Murgu është një njeri që nuk përzihet me njerëzit, por komunikon vazhdimisht me Zotin Një. Duke shikuar, shihet, duke dashur, është i dashur; bëhet dritë, ndriçohet në një mënyrë të papërshkrueshme. Kur bëhet i famshëm larg, e konsideron veten më të varfër dhe duke u afruar me të tjerët, mbetet i huaj. Oh, një mrekulli, sa e pazakontë aq edhe e pashprehshme. Unë jam i varfër për shkak të pasurisë sime të pamasë dhe vlerësoj se nuk kam asgjë, dhe duke pasur shumëçka, them se kam etje edhe me aq shumë ujë.
– Shën Simeoni Teologu i Ri
Jeta në manastirin është një ikonë e jetës engjëllore në parajsë. Murgjit dëshirojnë një jetë të tillë dhe emërtohen si shërbëtorë të rendit hyjnor, për shkak të pastërtisë me të cilën i shërbejnë Trinisë së Zotit. Çdo murg punon, mundohet dhe lufton me trup e me shpirt, dhe në këmbim merr qetësinë e zemrës. Ai shërben me shumë dashuri, lutet, këndon, dëgjon fjalët jetëdhënëse të psalmeve dhe ushqehet me Eukaristinë Hyjnore, Trupin e pastër dhe Gjakun e ndershëm të fjalës së mishëruar.
Jeta monastike në manastirin e Bigorskit i nënshtrohet një rregullore krishtare, të cilën a. Parthenij e mori atë si bekim nga Plaku i tij Georgij në Sveta Gora. Kështu, në orën e caktuar për shërbim, murgu i cili ka një detyrim të tillë, duke u rrotulluar rreth manastirit, i bie këmbanës tri herë, në një distancë prej pesëmbëdhjetë minutash dhe më në fund, në orën 16, tingulli i kambanës lajmëron fillimin e adhurimit të mbrëmjes. Fillon në orën Nëntë, kur Zoti Jezu Krishti shijoi vdekjen dhe kur vjedhësi bëri atë që dinte më së miri – ai vodhi parajsën, duke thënë: “Më kujto, Zot…” dhe ishte i pari që hyri në mbretërinë e qiejve.Së pari, murgjit adhurojnë ikonat e shenjta dhe zënë vendet e tyre në karriget e drurit (stasidi) të cilat, si varre të hapura, i pranojnë ata që kanë zgjedhur jetën në kryqëzim. Menjëherë pas kësaj dëgjohen vargjet nga psalmi për origjinën e botës, duke shënuar fillimin e mbrëmjes.
“Zot, unë të thërrita drejt Teje. Më dëgjo, Zot!”, sikur klithma e Adamit të penduar të jehonte këtu përpara parajsës së humbur. Lutjet që dalin nga zemrat e murgjve, adhuruesve dhe besimtarëve përzihen me këndimin e psalmeve, duke kërkuar ndihmë nga dora e mëshirshme e Zotit, Nënës së Zotit, engjëjve dhe shenjtorëve, të cilët ndërmjetësojnë për ata që janë në vështirësi shpirtërore.
Pas shërbesës së përbashkët, murgjit mblidhen në dhomën e ngrënies, e cila është shumë e ngjashme me një kishë, sepse ka afreske. Vendin kryesor në dhomën e ngrënies e zë abati, e pas tij të gjithë murgjit me radhë. Tavolina (dreka dhe darka), edhe pse ka njëfarë formaliteti, është modeste. Murgjit në manastirin asnjëherë nuk hanë mish, ndërsa në ditët e agjërimit – të hënën, të mërkurën dhe të premten, agjërojnë pa vaj. Gjatë konsumimit të vaktit mbretëron heshtja. Mund të dëgjohet vetëm zëri i murgut, i cili lexon biografinë e shenjtorit të ditës ose ndonjë tekst me porosi nga etërit e lashtë ose të rinj.
Dita mbyllet me Darkën, kur lexohet Akathist para ikonës së Nënës së Zotit. Në muzgun e kishës shihen vetëm kandilat e ndezur dhe dëgjohet thirrja e lavdërueshme e priftit: “Gëzohu nuse e pamartuar!”. Shërbimi përfundon me një përkulje para ikonave dhe bekimit të fundit nga abati. Ndërsa dielli nxiton drejt perëndimit, murgjit në qelitë e tyre përgjigjen përpara Zotit për mendimet dhe veprat e tyre, duke i pastruar përmes lotëve të gjitha gjurmët që mëkati ka ngulitur në zemrat e tyre gjatë ditës, i cili tashmë është zhdukur.
