Прашање: Во Светото Писмо пишува жената да се бои од мажот, а мажот да ја љуби жената како Христос Црквата. Тоа можно ли е? Како се постигнува? Како можеш да Го љубиш Господа со целиот свој ум, а истовремено да имаш време за земните работи со кои е поврзан семејниот живот?
Второ прашање: Бракот е благослов од Бога, но не избежно е во него да се присутни и телесните односи, кои се преплетени со извесен степен на задоволство. Постои ли противречност? Kако може да се протолкува богословски истовременото постоење на Божјиот благослов и насладата?
Да го разгледаме првото прашање. Факт е дека Светиот Апостол Павле во Посланието до Ефесјаните, кое се чита за време на венчавката, вели жената да се бои од мажот. Се разбира, на друго место спомнува дека Христос е Глава на Црквата, а мажот е глава на жената. Да видиме како Црквата гледа на разликата меѓу двата пола и што означува сето тоа.
Прво, како се толкуваат зборовите „некој да се бои“. Велиме на пример, „да имаме страв Божји“. И денес го спомнавме на Светата Литургија, и во Евангелието: „Со страв Божји, вера и љубов пристапете!“ Што значи тоа? Дали станува збор за страв како било кој друг психолошки страв, кој нѐ обзема и трепериме? Сме велеле дека човечкиот страв од Бога е првиот степен на врска со Господ, што е подобро отколку ништо, да не се боиш и ништо да не те интересира. Добро, човек може да каже дека ги исполнува Божјите заповеди, бидејќи му е страв од Бога да не го казни, да не отиде во адот, да не е грев тоа што го прави. И поради стравот ги пази Божјите заповеди. Се разбира, тоа чувство не е совршено чувство во врската со Бога. Не е правилно да се боиме од Бога, тоа е малолетна врска, ропска врска, се чувствуваш како онеправдан и се боиш од Бога како што еден роб се бои од својот Господар. Но и покрај тоа што не е здрава врска, во неа има некаква полза. Како кога на мало дете му велиш: „Ела внатре, ќе настинеш надвор. Ќе се разболиш!“ А тоа не те слуша. Ти земаш едно стапче да го уплашиш малку и тоа влегува дома. Е, подобро ќе беше самото да се прибереше дома без заплашување. Но што да правиме, имајќи го предвид резултатот, користиш едно заплашување, не затоа што тоа те изразува, тоа не ја изразува твојата љубов, туку бидејќи детето е мало, не разбира на друг начин. Тоа чувство на страв не е здрава врска со Бога, тоа е нешто првично, не се отфрла, но не се смета за идеално и човек не треба да остане во него.
Кога се вели да пристапиме со страв Божји и „жената да се бои од мажот“, не се има предвид психолошки страв – да се плаши тој човек да не ја нападне, да не ја повреди. Не е тоа. Во библиската терминологија зборот „страв“ означува чувство на почит, љубов, како кога човек држи запалена свеќа и се труди да не му се изгасне пламенот. По цена на секоја жртва внимава, не се плаши, од што да се плаши, туку едноставно внимава многу. Тоа е значењето на врската со Бога за која се зборува во Светото Писмо – врска која бара многу внимание и почит за да не се изгуби, да не ослабне, да не се расипе.
За да ги сфатиме зборовите „жената да се бои од мажот“ , а не мажот од жената, ќе го кажеме следното. Факт е дека ако човек го чита Светото Писмо површно, ќе забележи една пристрасност во полза на мажите, така изгледа на прв поглед, но Светиот Апостол Павле јасно ни вели дека во Исуса Христа не постои ни машки ни женски, туку сите сме едно во Христа. Следствено, Христос ја брише таа разлика. Црквата верува и поучува за еднаквоста на половите, но како што вели Старец Пајсиј, Црквата донесе еднаквост, ама не израмни се. Таа не е булдожер кој што порамнува, туку гледа да ги запази особините на полот. Едно нешто е мажот, друго жената. Една е психологијата и биологијата на мажот, друга на жената. Ако се загуби таа својственост, а мислам дека денес постои таква тенденција, бидејќи е некако мода мажите да се прават жени и обратно, работите не функционираат добро и убаво, не се природни. Денес водиме борби да ја заштитиме природата, да имаме природна храна, природно цвеќе, куќи од камен, дрво. Мина времето кога користевме само пластични столици, пластични предмети, бидејќи тие се мртви нешта. Сега наеднаш ја откривме убавината на природата, на природните нешта. Едно е да гледаш природен цвет, а друго вештачки, кој може да има појарки бои, но не е вистинско. Истото се случува и со човекот. Кога на пример гледаш едно момче што се однесува како жена, носи женска облека и има женски манири, чувствуваш нешто збркано, неприродно.
Еднаш во манастирот Махера, кога заврши Светата Литургија, беше недела, видов две девојки – полнички, со некакви очила. Изгледаа малку чудно. Се зачудив што бараат. Како и да е. Другите луѓе доаѓаа, пиеја кафе и си заминаа. Реков да им прозборам. Тие стоеја во еден агол. Ги прашав:
– Сакате кафе? Да не сакате нешто друго?
- Не, не сакаме!
- Да не барате некого?
- Не, никого не бараме.
Хм. Мина извесно време, јас исповедав и кога излегов повторно ги видов.
- Можам ли некако да ви помогнам?
- Ама зошто ти постојано нѐ прашуваш? Те вознемируваме со нешто?
- Не, простете госпоѓо, не ме вознемирувате!
- Не ме нарекувај госпоѓо!
Господи помилуј! Носеше фустан, имаше очила, долга коса. Се збунив. Не знаев што да кажам. Имавме тогаш двајца монаси лекари. Едниот сфати, дојде и ми кажа:
- Геронда, не се госпоѓи. Госпоѓите не се госпоѓи.
- А, што се, дете мое?
- Мажи.
Прв пат во животов видов таква чудна појава. Тоа е нешто одбивно, бре, деца, неприродно за човекот, едноставно не е добро. Не ги судам луѓето, демократија е, секој си носи што сака. Но, гледаш дека нешто некаде не е во ред. Не личи. Истото е и со жена кога се држи како маж, зборува како маж, со груб глас и однос. Не бива така. На тој начин излегуваме од нашата природа. Убавината постои таму каде секој си ја запазува својата природна својственост. Мажот си е маж со свои карактеристики дури и со своја морфологија на телото, посилен е, жената е послаба. Бог ги создал со различни улоги. Жената има нежност, благородност, чувствителност, бидејќи е мајка. Има други особини што еден маж ги нема и не може никогаш да ги придобие. Да сме начисто, ако човек не го сфати ова добро, ако мажите не ја разберат природата на жените од тоа се раѓаат големи проблеми.
(Продолжува…)
