Λόγος του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου Παρθενίου στον Εσπερινό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Μετόχι του Αγίου Γεωργίου Τροπαιοφόρου στη Ράιτσισα
Καλώς ορίσατε, αγαπητοί, στον εορταστικό Εσπερινό τούτο! Η δύναμη του Τιμίου Σταυρού να σας σκεπάζει όλους σας και τους πλησίον σας!
Σε ένα πολύ ωραίο ποίημα της Εκκλησίας, το οποίο διαβάζεται μετά το αναστάσιμο κυριακάτικο Ευαγγέλιο, ομολογούμε: Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω. Λοιπόν, τι χαρά είναι αυτή; Πάντως, δεν είναι μάταια, δεν είναι του κόσμου τούτου. Είναι χαρά η οποία έρχεται μέσω του πάθους. Για να δούμε την παράσταση της Σταυρώσεως. Τι βλέπουμε σ’ αυτήν; Ο ελεήμων Χριστός, εσταυρωμένος, συμπαθεί με τον κόσμο, λαμβάνει πάνω Του τον πόνο όλης της ανθρωπότητας, με χέρια απλωμένα αγκαλιάζει την οικουμένη, πονά μαζί με την κτίση. Τέτοιο είναι το μήνυμα του Σταυρού του Κυρίου, την οποία Ύψωση εορτάζουμε. Συμπάθεια με τον κόσμο, Θεία συμπάθεια με τον άνθρωπο. Τέτοια είναι η επιστολή που μας στέλνει ο Θεός για την σημερινή εορτή, όταν οι ιερείς σε όλους τους ορθοδόξους ναούς υψώνουν τον Τίμιο Σταυρό μπροστά από τα μάτια μας – επιστολή για αγάπη για τον πλησίον, συμπάθεια με τον συνάνθρωπο. Τι είναι, λοιπόν, αυτό που μας συγκλονίζει όταν βλέπουμε τον σταυρό υψωμένο μπροστά μας; Η αγάπη που ο Θεός δείχνει για μας. Πάντοτε όταν ασπάζομαι τον Σταυρό του Κυρίου, αισθάνομαι και κάποιο πόνο, κάτι που με συγκινεί, με κάνει να σκεφτώ… Η αγάπη του Θεού. Επειδή ακριβώς εκεί, στον Σταυρό, η αγάπη του Θεού έλαμψε φωτεινότατα – στον Σταυρό δοξάστηκε ο Υιός του Ανθρώπου. Ερχόμενος προς την εκούσια σταύρωση, είπε στους Αποστόλους: ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου (Ιω. 12,23). Βλέπετε; Δοξάστηκε δια του πάθους. Αυτό είναι το αιώνιο μήνυμα του Σταυρού: δια του πάθους στην αιώνια δόξα. Γι’ αυτό ποτέ να μην αφήσουμε τον σταυρό, δηλαδή όλους τους πειρασμούς και τα πάθη που έρχονται στην ζωή αυτή, για την ταπείνωσή μας. Με υπομονή και ευγνωμοσύνη να φοράμε τον σταυρό μας, έχοντας εν όψει την μαρτυρία ότι η ζωή του Χριστιανού είναι σταυροαναστάσιμη. Εάν δια του σταυρού ο Χριστός έφερε χαρά για όλο τον κόσμο, εάν μέσω των παθών του έκανε λύτρωση για όλους μας, τότε, αναπόφευκτα, μετά από τις δυσκολίες που ταπεινά υποφέρουμε καθημερινά, στο τέλος θα έρθει και η χαρά. Γι’ αυτό λέμε ότι η ζωή μας είναι σταυροαναστάσιμη. Μετά την σταύρωση – νέα ζωή, ανάσταση.
Ο προπάτορας μας Αδάμ έπεσε από την κοινωνία με τον Θεό λόγω της παρακοής. Ο Χριστός, ο νέος Αδάμ, από υπακοή προς τον Πατέρα, ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ (Φιλιπ. 2,8) και διά του Σταυρού έσωσε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό σας παρακαλώ, πάντοτε να θυμόμαστε πόσο ο Θεός αγαπά την υπακοή και την ταπείνωση. Αυτός μας καλεί σε υπακοή σ’ Αυτόν: μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ (Μτ. 11,29) και μας δίδει την εντολή να αγαπάμε τους πάντες. Να έχουμε ταπείνωση όταν υποφέρουμε, αλλά και να έχουμε συμπάθεια για όλους τους άλλους στους πειρασμούς τους. Όπως είπε ο Απόστολος Παύλος στους Κορινθίους: τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα, ἵνα πάντως τινὰς σώσω (Α΄Κορ. 9,22). Με τους λυπημένους έκλαιγα, με τους χαρούμενους χαιρόμουν.