Duke kaluar natën në meditim dhe lutje, murgjit e përshëndesin ditën e re me një këngë kishtare: “Duke u zgjuar nga gjumi, Të përulemi, O i Ëmbël, dhe Ty të këndojmë një këngë engjëllore, I Fortë: I Shenjtë, i Shenjtë, i Shenjtë je, Zot. Pas lutjeve të Nënës së Zotit na mëshiro!”
Është ora pesë e mëngjesit dhe në kishë bie këmbana e mëngjesit. Është koha për: ,,Lavdi Trinisë së Shenjtë, Unike, Jetëdhënëse dhe të Pandashme” – fillimi i Gjashtë Psalmeve. Këto janë momentet më të shenjta të Shërbimit të Mëngjesit. Kjo është koha e Gjykimit të Drejtë dhe lum ata që kanë dritën e bëmirësisë, sepse ata do të qëndrojnë në dritë edhe gjatë mbrëmjes. “Perëndia është Zot dhe ai na u shfaq. Lum ai që vjen në emër të Zotit.” Katizma, psalme, këngë kishtare dhe kanone kushtuar shenjtorëve të ditës, atyre që me besimin dhe dashurinë e tyre ia dorëzuan jetën Atij që do të thotë jetë dhe dashuri – Zotit Jezus.
Shërbesa përfundon me Liturgjinë Hyjnore, e cila është kurora e lutjeve të ditës dhe të natës. Duket sikur derdh përulësi, përmes zërave të butë dhe lutës të psalmeve dhe priftërinjve. Nëpërmjet gotës së Shenjtë, Zoti i fton të gjithë të marrin pjesë në Darkën e Tij të Fshehtë, por paralajmëron: “Pastrojini zemrat tuaja nëpërmjet pendimit, rrëfeni mëkatet tuaja përpara Peshkopit”. Vetëm ata që i afrohen Trupit dhe Gjakut të Krishtit me një ndërgjegje të pastër mund të fitojnë jetë në Krishtin.
ВKoha në manastirin Bigorski kalon shpejt. Mrekullia e vërtetë është se si netët zëvendësojnë ditët dhe vjen fundi i javës. Kur monastizmi jetohet vërtetë, atëherë është një jetë që i kapërcen ligjet e natyrës, është martirizim i vërtetë. Prandaj Zoti, që ekziston përgjithmonë, u jep murgjve shpresë për amshim dhe ringjallje për atë jetë të përkohshme dhe jetëshkurtër martirizimi. Çdo murg jeton për ringjalljen. Kjo është arsyeja pse Pashka është festa më e shenjtë, më e parëndësishme në manastir, kur gjithçka frymon me Ngjalljen e Krishtit. Dhe siç këndohet në shërbesën e Pashkëve: “Pashka, Pashka e Zotit, dhe përsëri do të them, Pashkë, në lavdinë e Trinisë së Shenjtë. Pashka, kalimi nga errësira në dritë. Pashkë, çlirim nga ferri. Pashkë, ngjitje nga toka në qiell. Pashka, kalimi nga vdekja në jetë. Pashka, për besimtarët jetа е vërtetë. Është prehje e shpirtit, drita e syve, butësia e fjalës, është admirim, gëzim, paqe…”
Ditë e natë, në jetën e tij, murgu largohet nga tokësorja dhe i afrohet qiellores. Është një mënyrë e mrekullueshme për t’u ngritur. Me gjithë shqetësimet e shumta të kësaj bote që vendosen si kurthe në jetën monastike, prap se prap ajo është një jetë që shkon drejt synimeve më të larta shpirtërore. Varfëria, virgjëria dhe bindja janë synimet e pandryshueshme të çdo murgu që përpiqet t’i arrijë ato me lutje, punë dhe agjërim.
Puna është pjesë e pandashme e jetës së çdo murgu në manastirin Bigorski. Njëri punon në arë, tjetri në kopsht, i treti në kuzhinë, i katërti ndërton… Çfarëdo detyrimi që të ketë murgu, ai vazhdimisht thërret Krishtin Dhëndër, duke thënë me zë të ulët: “Zot Jezu Krisht, më mëshiro mua!”
Ndërsa lutja rrjedh vazhdimisht, e gjithë natyra rreth manastirit të Pararendësit, me panjet e larta dhe gështenjat, si udhëtregues drejt qiellit, së bashku me çezmat, pyjet dhe lumin pëshpërisin: “Haleluja…” Dhe si gjithmonë, nga kupola e tempullit të manastirit, e cila mbikqyrë gjelbërimin, i Plotfuqishmi nuk pushon së bekuari dhe iu dhuron pushim të gjallëve dhe të vdekurve dhe t’iu japë ngushëllim e shpresë njerëzve.
