Грчкиот збор „θέωσις“ – обожение, кој произлегува од зборот Θεός – Бог, значи пат кон Бога или заедницата со Него. Така целата тема на трансхуманизмот наспроти обожението всушност се сведува на прашањето за постоењето на Бога. Ако Бог не постои и концептот на Божеството е бесмислен, тогаш обожението целосно се укинува и трансхуманизмот станува можеби најдобриот доказ за човечката ништожност, осаменост, агонија и несреќа, бидејќи го означува постојаниот стремеж на човекот да биде како Бог, односно да подражава нешто што не постои. Од друга страна пак, ако Бог постои, и може да се комуницира со Него, тогаш нема ништо подобро од тоа да бидеш соединет со Него, и ништо побесмислено од трансхуманизмот. Искуството на обожението претставува неоспорна потврда и за постоењето на Бога и за потенцијалот на човекот да заедничари со Него. Бог постои и може да се заедничари со Него.
Насловот на оваа тема наговестува споредба, но во краен случај трансхуманизмот и обожението не можат да бидат споредени, ниту нивните способности и капацитети се спротивставени. Тие се две потполно различни нешта. Освен тоа зборот „трансцендирање“ не е секогаш соодветен кога се употребува во врска со обожението, како на пример во смисла на укинување на човечката природа, кое соодветствува за трансхуманизмот.
Сепак може да се искористи во врска со обожението како едно Божествено завештание и исполнување на глобалната цел – земање учество во Божјата благодат и енергија, без притоа да се изгуби човечката природа.
Како што спомнавме претходно, неопходен предуслов за подобро сфаќање на обожението е верата во Бога. Под поимот вера не се мисли на прифаќање на Божјото постоење засновано врз логични аргументи или психолошки потреби или страв или, пак, дури и општествен притисок со цел да се стекне религиозен идентитет. Напротив, вистинската вера е внатрешна верба во постоењето на Бога, Кој е највозвишеното Битие, Создателот на светот, Причинителот на секое добро, Изворот на бескрајна мудрост. Сепак, како човек да ја стекне оваа вера? Во ова време, таа не е очигледна само по себе. Несфатливиот прогрес на науките и широкиот спектар на разновидни технолошки апликации постепено ја градат нашата самодоверба, што од своја страна ја ослабува потребата за Бога и ја засилува вербата во човечката моќ, генијалност и вештини. Кога ова ќе се спои со живот раководен од страстите, се зголемува сомнежот во вистинскиот Бог и се заменува потрагата по Божествена моќ со безживотната среќна случајност. Не ни треба Бог, ни Го сакаме, ниту сме заинтересирани за Него. Го отфрламе, смачено ни е од религијата. Ова е преовладувачкиот дух на нашето време.
За некој да верува, тој треба претходно да ја почувствува потребата и копнежот за Бога. Не затоа што се чувствува мал и слаб, туку бидејќи тоа е единствениот начин да ги порази неговите два најголеми непријатели: своето его и смртта. Така ќе успее да се ослободи, да стане целосен, да ги надмине границите на својот биолошки живот, на времето, на својата ништожност. Кога некој има вера во Бога, тој може да ја разбере природата на битијата и да го протолкува светот, човекот и животот на еден сосема поинаков начин. Потребата од Бога раѓа копнеж за Него и се трга настрана прашањето за Неговото постоење, а следи стремежот за спознавање на Бога – дали е Он една апстрактна идеја, дали е виша сила, дали мистерија, или, пак, личност? Конечно, што и кој е вистински Бог и како можеме да му пристапиме?
Православната христијанска вера учи дека Бог е троичен – Отецот, Синот и Светиот Дух. Христос е Синот Кој што стана човек за човекот да се обоготвори, преку заедницата со Бога. Најголемата привилегија на човекот не е неговата способност да го докаже постоењето на Бога, туку неговиот потенцијал да ја почувствува Божјата љубов и да живее во заедница со Него. Односот на човекот со Бога може да се подели на четири степени. Првиот степен е човечкиот потенцијал постојано да го препознава присуството Божјо во својот живот. Ова е степенот на вера. Вториот е можноста да Му пристапува на Бога и да стане како Него. Ова е степенот на очистување. Третиот е да комуницира со Него преку молитвата. Ова се нарекува просветление. А четвртиот степен е соединувањето со Него. Овој последен степен се нарекува заедничарење на човекот со Бога. Ова е степенот на обожение, кој што не е теоретска цел, туку реално искуство.
Ајде детално да разгледаме каква е состојбата на обожение. Тоа е кога Бог ни ја дава Својата благодат, односно ги симнува своите енергии врз душата човечка и така живее во него, дејствува во него и се движи во него. Човекот е потопен во океанот на Божјата благодат, чувствува Божествена љубов и сила, стекнува Божествени доблести и својства, Божествена убавина, мудрост и знаење кои не можат рационално да се објаснат. Радост, мир и љубов кои се толку невообичаени и го надминуваат она што е достижно за човекот. Оваа состојба не само што ги надминува границите човечки, туку суштински ги трансцендира. Го прави човекот релативен бог. На некој начин човекот е преобразен. Тој може да види и да го сфати она што е невидливо, што е над природата и над човечката логика и смисла.
(Продолжува…)
