Λόγος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αντανίας κ. Παρθενίου, εκφωνηθείς επί τη εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου, μετά την ανάγνωση του Ευαγγελίου της Θείας Λειτουργίας, στις 2 Ιουνίου 2022 έτος
Αγαπητοί μου, η περίοδος του Πάσχα τελείωσε και είναι ήδη πίσω μας, χθες στη Απόδοση για τελευταία φορά φέτος με μεγάλη αγαλλίαση στις ψυχές μας ψάλαμε τους αναστάσιμους, νικηφόρους ύμνους, λαχταρώντας συνεχώς τη χάρη της Αναστάσεως. Σήμερα δε, εορτάζουμε το γεγονός όταν ο Σωτήρ Χριστός αναχώρησε από τη Γη στον Ουρανό εν αγγελική δόξα με το θεανθρώπινο σώμα Του. Η Ανάληψη του Κυρίου είναι μια μυστηριώδης εορτή: ενθυμούμαστε την αναχώρηση, τον χωρισμό του Χριστού από τους μαθητές, και όμως χαιρόμαστε ένδοξα. Και αυτό επειδή η Ανάληψη είναι αναγγελία της καθόδου του Αγίου Πνεύματος, μέσω του Οποίου βλέπουμε και κατανοούμε τον Χριστό. Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὴν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός μου ἐφ’ ὑμᾶς, και ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας (Λκ. 24:49 και Ιω. 14:16-17). Το θαύμα της Αναστάσεως, λοιπόν, παραμένει ριζωμένο βαθιά στις καρδιές μας και μέσω του Πνεύματος του Θεού βιώνουμε και συμμετέχουμε σε όλα όσα έχουν συμβεί στον Κύριο Ιησού για χάρη μας. Είμαστε χαρισματικά παρόντες σε όλα εκείνα τα σωτήρια γεγονότα, εν τη Αγία Εκκλησία, μέσω του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί εν αυτήν, μέσω των ακτίστων ενεργειών του Θεού.
Η Ανάληψη είναι μια γιορτή για την σωτηρία όλου του ανθρώπου. Δηλαδή, ο Υιός και ο Λόγος του Θεού έλαβε ανθρώπινο σώμα, προκειμένου να σώσει την ανθρώπινη φύση, να θεώσει και το ανθρώπινο σώμα. Με την Ανάσταση και την Ανάληψη του Κυρίου το ανθρώπινο γένος εισήλθε στο ίδιο το μυστήριο της Αγίας Τριάδος.
Αυτός ήταν ο σκοπός της έλευσης του Χριστού: να αναδημιουργήσει τον Αδάμ και να θεώσει όλη την ανθρώπινη φύση ώστε να μπορεί να συμμετέχει στη θεότητα του Θεού. Αυτό το μεγάλο μυστικό έγινε πραγματικότητα. Μας δίνεται τώρα η δυνατότητα, μέσα από τις άκτιστες Θείες ενέργειες που δρουν στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, να ενωθούμε με τον Θεό, να θεωθούμε. Είναι στην πραγματικότητα ο προορισμός μας, είναι ο σκοπός για τον οποίο δημιουργηθήκαμε. Συμμετοχή στη χαρά του Κυρίου μας, στην αιώνια Βασιλεία της ομορφιάς. Πρέπει όμως να αναρωτηθούμε πόσο πραγματικά καταλαβαίνουμε και πασχίζομε για αυτόν τον προορισμό μας. Ό,τι ήταν απαραίτητο για τη σωτηρία και τη θέωσή μας, ο Κύριος το έκανε. Πάνω στον Σταυρό φώναξε: τετέλεσται (Ιω. 19:30). Έτσι ολοκλήρωσε την επίγεια πολιτεία Του ως Θεάνθρωπος, εκπληρώνοντας όλα όσα ήταν απαραίτητα για την απελευθέρωσή μας. Κατέβηκε στον Άδη και εκεί ανήγγειλε σε όλους τους δίκαιους ότι είχε έρθει η σωτηρία του κόσμου, ότι όλοι θα αναστηθούν μια μέρα με τα θεωμένα σώματά του, και μετά ανέβηκε ένδοξα στον Ουρανό με το σώμα Του. Σήμερα οι ψυχές των νεκρών πλησίον μας είναι ζωντανές, γιατί κλήθηκαν από τον Αναστημένο, αλλά τα σώματά τους είναι ακόμα χώμα. Τα σώματα κάποιων Αγίων, με τη χάρη του Θεού, είναι ολόκληρα, άφθαρτα, αλλά αυτά είναι μόνο σπάνιες εξαιρέσεις. Η συντριπτική πλειοψηφία