Αὐτὴ εἶναι ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας: μία διαρκὴς καὶ παρατεταμένη Πεντηκοστή

Ὁμιλία

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

κ. κ. Βαρθολομαίου

κατὰ τὸ γεῦμα τῆς Δευτέρας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος

(13 Ἰουνίου 2022)

ερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀχρίδος κύριε Στέφανε, μετὰ τῆς τιμίας Ὑμῶν Συνοδείας,

ερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἀδελφοὶ Ἱεράρχαι,

Εὐγενεστάτη κυρία Πρόξενε, 

ντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες ὀφφικιάλιοι,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἡ τὰς ἡμέρας αὐτὰς «ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας»  (Πρ. 2, 46) ἡμῶν μεθ’ ὑμῶν συναναστροφὴ ἔφερεν εἰς τὰς καρδίας καὶ διανοίας μας τὴν μετὰ τὴν Ἁγίαν Πεντηκοστὴν μικρὰν Κοινότητα τῶν Ἱεροσολύμων, ὅπου ἦσαν οἱ πάντες ὁμοθυμαδὸν προσκαρτεροῦντες τῇ προσευχῇ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου.

Αὐτὴ εἶναι ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Μία διαρκὴς καὶ παρατεταμένη Πεντηκοστή. Μία φλόξ, ἡ ὁποία ὀφείλει νὰ καίῃ δροσιστικῶς τὴν καρδίαν μας διὰ νὰ κηρύττωμεν τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ. Δὲν νοεῖται Ἐκκλησία χωρὶς πνοήν, χωρὶς ζῆλον, χωρὶς θυσίαν, χωρὶς κόπον, δάκρυα καὶ πόνον, διὰ νὰ μορφώσῃ Χριστὸν εἰς τὰ τέκνα Της. Αὐτὴ ἡ ἐπαγγελία διὰ τὸν μὴ ἀπορφανισμόν μας δὲν εἶναι ἐλπὶς καὶ προσδοκία, ἀλλὰ ἀλήθεια καὶ βεβαιότης. Ἐξ αὐτῆς τῆς ἐπαγγελίας ὑπάρχομεν ὅλοι. Ἦλθεν ὁ Παράκλητος εἰς τὸν Κόσμον καὶ παραμένει καὶ συντηρεῖ καὶ συνέχει καὶ διαρθροῖ καὶ ὁδηγεῖ τὴν Ἐκκλησίαν.

Ἠξιώθημεν, ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς τοῦ Μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, νὰ εἰσέλθωμεν ἐκ τῆς πρώτης νεότητος ἡμῶν εἰς τὸ θεῖον γεώργιον τῆς Ἐκκλησίας μετ’ ἐνθουσιασμοῦ καὶ πόθου οὐ τοῦ τυχόντος. Εὐμοιρήσαμεν νὰ ἔχωμεν διδασκάλους καὶ πλοηγοὺς εἰς τὴν προσωπικήν μας ναυσιπλοΐαν σπουδαίους ἄνδρας καὶ ὑπηρέτας τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Παρελάβομεν Βασιλείαν ἀσάλευτον καὶ ἀδιάδοχον, θησαυρὸν ἀσύλητον, μαργαρίτην πολύτιμον, Πόλιν κεχαριτωμένην καὶ «πεπυργωμένην ἐν βάρεσι», (πρβλ. Ψλ. 121, 7).

