Fjalimi i Lartëshenjtërisë së Tij, Peshkopit Antaniski z. Parthenij, Abati i Manastirit të Shenjtë Bigorski, për festën e Prezentimit të Nënës së Shenjtë, thënë në Liturgjinë e Shenjtë në Manastirin Preçista Kërçovë, më 4 dhjetor viti 2022, verë e Zotit
Në emër të Atit, të Birit dhe të Shpirtit të Shenjtë!
Sot është fillimi i predikimit të mëshirës së Zotit dhe i shpalljes së shpëtimit të njeriut, sepse Virgjëresha shfaqet qartë në Tempull dhe ua shpall Krishtin të gjithëve
Sot, të dashurit e mi, me këngë dhe himne festive kremtojmë paraqitjen e mrekullueshme të Nënës së Shenjtë në Tempullin e Sollomonit. Gjegjësisht, në moshën tre vjeçare, Virgjëresha Mari e vogël , fëmija për të cilën u luten Zotit – të drejtët Joakim dhe Ana, u dërgua nga prindërit e saj në tempullin e Zotit në Jeruzalem, te kryeprifti Zaharia, babai i Shën Gjon Pagëzorit.
Siç dihet nga historia biblike, tempulli i Sollomonit ishte i ndarë në tre pjesë: hajati ose portiku, neosi – pjesa kryesore ku mblidheshin njerëzit për lutje dhe vendi i quajtur Shenjtorja e të Shenjtëve, ku absolutisht askush nuk lejohej të hynte, përveç kryepriftit, dhe atë një herë në vit, për t’i ofruar Zotit një dhuratë dhe një flijim për faljen e mëkateve të njerëzve. Ai vend, Svjataja Svjatih (Shenjtorja e të Shenjtëve), ndahej nga pjesa tjetër e tempullit me një perde të rëndë, mbi të cilën ishin të qëndisura figura heruvimësh. Brenda shenjtërores së të shenjtëve, hebrenjtë mbanin Arkën e Besëlidhjes, në të cilën ishin vendosur Tabelat me Dhjetë Urdhërat që Zoti i dha Moisiut dhe gjëra të tjera të shenjta, si skeptri i lulëzuar i vëllait të Moisiut, kryepriftit Aron, dhe një enë me mana – ushqimi me të cilin Perëndia ushqeu mrekullisht hebrenjtë në shkretëtirën e Judesë.
Çfarë është mbresëlënëse për festën e sotme? Është fakti që prifti Zaharia, jashtë vetes, në një lloj mahnitjehyjnore, e dërgoi Marinë e vogël pikërisht në Shenjtoren e të Shenjtëve, edhe pse, siç thamë, askush nuk lejohej të hynte atje. Me këtë frymëzim te kryeprifti, Zoti donte të tregonte dhe të parathoshte se ajo, Maria, Vajza e pastër nga Nazareti, është në të vërtetë Ajo që do të shpije Birin e Perëndisë në këtë botë.
Që atëherë, Virgjëresha e Ndershme Deva mbeti për t’u edukuar në Tempull, derisa, sipas ligjit të asaj kohe, priftërinjtë ia dorëzuan e fejuarin – Josif. Atje, ajo vetë u bë një tempull hyjnor. Në zemrën e saj, me lutje dhe bëmirësi të pandërprerë, ajo po përgatiste tabernakullin e Zotit, tempullin ku do të banonte i Paluajturi. Nëna e Zotit ishte plotësisht e përkushtuar ndaj të menduarit e Zotit dhe të parit të Zotit. Shën Gregorij Palama thotë se ,,E zgjedhura para të gjithë shekujve, u tregua më e shenjtë se Shenjtorët dhe si Ajo, trupi i së cilës është më i pastër dhe më hyjnor se shpirtrat e përcaktuar në bamirësi. Ajo strehoi në vetvete jo vetëm formën e fjalës së Perëndisë, por edhe Fjalën e mishëruar dhe unike të Atit të pafilluar”. Ajo ishte gjithashtu asketja e parë, murgesha e parë e Krishtit, e cila, sipas traditës, u mësua nga vetë Arhangel Gavriili se si të bënte vepra të mira dhe si të përgatitej, të pranonte Zotin e përjetshëm dhe nëpërmjet Saj të shpëtonte të gjithë njerëzimit. Pra, qëndrimi i të Ndershmes në Tempullin e Jerusalemit ishte një përgatitje e vazhdueshme për mënyrën se si Nëna e Zotit do të bëhej pjesëmarrëse e menjëhershme në misterin e madh të shpëtimit të botës.
Të dashurit e mi, festa e sotme na e zbulon qëllimin e ekzistencës sonë. Ajo na tregon se ne jemi këtu për të përgatitur veten për t’u bërë tempuj të Hyjnisë, për t’u bërë bartës të fjalës së Perëndisë. Karakteristika kryesore e njerëzimit para Krishtit ishte pritja e çlirimit. Prandaj në troparin (këngën) e sotëm për festën thuhet se është ,,fillimi i predikimit të mëshirës së Zotit dhe paralajmërimi i shpëtimit njerëzor”. I gjithë njerëzimi ishte në pritje të diçkaje rrënjësore që do të ndodhte, diçka që supozohej ta shpëtonte njeriun nga kalbja e vdekjes, nga mëkati dhe nga dëshpërimi i pamasë. Nëna e Shenjtë e Zotit solli Mesian në botë, jo vetëm nëpërmjet zgjedhjes nga Zoti, por, sigurisht, edhe nëpërmjet gatishmërisë së saj, nëpërmjet bamirësive, dashurisë, përulësisë dhe pastërtisë së mbindjeshme që ajo ruajti. Prandaj Krishti e zgjodhi atë, që të vijë e të na shpëtojë nëpërmjet saj, duke na dhënë mundësinë madhështore të bëhemi tempuj të Perëndisë dhe të trashëgojmë kështu jetën e përjetshme.
