I përgjithshëm

Familja e shenjtë sllavomaqedonase Bigorski! Ti që gjithmonë shpreson në mëshirën e Pararendësit, në bregun e lumit që rrjedh në përjetësi ke rritur një pemë të bukur pleqsh besimtarë dhe je bërë si qyteti i zbritur nga qielli, ku banon Zoti me njerëzit, duke hequr çdo pikë loti nga sytë e tyre! Le të gëzohemi, pra, vëllezër dhe motra, për të lavdëruar Krishtin – Mbretin dhe Zotin tonë, dhe për të lavdëruar Peshkopen e Shenjtë – Virgjëreshën e Pastër – sepse ata na kanë dhënë një port shpëtimi dhe mësues të shenjtë – etërit e nderuar. Dhe ajri përreth teje, shenjtorja jonë, është i mbushur me shenjtëri dhe burimet e shërimit rrjedhin nga ikona e mrekullueshme e Pagëzorit të Zotit dhe reliket e tij të shenjta, nga Kryqi i nderuar, nga reliket e Shën Jakovit Vëllai i Zotit, Shën Stefani, Shën Haralampij, Shën Nikolaj, Shën Serafimi dhe shumë shenjtorë të tjerë.

Abati Parthenij i I-rë me vëllazërinë, 1912

Errësira e paperëndishme komuniste vetëm shkurt e ndërpreu rrjedhën e jetës liturgjike, por pas lutjeve të etërve të famshëm Bigorski: Gjoni i Dibrës, shën Prohori i Ohrit, të nderuarit Mitrofan dhe Arsenij, Anatolij dhe Parthenij dhe të gjithë të tjerët, ringjallën shtëpinë e Pararendësit, duke mbledhur në vete një familje të re monastike. Dhe boshti rreth të cilit graviton jeta e murgut është lutja e përditshme e pandërprerë e adhuruesve dhe detyrat monastike. Mesazhet e lutjes të cilat i drejtohen Zotit: “për paqen qiellore dhe për shpëtimin e shpirtrave tanë”, “për paqe në të gjithë botën”, “për ata që lundrojnë, udhëtojnë, që janë të sëmurë, që vuajnë, janë të rrobëruar”, “për ata që na urrejnë dhe na duan”, “për prehjen e shpirtrave të të vdekurve” dhe “për të gjithë njerëzit tanë Krishtdashës”- janë sigurisht dhurata më e çmuar nga manastiri për shoqërinë tonë.

Por jo më pak i rëndësishëm është roli i tij në misionin e ndriçimit shpirtëror të këtij populli. Sepse falë mikëpritjes, sakrificës, mirëkuptimit dhe dashurisë së murgjve, manastiri i Bigorskit u bë një shtëpi shpirtërore e shumë shpirtrave perëndidashës, një oazë e gjelbër në shkretëtirën shpirtërore të botës së nxehtë. Këtu, në këtë oazë shpirtërore, sipas traditës së Kishës së shenjtë, kryhen të gjitha fshehtësitë e Shenjta dhe për ata që janë të uritur për Zotin, murgjit kanë përgatitur një tryezë të pasur shpirtërore: lavdërime dhe lutje, biseda shpirtërore dhe rrëfim, kungim i shenjtë…

Lavdërimi i Zotit përtërihet ditë e natë dhe bekimi i Zotit derdhet mëshirëshëm, duke e transformuar këtë tempull dhe këtë fener të lashtë të popullit tonë në një shkollë të vërtetë shpirtërore, i cili jep fryte ungjillore dhe jo urtësi humane. Bekimi i Zotit duket sikur ringjall e thellon gjurmët e veprimtarisë së dikurshme letrare-arsimore, të shkollës së dikurshme rilindase të manastirit, të shkollës së gdhendjes në Dibër dhe të shumë veprimtarive të tjera ungjillore-misionare, frytet e të cilave janë ngulitur thellë në çdo gur dhe plotësojnë zemrën e vizitorit të sotëm.

Pikërisht për këtë edhe sot, kur bëhet fjalë për familjen Bigorski, është e pamundur të mos përmendet fjala “rilindje”. Qoftë për të folur për të kaluarën e lavdishme të manastirit, qoftë për të gjykuar veprat e tij të tanishme, qoftë edhe për të profetizuar për të ardhmen e tij – në çdo gjë dhe kudo, fshehurazi dhe haptazi, kjo fjalë është e pranishme. Ai është një simbol, një shenjë që tregon drejtimin e kohës së tashme; ai përcakton më saktë thelbin e aspiratave tona, në të cilat bashkohen ajo që është e përkohshme dhe ajo e përjetshme, planet njerëzore dhe vullneti i Zotit.

Tradita shekullore Bigorski vazhdon, misioni për ringjalljen shpirtërore dhe mbështetjen e popullit ortodoks maqedonas, duke u insistuar në kohën tonë, para syve të botës të mishërojë në zemrat e njerëzve dy urdhërat më të mëdha: “Duaje Zotin, Perëndinë tënde me gjithë zemrën tënde dhe me gjithë shpirtin…” dhe “Duaje të afërmin tënd si veten tënde” (Mat. 22:37-39). Krahas misionit për t’i mësuar popullit të vërtetat e krishtera, në fushën e edukimit organizohen ligjerata të mësimit fetar, nxënës dhe studentë të talentuar arrijnë dinjitetin për të shumëfishuar talentin e tyre në seminaret shpirtërore më të njohura në botën ortodokse etj. Jetësohet edhe vepra me përmbajtje fetare dhe përkthimi i literaturës së atit të shenjtë. Mbijnë gjithashtu edhe shoqatat dhe organizatat e para të paqes me detyra të vetë-inicuara, në lidhjen më të ngushtë me njohurinë ungjillore të shpëtimit. Nuk harrohet as mëshira ndaj të varfërve, vejushave dhe jetimëve, ngushëllimi dhe ndihma ndaj të varfërve dhe të shtypurve, si dhe kujdesi për ndërtimin e kishave të reja dhe restaurimin e të vjetrave!

Pas lutjeve të Shën Gjonit, të Shën Klimenti dhe Shën Naumit, le të shkëlqejë ky tempull maqedonas, si një shkëlqimin e jashtëm, edhe me jetën shpirtërore në tërësi, duke i shërbyer adhuruesve të përditshëm, në mënyrë që të jeni qendra e rilindjes shpirtërore të popullit maqedonas dhe Kishës Ortodokse Maqedonase.

Fragment nga predikimi i Mitropolit Timotej, mbajtur më 6 gusht të vitit 1995.

Kisha e Zotit gëzohet, sepse është ringjallur një tjetër shenjtore, fshehtësia e pranisë së Krishtit, shkallë druri e Jakobit, shkallë druri që lëviz midis botës tokësore dhe qiellore! I madh është gëzimi i ringjalljes së saj. Le të falënderojmë Zotin Perëndinë dhe Pagëzorin e Tij për këtë tempull tonin të pashuar, sepse na është dhënë një enë e sapo shenjtëruar plot me ushqim hyjnor, një qiri i ndezur që do të shkëlqejë dhe do të digjet.

Amin!