Во посета на „Небесната Земја“

Славна си и преславна, Горо Атонска! Ти си неугаслив светилник на разумната молитва кој постојано праќа зраци во немирното море на светот, покажувајќи го безбедното пристаниште од бурите. Во тебе цветале најретките и најмирисни духовни кринови, достојни следбеници на Претечата во покајанието, на апостолите во послушанието, на св. Антониј во подвигот, на Пресветата Дева во молитвата и смирението… Ти си одгледала вистински чеда на благодатта, огнени столбови на молитвата, смирени старци величествени во своето љубовно служење, светии кои во овие непристапни карпи се сокриле од погледот на светот, но кои со својот молитвен подвиг го држат светот. Да, ова е земниот рај на Црквата Христова, Градина на Пресветата Богородица, предворјето на Царството небесно. Тука таинственото сјаење на благодатта Божја и денес ја осветлува и со љубов ја стоплува целата веселена, преку живото и непрекинато светоотечко предание. Тука постојано се излева молитва за целото создание; тука небото станува земја, а земјата – небо; тука смртниот човек непрестајно беседи со бесмртниот Бог.

И колку немоќни се човечките зборови во напорите барем и најмалку да ги доловат небесните случувања во таа Света и триблажена Гора! Можеби затоа молитвената тишина која царува таму е најсилниот израз на таа неовоземна убавина: и тие неми, камени, велелепни зданија, и самата благословена природа, и тивките ангелоподобни монаси – сето тоа се слева во една нечујна и непрестајна молитва кон седобриот Творец.Особеноза време на долгочасовните богослужби во храмот, човечките гласови се мешаат со ангелските во заедничкото, небоземното славословие кон Бога.

Навистина премилостива е нашата Пресвета Владичица Богородица што нè удостои и нас, помладите Бигорски монаси, да стапнеме во Нејзината најсвета Градина, да се поклониме на Нејзината неискажлива слава, да го почувствуваме Нејзиниот Мајчински благослов што така силно е присутен во Атонската Гора. Тој бесценет благослов на небесната Царица му беше даден на нашиот старец, архимандрит Партениј, уште пред многу години, удостојувајќи го да пребива таму извесно време. И новото Бигорско општежитие, и целокупната обнова на духовниот живот во Бигорската обител, и плодовите од тој живот, старецот ги смета како благослов од Градината на Пресвета Богородица. Затоа тој во срцето никогаш не ја остави светата Гора, туку постојано, како нејзино верно чедо, се враќа и со радост ѝ брза во пресрет, носејќи ги со себе своите браќа, за со нив да ја сподели таа небесна љубов што засекогаш го врзала за ова предворје на Царството Небесно. Еве сега и нам, неговите помлади чеда, ни се дарува тоа блаженство, заедно со него да ја посетиме таа чудесна Градина и да ѝ заблагодариме на Пречистата Дева.

„Небесниот Град“

Пристигнавме во Урануполис на 9 ноември. Со право овој град се нарекува „Небесен град“, зашто се наоѓа пред самите двери на „парчето небо на земјата“. Сведок на големи нешта е ова малечко гратче; испратило тоа многу свети отци и подвижници, видело како тие тука ја раскинуваат и последната врска со овој суетен свет. Ете, и нас со бесшумен поздрав нè испрати на ова поклоничко патување, кое започна од Григоријатскиот манастир на св. Николај Чудотворец.

Обителта на светиот Григориј Исихаст

И навистина, требаше нашето поклонение да започна оттука, од првоначалниот манастир на нашиот старец и игумен, о. Партениј. Со колку само голема љубов нè пречекаа неговите некогашни собраќа, но и помладите монаси и искушеници! Новиот игумен на таа свештена обител, високопреподобниот отец Христофор, како вистински Христоносец нè прими во неговиот манастир и со солзи во очите и кроток глас раскажуваше за блажениот старец Георгиј Капсанис, неговиот славен претходник. Несомнено достоен ученик на големиот и богомудар старец! Со најголема благодарност за укажаната татковска љубов, нашиот игумен се поклони на гробот на достојноблажениот старец Георгиј, просејќи ги и понатаму неговите свети молитви. Таа вечер својот благослов штедро ни го испрати и светата великомаченичка Анастасија Римјанка, на торжественото светогорско бдение во чест на нејзиниот спомен. Беше тоа една чудесна сеноќна молитва, преводена од митрополитот на Китрос, Катерини и Платамон, г. Георгиј, кој како гостин допатува на ова бдение. Благодатното присуство на св. Анастасија беше посведочено и од благоуханието на нејзините чесни мошти.

