Црквата е болница и фабрика за светост
Архимандрит Јасон Кесен
Мнозинството од народот смета дека добар поп е оној кој прави милосрдни дела. Некои ќе го ублажуваат попот кој се труди во добрите дела, иако потоа ќе го споредуваат со некој друг кој не прави, или на крајот од краиштата, не ги покажува.
„Работата“ на попот не е да го храни народот, ниту да им ги плаќа сметките на оние кои не можат да си ги платат.
„Работата“ на попот е да служи Божествена Литургија и да го проповеда Евангелието. Останатото, човекољубивите дела, се средства за пренесување на Евангелието: како би можел да проповедам а да не извршувам?
Човекољубивите дела не се самоцел на нашето служење. Во Делата на апостолите, кога народот гладуваше, а апостолите се грижеа да ги нахранат, видоа дека тоа ги назадува во пренесувањето на Словото. Така, апостолите им го доверија ова значајно служење на седумте ѓакони, така што да продолжат самите тие неуморно да проповедаат.
Денес народот смета дека Црквата е корисна во општеството бидејќи врши социјални дела. Тоа дело е важно, но останува споредно дело.
Народот ја смета единствено корисна во ова, бидејќи суди врз основа на тоа што го гледа. Во Црквата го живееме она што не се гледа: невидливите, мистичните, наднебесните, кои човечкиот ум не може да ги собере.
Ако останевме на милосрдието, тогаш ќе бевме нешто како министерство за социјални грижи.
Црквата е болница и фабрика за светост. Ако останеме во милосрдните дела, тогаш ја губиме нашата цел, која не е ништо друго, освен светиот Путир (причестувањето). Значи, светињата е за светите. Воздишка од земјата која оди кон небесата.
Не ја осудувај Црквата
Архимандрит Павлос Пападопулос
Црквата често пати соблазнува бидејќи има луѓе кои не се совршени, херои, беспрекорни, туку грешни, неморални, острастени.
Тоа е исто како да одиме во една болница и да се соблазнуваме, бидејќи во болницата постојат болни луѓе. Па токму затоа се наоѓаат болните во болницата, за да бидат излечени.
Да не забораваме никогаш, дека Христос не очекува од нас безгрешност, бидејќи знае дека тоа е неостварливо. Она што ни го вели Христос е, да ја препознаеме нашата болест, нашето несовршенство, и да побараме помош од Него, да го следиме Неговиот начин на исцеление.
Се разбира, луѓето кои сакаат да Го напаѓаат Христос, бидејќи не наоѓаат ништо лошо во Него, ги изложуваат грешките, страстите на христијаните. Но тоа е повторно грешка.
Не ја гледаат Црквата, туку некои членови на Црквата, кои можеби направиле гревови и грешки, и водат живот кој не е својствен за нивното христијанство. Но грешка е да се осудува целата Црква и да се дискредитира, дискредитирајќи Го Самиот Спасител Христос. Тоа е како да се обидувам да ја осудувам болницата, бидејќи постојат многу болести општо во светот.
Мислам дека многу луѓе ја осудуваат Црквата и ја отфрлаат бидејќи се плашат. Се плашат затоа што таа може да ја зборува Вистината, дека може да ја има Вистината. Но, бидејќи Вистината не им е по волја, подобро да ја анатемисаат, отколку да ја следат.
И бидејќи не можат да ѝ најдат кусур на Вистината, им наоѓаат кусур на оние кои веруваат во Вистината така што да се убедат „самите себеси и другите“ дека оправдано не веруваат.
Не можат да разберат дека нашите кусури, нашите гревови, не нѐ лишуваат од Вистината. Од Вистината се лишуваме кога не ги признаваме нашите кусури, нашите гревови.
Христос во неговиот земен живот не беше во друштво на совршени луѓе, туку со луѓе кои имаат кусури и слабости. Учениците станаа апостоли, не затоа што беа совршени, туку бидејќи имаа едноставност и смирение.
Ако ги видиме житијата на Црквата, полни се со бунтовници, неморални, грешни, острастени луѓе кои се покајаа, кои се бореа со демоните и со Бога.
Потребно е едно мало семе на себеукорување, за да се закопа во мракот-пеколот на нашето его, за да ја плодоноси слободата – рајот на покајанието.