έχει μετατραπεί σε χώμα. Ίσως κάποιοι αναρωτιούνται με υποψία πώς είναι δυνατόν μια μέρα όλα εκείνα τα σώματα από τα οποία δεν έχει απομείνει τίποτα σήμερα, να εμφανιστούν μπροστά στο πρόσωπο του Θεού ζωντανά, ολόκληρα, θεώμενα; Είναι πιθανό αυτό? Στην πραγματικότητα, για Εκείνον που πάνσοφα και από το τίποτα δημιούργησε ολόκληρο τον κόσμο, και τον πνευματικό και τον φυσικό, αρκεί απλώς να το σκεφτεί με τον Θείο νου Του, να πει μόνο έναν ζωοποιό λόγο και τα σώματα των νεκρών θα ξαναδημιουργηθούν από τη σκόνη και θα ενωθούν με τις ψυχές. Αυτό σίγουρα θα συμβεί κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όπως ο Ίδιος προείπε και υποσχέθηκε στην Αγία Γραφή.
Μας υποσχέθηκε επίσης ότι δεν θα μας αφήσει ορφανούς: οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς· ἔρχομαι πρὸς ὑμᾶς. 19 ἔτι μικρὸν καὶ ὁ κόσμος με οὐκέτι θεωρεῖ, ὑμεῖς δὲ θεωρεῖτέ με, ὅτι ἐγὼ ζῶ καὶ ὑμεῖς ζήσεσθε (Ιω. 14:18-19). Στην Εκκλησία Του Αυτός ζει μαζί μας και εμείς μαζί Του. Εδώ Αυτός είναι πάντα παρών, μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Στην Εκκλησία, το σύνορο ανάμεσα στη ζωή εδώ και στον κόσμο πέρα είναι πολύ λεπτό, διάφανο, σχεδόν ανύπαρκτο. Άλλωστε ο πνευματικός κόσμος είναι πολύ κοντά μας και εμείς οι Χριστιανοί στην Εκκλησία του Θεού το βλέπουμε και το νιώθουμε. Οι άγιοι, οι ψυχές των δικαίων και των κεκοιμημένων επικοινωνούν μυστικώς μαζί μας, μας στέλνουν μηνύματα, μας παρηγορούν, μας ενθαρρύνουν. Φυσικά όμως εάν τους το επιτρέψουμε, εάν αγωνιζόμαστε να ζούμε μια πνευματική ζωή με καλοσύνη και καθαρή καρδιά.
Θα σας πω ένα παράδειγμα που είναι συνεχώς στο μυαλό μου αυτές τις μέρες. Αφού έγινα ιερομόναχος, πάντα προσευχόμουν για την ανάπαυση των ψυχών όλων εκείνων που πέθαναν στην άλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453. Ένιωσα μια εσωτερική ανάγκη, ένα κάλεσμα, να προσευχηθώ για τον τελευταίο Ρωμαίο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ’ Παλαιολόγο και για όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους μαζί του, υπερασπίζοντας γενναία τη Νέα Ρώμη, την Ορθόδοξη Πρωτεύουσα, από τους Οθωμανούς. Από την αρχή μου στο μοναστήρι μέχρι τώρα, κάνουμε κάθε χρόνο προσευχητικό μνημόσυνο της ημέρας της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης. Έχουμε γράψει και κείμενα, έχουμε κάνει δημοσιεύσεις – μπορείτε να διαβάσετε στη ιστοσελίδα μας. Υπήρχαν κάποιοι – και δυστυχώς Ηριστιανοί! – που μου έκαναν παρατηρήσεις γιατί το έκανα αυτό, σχολιάζοντας πώς δήθεν εμείς δεν είχαμε καμία σχέση μαζί τους, ώστε να χρειαζόταν να μνημονεύουμε στις προσευχές αυτούς που έπεσαν για την Κωνσταντινούπολη και άλλα παρόμοια. Ωστόσο, δεν σταματήσαμε να προσευχόμαστε και να τους θυμόμαστε. Εξήγησα σε όσους ήθελαν να καταλάβουν αληθινά ότι έχουμε χριστιανικό καθήκον να προσευχόμαστε για όλους όσους υπερασπίστηκαν τα ορθόδοξα ιερά, ότι είμαστε μέρος της βυζαντινής πνευματικής κληρονομιάς, ότι η Κωνσταντινούπολη ήταν και μέσω του Οικουμενικού Πατριαρχείου παραμένει μέχρι σήμερα να είναι Πρωτεύουσα όλων των Ορθοδόξων, ανεξάρτητα από το ποια κράτη και έθνη υπάρχουν τώρα στο πρώην βυζαντινό έδαφος. Έτσι, είμαι πεπεισμένος ότι εκείνες οι ψυχές από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης, με τον αυτοκράτορά τους Κωνσταντίνο, μαζί με όλους τους Αγίους και τους δίκαιους, μεσολάβησαν ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικός κ.