Λόγος του Πανοσιολογιοτάτου Αρχιμ. Παρθενίου επί τη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού
Σήμερα, αγαπητοί μου, η Αγία Εκκλησία του Θεού γιορτάζει τη πανλαμπρή και θριαμβευτική Ύψωση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού του Κυρίου, δηλαδή το γεγονός όταν αυτό το «ὅπλον εἰρήνης ἀήττητον τρόπαιον» βρέθηκε απ’ τη αγία ισαπόστολο Ελένη, τη μητέρα του ευσεβή Ρωμαϊκού αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Δεν είναι τυχαίο αυτό που η Εκκλησία σήμερα, μέσω του ιερού Ευαγγελίου, μας υπενθύμισε για άλλη μια φορά το δράμα του Γολγοθά. Αυτό το φοβερό γεγονός, όταν ο Υιός του Ανθρώπου ανυψώθηκε στο Τίμιο Ξύλο, αγκαλιάζοντας με αγάπη ολόκληρο τον κόσμο, στην εξιλαστήρια θυσία για τα τέκνα του Αδάμ. Στη θεία πρόγνωσή του, λοιπόν, ο Κύριος Ιησούς Χριστός ήξερε ότι θα πρέπει να υποφέρει αυτή τη σωτήρια και μεγαλύτερη θυσία, που είχε προβλεφθεί σε πολλές πρωτότυπες στην Παλαιά Διαθήκη. Στην συζήτηση δε με τον Νικόδημο, έναν απ’ τους άρχοντες των Ιουδαίων, ο Ίδιος του προείπε για τον Εαυτό Του, επισημαίνοντας ακριβώς ένα τέτοιο πρωτότυπο: «οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὢν ἐν τῷ οὐρανῷ.» Και αμέσως πρόσθεσε: καὶ καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. γ΄,13-15). Για να καταλάβουμε γιατί ο Ιησούς κάνει εδώ αλληγορία με τον Μωυσή και το φίδι, θα πρέπει να επιστρέψουμε πίσω στην Παλαιά Διαθήκη, στην ιστορία του αρχαίου Ισραήλ. Όταν δηλαδή ο Ισραηλιτικός λαός οδηγήθηκε απ’ την Αίγυπτο προς τη Γη της Επαγγελίας απ’ το μεγάλο προφήτη, και πήγαινε κάτω από το Όρος Ωρ προς την Ερυθρά Θάλασσα, αγανάκτησε κατά του λυτρωτή και ηγέτη του, και έτσι ο Κύριος επίτρεψε να τους επιτίθενται δηλητηριώδη φίδια. Βλέποντας πως οι δικοί του άνθρωποι υποφέρουν και πεθαίνουν από τα φίδια και ανίκανος να τους βοηθήσει σε αυτό το έρημο τόπο, ο Μωυσής θερμά προσευχήθηκε στον Θεό για τον λαό, ο οποίος, με τη σειρά του, προσέφερε ειλικρινή μετάνοια για αγανάκτησή του. Τότε ο Θεός ανακοίνωσε στο «Θεόπτη ποίησον σεαυτῷ ὄφιν καὶ θὲς αὐτὸν ἐπὶ σημείου καὶ ἔσται ἐὰν δάκῃ ὄφις ἄνθρωπον πᾶς ὁ δεδηγμένος ἰδὼν αὐτὸν ζήσεται» (Ἀριθ. κα΄,8). Ιδού ο συμβολισμός που ο Κύριος Ιησούς αποκαλύπτει στο περίεργο Νικόδημο, προλέγοντας πώς θα είναι ο ένδοξος θάνατός Του, δηλαδή ότι ο Ίδιος, για χάρη της ανθρωπότητος θα υψωθεί στο Γολγοθά, ακριβώς όπως ο Μωυσής ύψωσε το φίδι. Και ο καθένας που με πίστη θα κοιτάξει προς τον ζωοποιό Σταυρό, στον οποίο Αυτός σταυρώθηκε για μας, δεν θα δηλητηριαστεί από το κακό αυτού του κόσμου.
