνει βήμα αντίθετο στην εντολή αυτή και δημόσια να δηλωθεί τέτοια απόφαση, φαίνεται σαν απόσταση από τις βάσεις της πίστεώς μας» – νομίζουν οι πιστοί που υπέγραψαν.
Οι συγγραφείς υποθέτουν ότι οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριάρχου δεν είναι έναντι της Εκκλησίας Ρωσίας και τονίζουν ότι η Εκκλησία είναι ανεξάρτητη από το κράτος και, πρώτα απ’ όλα, η Ουκρανία, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, δικαιούται να ζητήσει αυτοκέφαλο. Αυτοί παρακαλούν τον Πατριάρχη Κύριλλο να μήν κάνει «το μέγα και σωτήριο Μυστήριο της Ευχαριστίας, ένα όργανο του εκκλησιαστικο-πολιτικού πολέμου».
Στο κείμενο λέγεται και ότι η αληθινή αιτία της αποξένωσης της Ουκρανίας από την Ρωσία (και η εκκλησιαστική σύγκρουση συνδέεται ακριβώς μ’ αυτό) είναι ο πόλεμος στο Ντονμπάς: «Η αληθινή αιτία της αύξουσας αποξένωσης της Ουκρανίας από την Ρωσία είναι ο συνεχόμενος πόλεμος στο Ντονμπάς, ο οποίος άγεται με πολεμική και χρηματική υποστήριξη της Ρωσίας. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία αυτός ο πόλεμος είναι φρικτός και διπλός, επειδή Ορθόδοξοι σκοτώνουν Ορθοδόξους. Έκανε τα πάντα η Εκκλησία μας για να σταματήσει αυτός ο πόλεμος; Αλίμονό μας, όχι!» – λέγεται στο κείμενο.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Σεργέι Τσάπνιν, αυτή την στάση συμμερίζονται μέρος των λαϊκών πιστών – πρωτίστως ανάμεσα της ιντελιγκέντσιας, επίσης και από πολλούς που διστάζουν και δεν ξέρουν τι να πράξουν στην κατάσταση αυτή, της σοβαρής σύγκρουσης μεταξύ των δύο Πατριαρχών. Κατά τα λόγια του Τσάπνιν, η διακοπή της ευχαριστιακής κοινωνίας θα χτυπήσει ευθεία τους λαϊκούς της Εκκλησίας Ρωσίας της διασποράς, ή ταξιδεύουν συχνά και έχουν την συνήθεια να επισκέπτονται ναούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ακόμη και αυτοί που σπάνια επισκέπτονται τους ναούς αυτούς φοβούνται για την πραγματική ενότητα της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ακριβώς η κοινή προσευχή είναι δυνατότητα να αποδειχθεί αυτή η ενότητα, ενώ η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας Ρωσίας τώρα απαγορεύει στους πιστούς να συμμετέχουν σ’ αυτές τις προσευχές.
Αυτός πιστεύει πως η αίτηση δύσκολα θα υπογραφεί από αρκετούς ιερείς, επειδή αυτοί βρίσκονται υπό την ιδεολογική πίεση του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο δεν θέλει τους ιερείς του να υποστηρίζουν σκέψεις διαφορετικές από την επίσημη στάση της εκκλησιαστικής ηγεσίας. Αλλά, σε ιδιαίτερες συνομιλίες, πολλοί κληρικοί υποστηρίζουν αυτή την στάση του εν λόγω αιτήματος. Αυτός δεν αμφιβάλλει ότι η κλήση θα ακουστεί, όμως δεν εκφράζει την γνώμη εάν το αίτημα θα επηρεάσει τις επόμενες αποφάσεις του Πατριαρχείου Μόσχας.
«Ο Πατριάρχης Μόσχας δεν έχει την συνήθεια να τροποποιεί τις αποφάσεις. Αλλά για μας είναι σημαντικό να γίνουμε ακουστοί, να ξέρουν ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν συμφωνούν με αυτές τις απόψεις της Ιεράς Συνόδου» – λέγει ο Τσάπνιν. Σύμφωνα μ’ αυτόν, μπορεί να συμβεί «ένα κύμα ανυπακοής των λαϊκών», επειδή οι άνθρωποι συνεχίζουν να κοινωνούν στους ναούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου, έχοντας υπ’ όψη το γεγονός ότι από την πλευρά του δεν έχει κάνει κάποια απαγόρευση προς τους πιστούς της Εκκλησίας Ρωσίας.