Παρῆλθον ἔτη πολλὰ καὶ κοπιώδη καὶ δὲν ἐκορέσθη ἡ ψυχή μας. Διψᾶ καὶ πεινᾶ διὰ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τὸ Ἅγιον Σῶμά Του, τὴν Ἐκκλησίαν. Αἴρομεν μετὰ χαρμοσύνης τὸν Σταυρὸν τῆς Πατριαρχίας καὶ τρέχομεν δι’ ὑπομονῆς τὸν προκείμενον ἀγῶνα ἀφορῶντες εἰς Αὐτόν. Ἀσφαλῶς καὶ δὲν εἴμεθα τέλειοι, καθὼς εἴμεθα ἄνθρωποι καὶ ἡμεῖς μεθ’ ὅλων τῶν ἰδιωμάτων τῆς κτιστῆς φύσεώς μας. Δὲν καυχώμεθα διὰ τὰς ἀρετάς μας, ἀλλ’ ἐξαγγέλλομεν τὰς περὶ ἡμᾶς εὐεργεσίας τοῦ Θεοῦ. Μᾶς φλέγει τὸ μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας καὶ πυρπολεῖ τὴν ψυχήν μας ὁ ἔρως διὰ τὴν Μεγάλην Ἐκκλησίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὴν μεγαλειώδη καὶ ταπεινὴν  συγχρόνως. Μᾶς συνέχει ἡ συναρμογὴ τοῦ Σταυροῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως, τῆς ἐργασίας καὶ τοῦ Σαββατισμοῦ, τῆς σπορᾶς καὶ τοῦ θέρους, τῆς προσφορᾶς καὶ τῆς ἐξαντλήσεως. Ἡ μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία εἶναι, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, ἡ ἐπιτομὴ τοῦ ὅλου τῆς Ἐκκλησίας.

Ἴσως νὰ ἀκούωνται αἱ παραδοχαὶ αὐταὶ εἰς ὑμᾶς  ὑπερβολικαὶ καὶ ἀνεπίκαιροι. Ἴσως νὰ θεωρηθοῦν μεγαλαυχίαι καὶ αὐτοθαυμασμός, ὅμως δὲν ὑπάρχει εἰς τὴν καρδίαν καὶ τὴν σκέψιν μας οὐδ’ ἡ παραμικρὰ τοιαύτη διάθεσις. Ἁπλῶς καταθέτομεν ἐπιγραφικῶς καὶ μόνον ὅ,τι ζῶμεν.

Ἐλάβετε τὰς ἡμέρας ταύτας πεῖραν τοῦ μεγαλείου καὶ τῆς ἁπλότητος τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Εἴδετε τὸ ἐπιεικὲς ἡμῶν. Ἐγεύθητε τῆς ἀδόλου ἀγάπης πάντων ἡμῶν. Ἀνεπνεύσατε τὸν καθαρὸν ἀέρα τῆς Βασιλίδος, οὐχὶ κατὰ τὸ ἀνθρώπινον, ἀλλὰ κατὰ τὸ θεανθρώπινον μέρος. «Ἡ βασιλεία ἡ ἐμὴ οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου» (Ἰω. 18, 36). Ἐνταῦθα τὰ δωρήματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μερίζονται ἀμερίστως. Ὅσον δίδομεν τόσον καὶ λαμβάνομεν. Ὅσον ἐξαντλούμεθα τόσον καὶ ἀνακαινιζόμεθα. Ὅσον λοιδορούμεθα τόσον καὶ συγχωροῦμεν. Ὅσον πολεμούμεθα τόσον καὶ νικῶμεν. Ὅσον ὀλίγοι καὶ ἄν εἴμεθα τόσον πλεονάζομεν.

Αὐτὸ εἶναι τὸ μυστικὸν καὶ τὸ ἰδιαίτερον χάρισμα τῆς Μητρός σας Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας, ἡ ἀγάπη. «Ἡ τελεία ἀγάπη [ἥτις] ἔξω βάλλει τὸν φόβον» (Γ’ Ἰω. 4, 18). Δὲν φοβούμεθα τὰς κατ’ ἄνθρωπον περιπλοκὰς καὶ ἐναλλαγάς. Ἀγαπῶμεν ἐκκλησιαστικῶς, ἤτοι χριστομιμήτως. Ἄλλον εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ἄλλον ἡ ἀγαπολογία. Ἡ ἀγάπη ἔχει κόστος, πόνον, ἄλγος, διότι προσβλέπει εἰς τὸ αἰώνιον δὲν ἐξυπηρετεῖ τὸ ἐφήμερον.