Μόνο αυτός ο άνθρωπος ο οποίος συμπαθεί με τον αδελφό του, με τον πλησίον του, μόνο αυτός μπορεί να πει ότι είναι Χριστιανός. Αυτός που ταπεινά φορά τον σταυρό του και αγαπά την κτήση του Θεού, έχοντας ως παράδειγμα την αγάπη του Θεού προς ολόκληρη την κτίση, αυτός που δεν διακρίνει τους ανθρώπους σε μεν και δε, σε πιστούς και απίστους, σε Ιουδαίους και Έλληνες, σε διαφορετικές εθνότητες, κοινωνικά στρώματα και θέσεις… Ο Υιός του Θεού και Υιός του Ανθρώπου από τον Σταυρό προσευχήθηκε και γι’ αυτούς που Τον σταύρωσαν: πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι (Λκ. 23,34). Προσευχήθηκε και γι’ αυτούς! Έτσι κι εμείς, αγαπητοί Χριστιανοί, πρέπει να προσευχόμαστε για όλο τον κόσμο, επειδή, έχοντες την αλήθεια του Χριστού, έχουμε την μεγαλύτερη ευθύνη για τους πάντες και τα πάντα.
Να μην ξεχάσουμε λοιπόν, την συμπάθεια για κάθε άνθρωπο στον κόσμο τούτο και προς όλη την κτίση. Και αυτό, θα λέγαμε ότι σήμερα μας λείπει πολύ.
Απόψε, η θεωρία της πανέμορφης ακολουθίας, όπως και όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Ορθοδοξία σήμερα, μας κάνουν να μιλήσω ακριβώς γι’ αυτό – για την συμπάθεια του Κυρίου για όλους μας. Για το πως Αυτός έδειξε άκρα αγάπη προς εμάς και για το πως εμείς που αποκαλούμαστε Χριστιανοί, δυστυχώς είμαστε μακριά από την αγάπη Του. Εμείς θέλουμε να είμαστε Χριστιανοί, είμαστε υπερήφανοι με το όνομα αυτό, μας αρέσει να στολιζόμαστε με τον Σταυρό, να πηγαίνουμε στους ναούς, όμως από τα χείλη μας αντί για χριστιανική συμπάθεια, αγάπη, προσευχή και συγχώρηση για όλους, βγαίνει κατάκριση. Βλέπω πως άνθρωποι αναρμόδιοι και μη γνωρίζοντες αρκετά την διδασκαλία της Εκκλησίας του Χριστού, με ελαφρότητα τολμούν να κατακρίνουν ιερείς, μοναχούς, επισκόπους, ακόμη και προεστώτες Εκκλησιών και Πατριάρχες, και το πιο φοβερό και ανεπίτρεπτο – σχολιάζουν και κατακρίνουν αποφάσεις συνόδων! Ιδιαίτερα στο στόχαστρο είναι οι αποφάσεις της τελευταίας Αγίας και Μεγάλης Συνόδου εν Κρήτη! Ίσως ποτέ στην ιστορία δεν υπήρχε τέτοια κατάσταση. Μόνο τολμηρός άνθρωπος, ο οποίος έχασε κάθε εκκλησιαστική συνείδηση και κοινωνία με τον Χριστό, μπορεί να χρησιμοποιεί δυσφημήσεις και κατακρίσεις. Ο Χριστιανός δε, που ζει σταυροαναστάσιμα, δεν σηκώνει υπερήφανα το κεφάλι του για να κατακρίνει τους άλλους, αλλά ταπεινά γνωρίζει τις αμαρτίες του και ξέρει τι σημαίνει η καθολικότητα στην Εκκλησία. Αυτός καταλαβαίνει όταν μέσα σ’ αυτόν ενεργεί ο παλαιός άνθρωπος, ο οποίος καταλύεται στις ψεύτικες επιθυμίες και καθημερινά τον πολεμά. Εάν παρακολουθούμε το εαυτό μας πιο προσεκτικά, θα παρατηρήσουμε πως πολλές φορές αφήνουμε περισσότερο χώρο στον εγωισμό, παρά στον Χριστό. Και είμαστε καλεσμένοι, δια της σταυρώσεως του εγωισμού μας, των παθών και των αμαρτιών, να αφήσουμε χώρο μέσα μας να κατοικήσει ο Χριστός, για να πούμε μαζί με τον Θείο Απόστολο Παύλο: ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός (Γαλ. 2,20). Εάν πραγματικά γίνουμε τέτοιοι, τότε αναπόφευκτα θα έρθει η χαρά για μας και για τους γύρω από μας. Εν τούτοις, κατά την λογική του Χριστιανισμού, πιο σημαντικά είναι να είναι καλύτερα στους γύρω από μας, και μετά σε μας. Τότε θα μπορούμε με καθαρή καρδία κι εμείς να πούμε μαζί με τον ποιητή: Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω!
Να είστε καλά! Ο Σταυρός του Κυρίου να μας φυλάξει όλους!