κ. Βαρθολομαίος να αναγνωρίσει την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος μετά από 255 χρόνια. Και φανταστείτε, το πρώτο συλλείτουργο του Αρχιεπισκόπου μας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη θα γίνει στην Κωνσταντινούπολη την ερχόμενη Πεντηκοστή, της οποίας η παραμονή, κατά την πρόνοια του Θεού, φέτος κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο συμπίπτει ακριβώς με τη μνήμη του μαρτυρικού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και άλλων μαζί του! Εδώ είναι η απάντηση στο ερώτημα γιατί νιώθουμε πάντα την ανάγκη να προσευχόμαστε για αυτές τις μαρτυρικές ψυχές.
Θα σας δώσω άλλο ένα δυνατό παράδειγμα. Θα σημειωθεί στην ιστορία ότι το πρώτο γράμμα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας με έκκλητο προσφυγή προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη εστάλη στις 9 Μαΐου 2018. Κατά τη σοφία του Θεού, η αποδοχή της Εκκλησίας μας σε κανονική και ευχαριστιακή ενότητα έγινε πάλι στις 9 Μαΐου, τέσσερα χρόνια αργότερα. Την ίδια ημερομηνία, 9 Μαΐου 2019, εκοιμήθη ο μέγας και άγιος Γέρων Αρχιμανδρίτης Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης. Μαζί με τα αδέλφια μου, μοναχοί και μοναχές, πήγαμε στην κηδεία του στη Μονή Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου στην Ορμύλια. Τότε προσευχηθήκαμε στον μακαριστό Γέροντα να βοηθήσει από τον Ουρανό για την αναγνώριση της Εκκλησίας μας. Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε τον τάφο του μερικές φορές, πάντα με την ίδια προσευχή. Εν τω μεταξύ μάθαμε ότι ο Γέρων Αιμιλιανός αγαπούσε ιδιαίτερα τον Όσιο Ιερώνυμο Σιμωνοπετρίτη, γνωστό και ως Γέροντα της Αναλήψεως, του οποίου η μνήμη εορτάζεται ξανά στις 9 Μαΐου. Έτσι ο μακαριστός Γέρων κοιμήθηκε ανήμερα του αγαπημένου του Αγίου. Επομένως, όταν στις 31 Μαρτίου φέτος με κάποια αδέλφια πήγαμε στον μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας Παύλο, στο γραφείο του υπήρχε μια πολύ όμορφη φωτογραφία του Γέροντος Αιμιλιανού. Όταν ο δεσπότης είδε ότι την κοιτούσαμε και ενδιαφερόμασταν για αυτήν, μας είπε ότι έτρεφε μεγάλο σεβασμό για τον Γέροντα και ότι ήταν κοντινοί. Λίγο αργότερα, στις 2 Μαΐου, ο Μητροπολίτης Παύλος κοιμήθηκε ξαφνικά εν Κυρίω. Όταν πήγαμε στην κηδεία του, του παρακαλέσαμε να συνεχίσει να συνηγορεί υπέρ της αναγνώρισης της Εκκλησίας μας, γιατί τον τελευταίο καιρό αυτός ήταν μεγάλος συνήγορος ενώπιον του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την επίλυση του εκκλησιαστικού μας ζητήματος. Και να, στην επίσημη ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου από τις 9 Μαΐου, στο τέλος στάθηκε η σκέψη του μακαριστού αειμνήστου Μητροπολίτη Παύλου, ότι η Εκκλησία είναι «τό πανδοχεῖον τῆς ἀγάπης, ἡ πηγή τῆς εὐσεβείας τοῦ Γένους τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν». Προφανώς ο Γέρων Αιμιλιανός και ο Μητροπολίτης Παύλος μαζί με τους μάρτυρες της Κωνσταντινούπολης προσευχήθηκαν εξ ουρανού για την αναγνώριση της Εκκλησίας μας.
