Покајната молитва, придружена од себемразење, го оттргнува духот на човекот од тварта и го пренесува „во светлоносниот бескрај, во неизглаголивите длабочини“, каде што ,,сè е преобразено во љубов Божја“.
Човековата душа би претпочитала да остане во празничната радост на Божествената љубов, но љубовта кон Христос е неразделно поврзана со љубовта кон ближниот. Всушност, токму љубовта кон човекот беше причина за себеистоштението на Синот Божји. Следствено, и духовникот треба да остане во благодатна состојба (се разбира, не на толку краен начин што да не може да се вклучи во овој свет, таков каков што е) и да ги прими во срцето маките и страдањата на своите браќа. Отец Софрониј велеше дека има дванаесет степени на благодат, а за да може да работи во овој свет, духовникот треба да се симне барем до осмиот степен. Тој трпеливо поднесува апостолски kenosis и, како што објаснува св. Павле, „се жртвува себеси“ за душите на верните христијани (cf. 2 Кор 12, 15). Тој се наоѓа во постојан судир и напрегнатост меѓу желбата да ѝ биде предаден на Божјата љубов и потребата да соработува со другите луѓе заради нивна полза и напредок.
Отецот-исповедник знае подобро од кој било друг дека во светот нема ништо поскапоцено од познанието на вистинскиот Бог, кое се добива преку покајание и преку подвиг на света внатрешна молитва и тихување. Но, исто така, тој не може да ја заборави заповедта Господова „Одете и научете ги сите народи…“ (cf. Мт 28, 19). Тој целосно е убеден дека „само едно е потребно“ (Лк 10, 42). Но, од љубов кон својот народ, неговата душа не престанува да се напрега да приведе „барем една душа кон спасение“. И двете работи се неопходни ако сака да ја исполни Божјата замисла: од една страна, треба да го сочува неначнато богатството на тајната на Божествената љубов, а од друга страна, треба да им го предаде „на верни луѓе, кои се способни и други да научат“ (cf. Тим 2, 2).
Во монаштвото, особено преку подвигот на послушноста, монахот постепено учи да го носи во себе животот на целото братство и, најпосле, животот на целиот свет. Отец Софрониј ни велеше дека животот во монашка заедница е вежба што ни овозможува да станеме сеопшти. Ако секој во заедницата привикне да го носи остатокот од заедницата во своето срце, тогаш, лека-полека, тој ќе почне да го носи целиот свет во своето срце. Тоа е вежба што го шири срцето за да ја опфати сеопштоста Христова. На сличен начин, исполнувајќи ја својата служба, духовниот отец се движи кон ипостасен облик на суштествување. Тој престанува да живее само за себе; тој се грижи за целиот свет и се моли за сите, а неговата молитва ги покрива сите животни состојби, добри или лоши. Тој ја посвојува трагедијата на светот, „вџашувајќи се од здивот на смртта што го стаписува човечкиот род“. Во подвигот за ослободување на слабите од нивните страсти, самиот тој е напаѓан од тие страсти и ги преживува како свои страсти, иако во многу случаи не му биле познати претходно. Понекогаш духовните отци ненадејно ги напаѓа страст, а тие не знаат зошто, бидејќи немале такво искуство претходно. Тоа е поради нивниот подвиг и заедницата што ја имаат со народот, поради подвигот да им помогнат на луѓето. Духовниот отец принесува покајание за себе и за сите гревови на оние што Бог му ги доверил. Неговата молитва се засилува и добива вселенски размери, а неговото покајание се уподобува на жртвата што ја принесе Христос за гревовите на светот“.
(Продолжува…)
