Λόγος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αντανίας κ. Παρθενίου, του Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Μπίγκορσκι, εκφωνηθείς επί τη εορτή του Γενεθλίου του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού, προ της αρχής της ολονύκτιας αγρυπνίας, 6 Ιουλίου 2022 έτος Κυρίου.
Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Αμορίου και άγιε Καθηγούμενε της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης, κ. Νικηφόρε,
Πανοσιολογιώτατοι πατέρες,
Οσιολογιώτατοι και σεβαστοί πατέρες,
Αδελφοί μοναχοί και αδελφές μοναχές,
Αγαπητοί εν Κυρίω αδελφοί, αδελφές και τέκνα,
«Σταλάξατε τὰ ὄρη γλυκασμόν, καὶ οἱ βουνοὶ ὡς ἀρνία σκιρτήσατε», συγκαλεί σήμερον ο ιερός υμνογράφος, «ὅτι ἐτέχθη ἐκ τῆς Ἐλισάβετ, ὁ μέλλων ἐφ’ ἡμᾶς αὐλίζεσθαι, ὁ τοῦ Κυρίου Πρόδρομος»[1], διά του οποίου «σάρκωσις Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, κόσμῳ κηρύττεται».
Απολύτως κατανοητή είναι η τοιαύτη ψυχική έκσταση του εκκλησιαστικού ποιητού, επειδή το τιμιώτατο Γενέσιον του Προφήτου και Προδρόμου του Λόγου δεν είναι μόνο αιτία αγαλλιάσεως, αλλά και ουσία της πνευματικής ευφροσύνης. Με την θαυμάσια γέννηση του Βαπτιστού του Κυρίου εκ των ατέκνων και υπεργήρων Ζαχαρία και Ελισάβετ ξεκίνησε η παραμυθία του υπό της αμαρτίας μεμαρασμένου και άπνου κόσμου. Εις τας προφητείας δια τον «προφήτην ὑψίστου»[2], τας οποίας θα ακούσωμε εις τον Εσπερινόν, η έλευση του Αγίου Ιωάννου χαρακτηρίζεται ως παρηγορία του Θεού, ως υποστήριξη και ελευθέρωση: «Παρακαλεῖτε, παρακαλεῖτε τὸν λαόν μου λέγει ὁ Θεός. Οἱ Ἱερεῖς λαλήσατε εἰς τὴν καρδίαν Ἱερουσαλήμ, παρακαλέσατε αὐτήν, ὅτι ἐπλήσθη ἡ Ταπείνωσις αὐτῆς· λέλυται γὰρ αὐτῆς ἡ ἁμαρτία… Εὐφρανθήτω ὁ οὐρανὸς ἄνωθεν, καὶ αἱ νεφέλαι ῥανάτωσαν δικαιοσύνην… Φωνὴν εὐφροσύνης ἀναγγείλατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς, καὶ ἀκουστὸν γενέσθω τοῦτο. Λέγετε, ὅτι ἐρρύσατο Κύριος τὸν δοῦλον αὐτοῦ Ἰακώβ»[3].