Λοιπόν, αγαπητοί μου, βλέπετε, και είμαι σίγουρος ότι και εσείς οι ίδιοι έχετε νιώσει πόσο κοντά μας είναι αυτός ο κόσμος. Όσοι έχουν αποκτήσει παρρησία ενώπιον του Θεού στην επουράνια Εκκλησία βοηθούν και μεσολαβούν για μας. Ακριβώς γι’ αυτό ήρθε στη γη ο Σωτήρας μας: να γκρεμίσει τα εμπόδια του θανάτου και να συγκεντρώσει όλα τα παιδιά Του στο Σώμα Του – την Εκκλησία. Μέχρι τον Χριστό υπήρχε ένα τρομερό φράγμα μεταξύ γης και ουρανού. Όλοι οι νεκροί, ακόμη και οι ψυχές των δικαίων, δεν είχαν ελευθερία ενώπιον του Θεού. Κοιμώμενοι στο σκοτάδι και τη νεκρότητα του Άδη, σχεδόν ταυτίστηκαν με την ανυπαρξία. Αλλά με την Ανάσταση και την Ανάληψη του Χριστού αυτό το φράγμα σπάει και τώρα ο Παράδεισος είναι γεμάτος από δίκαιες ψυχές, γεμάτος από αγίους, από τους συγγενείς μας που στέκονται μπροστά στο πρόσωπο του Θεού και προσεύχονται για την επίγεια Εκκλησία στην οποία ανήκουμε και η οποία βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με το κακό. Φυσικά, όχι πόλεμος με ανθρώπινα όπλα, αλλά πόλεμος που γίνεται πρώτα μέσα μας, πόλεμος κατά των παθών και των αμαρτιών μας, κατά του εγωισμού και της κακίας μέσα μας. Γιατί μόνο όταν πολεμάμε κατά του εαυτού μας, με τον παλαιό άνθρωπο μέσα μας, γινόμαστε μέρος του ισχυρού πνευματικού στρατού της Εκκλησίας του Χριστού και συμβάλλουμε στη γενική νίκη του καλού στον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο ετοιμαζόμαστε να εισέλθουμε στην επουράνια Εκκλησία, η οποία έχει ήδη κερδίσει τη νίκη της, με επικεφαλής τον Πρωτομάρτυρα που σταυρώθηκε στον Σταυρό. Αυτός, μέσω του σώματός Του, ελευθέρωσε την ανθρώπινη φύση από τη λαβή του θανάτου, την θέωσε και την ανέβασε στους Ουρανούς, στα δεξιά του Θεού Πατέρα. Με αυτό μας άφησε ένα δώρο και μια πρόσκληση, ώστε κάποτε κι εμείς να φωτιστούμε τόσο πολύ και να σταθούμε στη Βασιλεία των Ουρανών με τα θεωμένα σώματά μας.
Για όλα αυτά, αγαπητοί μου, ας ευχαριστήσουμε τον Χριστό Θεό, που τόσα έκανε για μας και μας προσκαλεί συνεχώς σε μια μυστηριακή και καθαρή ζωή στην χάρη, για να Τον μαρτυρούμε ως φως, ως απόλυτη και ανέκφραστη καλοσύνη. Είμαστε όλοι, λοιπόν, προορισμένοι και καλεσμένοι να γίνουμε παιδιά του Θεού και να σταθούμε στα δεξιά του Τριαδικού Θεού μας. Αμήν.