(Православна светлина бр.50)
Вистинската мисија на свештеникот
Митрополит Дионисиј Козански
„Оној кој не учествува во Литургијата, нема ништо со Црквата“
Дваесет и пет години непрестајно служиме во Козани, и проповедаме усно и писмено. И не сакаме да ги учиме христијаните „со човечки повелби и науки“ (Мат. 15,9). Таквата проповед секогаш ја избегнуваме, бидејќи никогаш не сме имале за цел да поучуваме на лажна побожност, туку да придонесеме за луѓето да сфатат што е Црквата и што е Светата Литургија. Не само во овогодинешните проповеди, туку во сѐ што проповедаме усно и писмено. Бидејќи не правиме ништо друго, освен што литургисуваме и проповедаме. Ги извршуваме овие две дејства заедно, зашто поинаку нашето дело би било инвалидно и без една нога. Сѐ друго, активностите за покажување, и т.н. дејности на активизмот, за нас не само што се излишни, туку и штетни. Тоа се дела политички, а не црковни, кои го изразуваат духот на модернизмот, кој сака да го извади свештеникот од Светиот Олтар за да скандира по улиците. Бог го испратил Господа Исуса Христа „благословувајќи нѐ“, а Он им рекол на Своите апостоли: „Како што Отецот Ме испрати, така и Јас ве испраќам“.
Зборовите овде стигнаа до лизгав под, затоа и не сакаме да се плашиме да го кажеме она што треба да се каже. Цел еден живот, еве цели педесет години, се трудевме да ѝ служиме на Црквата, и да ѝ бидеме ако не од полза, тогаш барем да не ѝ нанесуваме штета. Дојдовме до овие години, педесет години клирик и триесет епископ, и сѐ уште се прашуваме кое е всушност нашето дело. И се срамиме и нажалуваме поради тоа. Бидејќи не е мала работа да работиш и да се измориш и на крајот да имаш сомнеж дали си направил нешто, или можеби, како епископ и пастир на Црквата, си застранил. Бидејќи многумина тоа така го гледаат и не се снебиваат со иронија да дофрлат и да речат: „Ти си неприлагодлив. Многу си заостанат. Остави ја Светата Трпеза и Амвонот и излези на улица, да скандираш и да шеташ. Направи ограда, стани претприемач. Црквата треба да го остави тоа „Господи, помилуј“, и да дејствува социјално“.
Сето ова е многу евтино, и се срамиме што го повторуваме. Но, така се зборува од нас самите (црковни служители), кои сме честољубиви, имаме амбиции да бидеме сѐ друго, само не свештеници, служители на Литургијата, кои го благословуваат народот. Дури и проповедта на Евангелието не ја земаме за Црковна служба, туку за политичко дејствување и демагошка прилика. За овие нешта цел живот пишуваме, и дојдовме дотаму веќе да се прашуваме: Можеби и не е така? Можеби навистина треба да го оставиме Светиот Олтар и да излеземе на улиците? Да тргнеме по туристите на плажите и планините, та небаре да го најдеме и спасиме „загубеното“? Да слеземе од Амвонот и да направиме кампови, или да организираме митинзи и прошетки/демонстрации? Да почнеме да зборуваме и пишуваме со јазикот на новинарите, да правиме масовни протести и да испраќаме телеграми, да правиме неред и да удриме на штрајкови со глад?
Така сака да нѐ научи и такви нѐ сака нашето време. И веќе сме малкумина кои се спротивставуваме и одлучуваме дека не сакаме да се прилагодуваме. Инсистираме и сакаме да останеме свештеници, свештенослужители на Евангелието, бидејќи веруваме дека такви нѐ сака Црквата. Во светот, во кој сите трчаат и викаат, треба да има и некои кои се научиле и можат да молчат. На сите страни сите трчаат и викаат, зарем и свештенослужителите не треба истото да го прават, за да не заостане Црквата, туку да се модернизира, за да го стигне светот во современиот титански полет… Но, овде не се работи за ништо друго, освен за очигледното трето искушение (Мат. 4,8-10), кое тргнува да ја пороби Црквата и да ја натера да се поклони на духот на заблудата. Но тогаш, што ќе му е на светот Црквата, и што ќе сум ѝ јас, како таков поп, на Црквата? Велат: Поинакви луѓе ѝ се потребни, служители од поинаков вид; не со црни мантии, туку со бели блузи!
Извадок од книгата „Толкување на Божествената Литургија“, од митрополитот Дионисиј Козански, изд. Повардарска епархија
Превод и подготовка: Свештеник Јани Мулев
Преземено од Ортодоксија и ортопраксија