Και πράγματι, η εμφάνιση του Προδρόμου εν τω κόσμω είχε ελευθερωτικό χαρακτήρα: παρηγορία, χαρά, μετάνοια και τερπνότης εξέχεον εκ του στόματός του. Εξωτερικά πολύ αυστηρός και προς σεαυτόν άκρως στυγνός, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής ήταν ταυτοχρόνως ιδιαιτέρως επιεικής και παρηγορητικός προς τους άλλους. Ακόμη και όταν επέπληττεν, αυτός το έκανε αυτό με τόση αγάπη, ώστε τους προσήγεν όλους προς την αληθινή μετάνοια. Ως «Κήρυξ τῆς μετανοίας, καὶ ὁδηγὸς τοῦ φωτός, ὡς φωνὴ τοῦ Λόγου»[4], αυτός κατείχε θείο κύρος· ήταν εξαιρετικά δυνατός μαγνήτης του Θεού, ο οποίος προσέλκυε όλους τους ανθρώπους προς σεαυτόν, ετοιμάζοντάς τους δια τον Λυτρωτή που επρόκειτο να έλθη. Σ’ αυτόν ήρχοντο μορφωμένοι και απλοί, άρχοντες και υφιστάμενοι, ενάρετοι άνθρωποι, αλλά και αμαρτωλοί· ήρχοντο τελώνες, εγκληματίες, πόρνες, Φαρισαίοι και Σαδδουκαίοι και αυτός τους δίδασκε όλους με απλά λόγια, κατευθύνοντάς τους εις τον δρόμο της μετανοίας. Ακόμη και ο άθεος Ηρώδης, αφηγείται ο Ευαγγελιστής Μάρκος, «ἐφοβεῖτο τὸν Ἰωάννην, εἰδὼς αὐτὸν ἄνδρα δίκαιον καὶ ἅγιον, καὶ συνετήρει αὐτόν, καὶ ἀκούσας αὐτοῦ πολλὰ ἐποίει καὶ ἡδέως αὐτοῦ ἤκουε»[5]. Κανείς δεν έμεινε απαρηγόρητος και ασυγκίνητος υπό της λαμπράς του εμφανίσεως. Ναι, «οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ’ ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα πάντες πιστεύσωσι δι’ αὐτοῦ»[6]. Ήταν, λοιπόν, απαγγελεύς, λύχνος του Φωτός. Ως ο μεγαλύτερος μεταξύ των Αγίων της Παλαιάς Διαθήκης και γέφυρα προς την Καινή, ο Άγιος Ιωάννης εν τη επουρανία ιεραρχία παραμένη «ο πρώτος μετά την Πρώτη», η οποία γέννησε τον Χριστόν εις την γη. Και κανένας ανθρώπινος έπαινος, έστω κι αν είναι υφασμένος με πολλή αγάπη, δεν θα ήταν άξιος δια εκείνον δια τον οποίον το στόμα του Χριστού είπε ότι «οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ»[7].
Ως τέτοιος, αυτός, μαζί με την Υπεραγίαν Θεοτόκον, παραμένει το λαμπρότατο πρότυπο της μοναχικής πολιτείας. Και λόγω αυτού ακριβώς η Εκκλησία τους δοξάζει και τους εξυψώνει ως προστάτες του μοναχικού γένους. Ωραιώτατα τα λέγει ο μακαριστός Γέρων Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, ότι «ὁ ἅγιος Πρόδρομος εἶναι ὑπόδειγμα γιὰ μᾶς τοὺς μοναχούς· δὲν μποροῦμε νὰ ζήσωμε χωρὶς αὐτόν. Ἀλλοίμονό μας, ἂν κάθε μέρα καὶ κάθε νύχτα δὲν τὸν ἔχομε πρότυπό μας»[8].
Πόση μεγαλύτερη δε τιμή και ευθύνη έχουμε εμείς οι κάτοικοι αυτής της Ιεράς Μονής, μέσω της οποίας ο Τίμιος Πρόδρομος κατά περισσότερα από χίλια έτη πραγματοποιεί το ίδιο ιεραποστολικό έργο όπως κάποτε παρά τον Ιορδάνη, οδηγώντας αμετρήτους ανθρώπους εις μετάνοιαν και δείχνοντάς τους «τὸν ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» [9]. Και ιδού, εφέτος ανήμερα του Γενεθλίου του θα μας προσφέρει ακόμη πέντε «καρποὺς ἀξίους τῆς μετανοίας»[10], πέντε μοναχικά τέκνα, τα οποία ως καντήλια αναμμένα από αγάπη προς τον Χριστόν θα λάμπουν ενώπιον του Θρόνου του Θεού, δια χάρη της μετάνοιας και της σωτηρίας του Ορθοδόξου λαού μας και δια την δόξα της ιεράς Αρχιεπισκοπής Αχρίδος. Αύριον λοιπόν διά χειρών του Σεβασμιωτάτου οικείου Ποιμενάρχου μας Μητροπολίτου Δεβρών και Κιτσέβου κ. Τιμοθέου, οι υπάκουοι αδελφοί μας Ντράγκαν, Τζάνγκο, Φίλιππος, Άγγελος και Γκληγκόρτσο θα καρούν στο αγγελικό μοναχικό σχήμα, προς χαρά και δόξα της Μονής του Προδρόμου. Επισήμανα επίτηδες ότι είναι υπάκουοι, διότι η μακάρια υπακοή είναι η υπέρτατη μοναστική αρετή.
