Возљубени мои браќа и сестри, отворете го вашето срце, за таму, Светиот Дух да го вреже образот Христов. Тогаш, полека-полека ќе станете способни да ги имате во вас радоста и плачот, смртта и воскресението.
Светот не познава ништо поголемо од повикот да се биде христијанин. Но колку што е повисока целта, толку потешко е нејзиното остварување.
Погледнете ја велелепната глетка која Бог ни ја објави при создавањето на светот, во обликувањето на човекот според образ и подобие Свое. Она што го бараме не се ограничува во нашиот мал секојдневен живот. Бараме да бидеме со Бога и да го здобиеме во нас животот во целата широчина, космичка и божествена.
Во нашето духовно созерцание потребно е да го соединиме космичкото битие и божественото Битие, создаденото и несоздаденото.
Во почетокот беше Словото. Без Него ништо не постои. Секој ден го вкусуваме болниот и беден живот во нашето тело. А сепак, создадени сме по образот на Христа, Апсолутниот. Проблемот, тајната на нашиот живот, е преминот од релативното во Апсолутниот. Ако битието е создадено од Бога, не треба да умре. Бог го создаде животот, не ја создаде смртта, Нашата цел е животот со Христа Бога, бесмртноста, вечноста. Согласно со Откровението, вечноста Божја можно е да ни се предаде.
Треба да стремиме кон Самиот Бог, кон Неговата Личност, што значи кон она што е над сè, за да му дадеме на нашето тело, кое е склоно кон бездејствие, залет кон вечноста.
Како да се потрудиме за нашето спасение? Како да го обесмртиме нашето тело, да се ослободиме од државата на гревот и од власта на смртта? Тоа треба да биде нашата грижа во секој миг, постојано посилна, понагласена. Животот е толку краток, а целта толку висока, но и толку оддалечена.
За Православната Црква спасението на човекот е неговото обожување (ἡ θέωσις).
Треба да научиме да го живееме вечниот живот на Самиот Бог. Што значи обожување на човекот? Да живееме како што живееше Господ, да ги здобиеме мислите и чувствата Христови, пред сѐ од последните моменти на Неговиот овоземен живот.
Отпосле падот човекот стана поле на борба меѓу Бога и непријателот.
Семето кое го посеа сатаната во срцето и умот Адамов – помислата да постане бог без Бога – забиено е толку длабоко во нашето битие што се наоѓаме непрестајно под власта на гревот.
Веќе од нашето раѓање постануваме Адамови наследници. Можеме да ја живееме состојбата на падот, која е едно страшно отклонување од љубовта на Отецот, како единствена стварност на човековото битие. Во светот живееме во атмосфера на обожување на падот. Живееме во раскош и често се срамиме да ја исповедаме нашата вера, да кажеме дека сме христијани.
Немајте преголема доверба во високото образование со кое се здобивте во светот. Цивилизацијата во која живееме е култура на падот.
После двете светски војни – војните се par exellance грев – современиот човек ја загуби благодатта на Светиот Дух. Без Светиот Дух, пак, не може да ја појми божественоста Христова. Да поверуваме дека овој човек, кој е вистински човек, е Создател на светот, тоа ги надминува нашите можности. Да поверуваме дека Самиот Бог се воплоти, дека нѐ повика да бидеме вечно со Него, еве, тоа е она што им недостасува на многу луѓе од нашево време, особено на оние што се учени.
Што значи тоа спасение? Дали навистина смртта на телото е претпоставка за влезот во Царството Христово? Како можеме да ја развиеме Нашата способност да живееме согласно со заповедите Христови, согласно со Светиот Дух? Само едно е важно: да го сочуваме интензитетот на молитвата и покајанието. Тогаш смртта не ќе биде пад туку премин во Царството, за кое ќе сме подготвени со причестувањето со Телото и Крвта Христови, со молитва и призив на Неговото Име: Господи, Исусе Христе, Боже наш, помилуј нѐ нас и Твојот свет.
Го чекам воскресението на мртвите и животот на идниот век. Што означува овој последен член од Символот на Верата? Не можеме да ја издржиме мислата за вечниот живот, освен ако самата вечност не навлезе во нашиот живот.
Бог не ја создаде смртта. Ако Бог, како што тоа го вели Христос, е навистина Бог на Авраама, и на Исаака, и на Јакова, тогаш тие не се мртви. За Бога сите се живи.
Униние етимолошки означува отсуство на грижа за спасение. Освен некои, безмалу ретки исклучоци, сето човештво живее во состојба на униние. Луѓето станаа небрежни за своето спасение. Не го бараат божествениот живот. Се ограничуваат во облиците на телесниот живот, во секојдневните потреби, во страстите на светот и компромисните дела. Сепак, Бог нѐ создаде ни од што според Неговиот образ и подобие. Ако ова откровение е вистинско, отсуството на грижата за спасение не е ништо друго освен смрт на личноста.
Безнадежноста е загуба на свеста дека Бог сака да ни даде вечен живот. Светот живее во безнадежност. Луѓето самите себе се имаат осудено на смрт. Треба да се бориме гради во гради со унинието.
Животот на светот е устроен околу неколку човечки страсти, а духовниот живот се наоѓа на периферијата. Должни сме да направиме пресврт во ваквата состојба на работите, да го поставиме духовниот живот во срцето на нашиот живот.
Мудроста на овој свет не може да го спаси светот. Собранијата, владите, многусложените организации на најразвиените современи држави на земјата се немоќни. Човештвото страда бескрајно. Единствен излез е да ја најдеме мудроста внатре во нас, решението да не живееме согласно со идеите на овој свет, туку да Го следиме Христа.
Како можеме да го најдеме својот пат. Според Евангелието Христос е нашиот пат.
Важна е свеста дека Христос е Бог. Кој Го љуби ќе биде вечно до Него, таму каде што е Он.
Каде е нашиот дух? Ако сакаме да сме со Христа, со Словото Божјо, на Кого Отецот Му Го даде од почеток сето она, што постои во вечноста, треба да Го гледаме како Богочовек. Ако го созерцаме како Бог, Он е совршен Бог. Ако Го гледаме како Човек, Он е совршен Човек. Мудроста, смирението, животот, вечната светлост – сѐ е во Него.
Секој чекор во нашиот живот е неделив од основните догми на нашата вера.
Како што Христос во Гетсиманската градина и на Голгота живееше непрестајно со мислата за Отецот, и ние сме должни секој момент да живееме со мислата за Бога, но повеќе за Христа отколку за Отецот, бидејќи низ Синот доаѓаме кон Отецот. Во пракса животот постанува христоцентричен.
Извадок од книгата: Архимандрит Софрониј (Сахаров), За Духот и Животот, Скопје 1996, 15-21.