Ne shpesh përsërisim thënien e vërtetë se jeta është e shkurtër. Dhe Zoti në Ungjill thotë :Ç’dobi do të kishte njeriu po të fitonte mbarë botën, por të humbte jetën e vet? (Mateu 16:26) . Rrjedhimisht, është shumë e rëndësishme të kemi gjithmonë parasysh se koha e shkurtër që kemi në dispozicion duhet të përdoret për bashkim me Krishtin. Kështu do të bëhemi njerëz të vërtetë. E them të vërtetë, sepse në ditët e sotme, për fat të keq, është gjithnjë e më e rrallë të shohësh një person në kuptimin e krishterë të fjalës. Jetojmë në një epokë kur të gjitha vlerat jetësore dhe morale, të bazuara në lajmin e mirë nga Ungjilli i Krishtit, shkelen dhe shkatërrohen. Shoqëria moderne tashmë i ngjan në shumë mënyra gjendjes së errët dhe të pashpresë që mbretëronte mes njerëzve përpara ardhjes së Krishtit. Zoti Jezus Krisht erdhi në Tokë si një zgjidhje për të gjitha çështjet ekzistenciale dhe shpirtërore që kanë munduar njeriun me shekuj. Para Tij, as priftërinjtë e Egjiptit, as filozofët e Hellasit, as të urtët e Romës nuk kishin gjetur një përgjigje për pyetjen e eskatonit. Kjo është arsyeja pse ndjekësit e tyre më në fund adhuruan dhe u përkulën para predikimit të Nazarenasve për Birin e ringjallur të Perëndisë. Njerëzimi pranoi Krishtin dhe kështu lindi qytetërimi i krishterë, i drejtuar drejt Mbretërisë së Zotit.
Sot, megjithatë, ne shohim se si para syve tanë ai qytetërim po shpërbëhet me shpejtësi dhe njerëzit po i kthehen në mënyrë kaotike primitivizmit pagan. Pra, kur dëgjoni ndonjëherë se tendencat e çuditshme me të cilat përballemi gjithnjë e më shumë në jetën e përditshme konsiderohen si diçka ,,moderne” dhe ,,përparimtare”, keni gjithmonë parasysh se ato janë, në fakt, diçka dekadente, regresive dhe jo asgjë më shumë se një rikthim te primitivizmi i pakultivuar. Ato në asnjë mënyrë nuk mund të karakterizohen si përparim apo evolucion drejt së ardhmes. Diçka që ka ndodhur tashmë në të kaluarën nuk mund të jetë progresive.
Është mjaftueshëm që një person të shikojë historinë shoqërore të njerëzimit para Krishtit, për të kuptuar se kjo nuk është diçka e paparë dhe e re.
Të dashur të mi, krishterimi është shëndet, si mendor ashtu edhe shpirtëror, dhe sigurisht edhe trupor. Krishti mbetet gjithmonë e vetmja gjë e re nën Diell, përparimi i vetëm dhe evolucioni i duhur. Si rrjedhim, le ta duam Ungjillin e Shenjtë dhe Personin e përshkruar në të. Shumica prej nesh këtu kemi lindur në atë besim shumë të shenjtë, si të krishterë ortodoksë. Le të hapim Ungjillin, e t’i lexojmë Etërit e Shenjtë, të njohim besimin tonë të bukur, besimin e shpalljes së Zotit, që do të na ndihmojë në këtë kohë marrëzie të mbetemi të shëndetshëm shpirtërisht dhe moralisht.
Për këtë le t’i lutemi Më të Shenjtës Hyjlindëse, e cila, të jeni të sigurt, sa herë që i drejtohemi me dashuri dhe sinqeritet, i përgjigjet lutjeve tona. Ajo është një Nënë e madhe, e dhënë nga Zoti si një dhuratë për të gjithë njerëzimin. Tek ajo kemi mbështetjen më të besueshme të nënës. Prandaj shumë herë në himnet e kishës quhet nëna mbrojtëse, mburoja e të krishterëve, kullë e pathyeshme dhe qytet i papushtuar. Këtu, në këtë Manastir, ne jemi të nderuar me bekimin që kemi ikonën e saj mrekullibërëse të quajtur Krninska, e cila ka qenë gjithmonë mbështetja e të krishterëve të kësaj treve, në të gjitha trazirat dhe tundimet e së shkuarës. Nëna e Shenjtë e Zotit mbrojti Manastirin Preçista dhe popullin e krishterë në këtë klimë. Le t’i lutemi Nënës Mbretëreshë që të na japë bekim, që në këtë kohë të vështirë t’i qëndrojmë besnikë vlerave të vërteta të Ungjillit të Shenjtë.
Amin!