Ο νεοφανής όσιος Πατήρ ημών Εφραίμ Κατουνακιώτης, σχετικά μ’ αυτήν την τέλεια φιλοσοφία ζωής της καταθέσεως όλου του είναι σου εις την θέληση του πνευματικού πατρός, λέγει: «Βολιδοσκοπήσατε ἀπὸ ποῦ ξεκινάει ἡ ὑπακοή. Ἀπὸ τὴν Τριαδικὴ Θεότητα. Ὁ Χριστὸς λέει ὅτι «ἦρθα νὰ κάνω ὄχι τὸ θέλημα τὸ ἐμόν, ἀλλὰ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με». Ἀπὸ ἐκεῖ ἀρχίζει ἡ ὑπακοή. Γι’ αὐτὸ καὶ ὅποιος κάνει ὑπακοή, γίνεται μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ… Αὐτὸς ὁ ὁποίος κάνει ὑπακοὴ στὸν Γέροντά του, μιμεῖται τὸν Χριστό, ὁ Ὁποίος ἔκανε ὑπακοὴ στὸν Πατέρα Του»[11].
Θα επαναλάβω εδώ τα ανεκτίμητα λόγια τα οποία Εσείς, Άγιε Αμορίου, έχετε ειπεί εις μια περίσταση ενώπιον μερικών αδελφών μας: «Εάν δεν κάνεις υπακοή εις τον Γέροντα – δεν είσαι τίποτα. Έχεις υπακοή – έχεις υπόσταση. Η υπακοή σου δίνει την ύπαρξή σου ενώπιον του Θεού».
Με αυτάς τας διδακτικάς διδασκαλίας, εις τους αδελφούς μας οι οποίοι θα ενδυθούν αύριον το αγγελικό σχήμα εύχομαι μία χαρισματική μοναχική πορεία, πλήρης υπακοής και θείων εμπειριών.
Σας ευχαριστώ ακόμη μία φορά, Θεοφιλέστατε κ. Νικηφόρε, δια την τιμή που μας κάνατε, πλουτίζοντας την μοναστική μας πανήγυρη με την πολύτιμη παρουσία σας και με την ευλογία της Πρωτοθρόνου Μητρός Εκκλησίας, του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Ευχαριστώ ιδιαίτερα τον Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη κ. Χερουβείμ και τους οποίους θα ψαλούν μαζί του κατά την αγρυπνία, οι οποίοι μάλιστα στολίζουν την χαρά μας με την γλυκύτατη χορωδία τους.
Ευχαριστώ επίσης όλους εσάς, αδελφοί, αδελφές και τέκνα εν Κυρίω, με την παρουσία και τις προσευχές των οποίων χαρήτε τον αδιάληπτο ευχέτη μας ενώπιον του Χριστού, τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή και την ένδοξη Μονή του Μπίγκορσκι.
Είθε ο Τίμος Πρόδρομος να μας βοηθήση και εύχομαι εις όλους καλή αγρυπνία!
[1] Πρώτο στιχηρό εις την Λιτήν, Μηναίον, 24 Ιουνίου.
[2] Λκ. 1,76.
[3] Ησα. 40,1-2; 45,8; 48,20.
[4] Δοξαστικό εις την Λιτήν, Μηναίον, 24 Ιουνίου.
[5] Μκ. 6,20.
[6] Ιω. 1,7-8.
[7] Μτθ. 11,11.
[8] Αρχιμανδρίτου Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου, Λόγοι Εόρτιοι Μυσταγωγικοί, Αθήναι 2014, 141-142.
[9] Ιω. 1,29.
[10] Λκ. 3,8.
[11] Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης, έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Άγιος Εφραίμ», Κατουνάκια Αγίου Όρους, 2000 162-163.