Ὁ βίος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας εἶναι καὶ πολυσήμαντος καὶ πολυκύμαντος. Εἶναι ἐνδιαφέρων, διότι εἶναι Χριστοειδής. Σᾶς καλοῦμεν διὰ μίαν ἀκόμη φορὰν νὰ γίνητε σπουδασταὶ καὶ μέτοχοι αὐτῆς τῆς ἱερᾶς κληρονομίας. Προσέλθετε καὶ λάβετε ἐκ τοῦ ὕδατος τῆς Πόλεως, διὰ νὰ ἀνακαινήσητε καὶ ζωοποιήσητε τὴν τοπικὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἀχρίδος. Τώρα σᾶς παρέχεται ἡ εὐκαιρία νὰ ἐπανατοποθετηθῆτε εἰς τὸ γίνεσθαι τῆς Ἐκκλησίας. Ἀνοίξατε τὰς πτέρυγάς σας καὶ παρατηρήσατε, ὑψιπέται, τὴν ζωὴν καὶ τὴν πρᾶξιν τῆς Μητρός σας.

Καταθέτομεν τὴν ὥραν ταύτην τὴν Πατριαρχικὴν ἡμῶν εὐαρέσκειαν τόσον πρὸς τὸν Ἱερώτατον ἀδελφόν, ἅγιον Ἀχρίδος κ. Στέφανον, καὶ τὴν περὶ αὐτὸν Ἱεραρχίαν, διότι διεγνώσαμεν τὴν ἀγαθήν των διάθεσιν καὶ στάσιν πρὸς τὴν Μεγάλην τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, ἀλλὰ καὶ πρὸς τοὺς Ἐξοχωτάτους Ἄρχοντας τῆς Βορείου Μακεδονίας διὰ τὴν ὡριμότητα καὶ σταθερότητά των.

Θὰ ἦτο παράλειψις νὰ μὴν ἐπισημάνωμεν ἐνταῦθα μετ’ ἐπαίνων τὴν καταλυτικὴν συμβολὴν συμπάσης τῆς ὑπὸ τὸν Θεοφιλέστατον Ἐπίσκοπον Ἀντανίας, κ. Παρθένιον, ἀδελφότητος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μπιγκόρσκι-καὶ αὐτοῦ προσωπικῶς καὶ ὅλως ἰδιαιτέρως-εἰς τὴν ὅλην διαδικασίαν τῆς θεραπείας καὶ ἐπουλώσεως τοῦ χρονίου καὶ δεινοῦ τούτου σχίσματος.

Ἀναμένομεν ἀπὸ ὅλους σας πολλά. Ἐλπίζομεν νὰ μὴν διαψεύσητε τὰς ἐλπίδας τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐπικαλούμεθα τὸν θεῖον φωτισμὸν  διὰ σταθηρὰν διευθέτησιν καὶ λυσιτελῆ ἔκβασιν τῶν περαιτέρω εἰς ἡμᾶς ἀφορώντων θεμάτων.

Χαιρόμεθα διὰ τὴν προσφάτως ἐκδηλωθεῖσαν ἀγαστὴν συνεργασίαν καὶ ἀδελφικὴν σύμπνοιαν μετὰ τῆς ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας. Ἐπισημαίνομεν βεβαίως ὅτι αἱ ἐκφρασθεῖσαι θέσεις τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας περὶ τῆς ἀποδόσεως Αὐτοκεφάλου καθεστῶτος ἀποκλίνουν ἐπικινδύνως τῆς παραδεδομένης πράξεως τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Τιμῶμεν, λοιπόν, τὴν ἕως ὥρας ὀρθὴν τοποθέτησιν ὑμῶν  καὶ σᾶς προτρέπομεν νὰ ἔχητε ἐμπιστοσύνην καὶ ἀφοσίωσιν εἰς τὴν ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Μεγάλην Ἐκκλησίαν, ὡς ἤδη καλῶς καὶ κανονικῶς ἐπράξατε καὶ μὲ τὰς Ἐκκλήτους παραστάσεις σας ἐνώπιον ἡμῶν.

Σᾶς ἐπαινοῦμεν, Σᾶς εὐλογοῦμεν, Σᾶς περιπτυσσόμεθα ἐν ἀγάπῃ καὶ στοργῇ πολλῇ καὶ ὑψοῦμεν τὸ ποτήριον τοῦτο εἰς ὑγείαν ἁπάντων τῶν συνδαιτημόνων τῆς χαρμοδοτείρας ταύτης τραπέζης καὶ εἰς ἐπισφράγισιν τῆς εὐσήμου καὶ ἀγλαοφανοῦς ταύτης ἡμέρας. Ἔτη πολλά.