Έτσι, αγαπημένοι μου, χρειαζόμαστε πίστη για να μην σκοτωθούμε από το δηλητήριο του παμπόνηρου φιδιού, του κακού που είναι παντού. «Οἴδαμεν ὅτι ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐσμεν, καὶ ὁ κόσμος ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται» (Α΄Ἰω. ε΄,19), λέγει ο μεγάλος μυσταγωγός, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Όταν αυτός σημείωσε αυτό κατά το πρώτο αιώνα μετά Χριστό, τότε τι μπορούμε εμείς να πούμε για το κακό στη σύγχρονη εποχή! Αλλά για το θανατηφόρο δηλητήριο του κακού, που έχει μολύνει την ανθρωπότητα μέσα από την υπερηφάνεια, τον εγωισμό, την ανυπακοή, δεν υπάρχει άλλο φάρμακο, άλλο αντίδοτο και σωτήρια ελπίδα, εκτός από τον Υιό του Ανθρώπου. Αυτός που μας έδωσε παράδειγμα της ταπεινοφροσύνης με την υπακοή του, μέχρι αυτοθυσία: ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ (Φιλιπ. β΄,8). Ο Θεός μας έδωσε το πιο σημαντικό μάθημα: ότι ο δρόμος προς τη σωτηρία άγει μέσω της ταπείνωσης και της υπακοής. Μέσω αυτών των αρετών θα φτάσουμε προς την αληθινή πίστη και την αγάπη. Η σταυρική θυσία του Χριστού ακριβώς τέτοιο μήνυμα μας στέλνει – μήνυμα της αγάπης και της συμπόνιας προς όλους. Γι’ αυτό, αγαπητοί μου, ο Σταυρός είναι παρών σε κάθε τμήμα της χριστιανικής ζωής. Από τη γέννησή μας μέχρι θανάτου, τα πάντα στη ζωή μας είναι σφραγισμένα με αυτό το πανδύναμο, νικηφόρο όπλο της ειρήνης. Αυτό ακριβώς είναι το βασικό όπλο του Χριστιανού και όχι τα όπλα αυτού του κόσμου. Ας θυμηθούμε τους πρώτους Χριστιανούς, πώς αυτοί μόνο με τη πίστη στο Σταυρό του Χριστού νίκησαν τον κόσμο και τα ισχυρά όπλα των ρωμαϊκών διωκτών. Και σήμερα εμείς, παρόμοια μ’ αυτούς, με τη δύναμη του Σταυρού αντιμαχόμαστε τον κόσμο. Είναι δύσκολο να είσαι Χριστιανός. Το να αγαπάς και να είσαι προετοιμασμένος ότι δεν θα αποδοθείς, όπως ο Σωτήρας μας δίδαξε: «πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες» (Λκ. ς΄,35). «Καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι» (Λουκ. ς΄,33). Έτσι, η χριστιανική αγάπη δεν απαιτεί επιστροφή. Ο μεγάλος δάσκαλος των μοναχών και των χριστιανικών αρετών, ο όσιος αββάς Δωρόθεος, διδάσκει: «Μην απαιτήσεις αγάπη από τον πλησίον, γιατί αυτός που απαιτεί ταράζεται, αν δεν του δώσουν. Αλλά δείξε εσύ μάλλον την αγάπη σου στον πλησίον και ανάπαυσε τον και έτσι θα τον φέρεις στο σημείο να σε αγαπήσει». Είμαστε καλούμενοι λοιπόν συνεχώς να δίνουμε αγάπη σ’ όλους. Και η αμοιβή θα έρθει μόνη της. «Θέλεις να αγαπιέσαι – τότε σταυρώσου για όλους».
Ας η δύναμη του Τιμίου Σταυρού, στον οποίο κατευθύνουμε με πίστη τα μάτια μας, μας διατηρεί και μας προστατεύει σ’ αυτόν τον πονηρό κόσμο, ο οποίος, όπως είπαμε, είναι γεμάτος από κακό. Εμείς δε ας είμαστε κήρυκες και φορείς της αλήθειας του Ευαγγελίου και της σταυροαναστάσιμης χαράς. Όπως λέγει ένας άγιος πατέρας: «Ο Χριστός έβαλε τον Σταυρό Του στο μέσον του Ευαγγελίου». Διότι ο Σταυρός είναι η ουσία της χριστιανικής ζωής και του αγώνα. Ας μας φυλάγει και να νικούμε μέσω του, έχοντας μπροστά μας το όραμα του Αγίου Κωνσταντίνου Μεγάλου και εκείνο το πάντα αληθινό: «Εν τούτω νίκα» Αμήν.