Ја напуштивме свештената Григоријатска обител на 12 ноември со срца исполнети со голема благодарност кон старец Христофор и неговите христољубиви собраќа.Запловивме кон манастирот на свети Јован Крстител, основан во XIV век од уште еден светител од Охридската Архиепископијароден во Костур, св. Дионисиј Светогорец.

Дионисијат – чекална за Царството небесно

Овој мистичен и преубав манастир на светиот Јован Претеча зрачи со светост и молитва насекаде. Издигнат на карпа, налик на некој духовен светилник кој на морепловците им го покажува патот кон вечното блаженство… Тука како да се губи и секоја најмала врска со земното… Со право нашиот старец го опиша како една таинствена чекална за Царството Небесно. Чекална исполнета со сигурни патници за тоа толку посакувано одредиште. Свештена тишина постојано го покрива овој манастир. И самите браќа монаси, духоносни старци и подвижници, повеќе ангели отколку луѓе, како бестелесни суштества се движат во него и се собираат во храмот со звукот на клепалото. А таму, во храмот, во тоа ненадминливо дело на византиското творештво, секојдневната богослужба – секојдневно бдение. Часови и часови на задлабочена молитва, потонати во рајот, секојдневно стремејќи се кон вистинско обожување. Колку ли само големо богатство за светот се овие смирени монаси – молитвеници!

Акатистната икона на Мајката Божја е само една од премногу светињи на кои се удостоивме да се поклониме во оваа ризница на светоста.

Заминавме од манастирот на свети Дионисиј со восхит и зачуденост од Божјиот оган што гори во срцата на „оние за кои овој свет не беше достоен“. Пред нас се појавија ѕидините на уште едно достојно за восхит дело на милоста Божја и човечката љубов кон Бога – манастирот Симонопетра. Пристигнавме таму на 13 ноември.

Манастир – карпа

Изграден на непристапна карпа, со самиот изглед манастирот сведочи за едно големо Божјо чудо. Чудесно е неговото создавање, чудесна е и неговата убавина, чудесна е неговата историја, чудесни се и тие што во него живеат. Доволно е само да се слушне нивното ангелско пеење за време на богослужбите, за да може да се сфати дека тие навистина се блиску до ангелите. Гостољубието со кое оваа свештена обител го прегрна нашиот старец и браќата, во ништо не е помало од она Авраамовото. Браќата монаси на овој прекрасен манастир зрачат со некаква внатрешна благост, така што кога ќе ги погледнеш, бран на спокојство ја заплискува твојата душа. А нивниот игумен, достојнопочитуваниот архимандрит Елисеј, како духовен аристократ го води братството по патот на обожението, преку подвигот на љубовта. Израснат од дете покрај големиот старец Емилијан Метеоритски и Симонопетриски, старец Елисеј во целост ја воспримил неговата духовна префинетост и убавина. На средбата со него, беше вистинска наслада да се слушаат неговите поуки и раскажувања за животот со старец Емилијан.

Откако ги нахрани нашите души со братољубието на симонопетријците, благословот на Пречистата Владичица наша нè однесе во гратчето Кареја.

Кареја – главен град на монашката република

Сместен во средината на Атонскиот полуостров, во шумовит предел, градот Кареја веќе подолго од десет столетија е духовен и управен центар на Света Гора. Ова единствено монашко гратче во светот, украсено со впечатливи градби и улички, дише со посебен мир и спокој. На неговиот плоштад се издигнува прекрасната соборна црква на Протатонот, посветена на Успението на Пресвета Богородица. Овој храм – споменик со својата ненадмината убавина и ден денес сведочи за боговдахновеноста на византиските мајстори. Во него се наоѓа чудотворната икона на Мајката Божја „Достојно ест“, икона – заштитничка на целата светогорска заедница, но и на целото православно монаштво. Неслучајно нашиот старец Партениј пред 5 години порача идентична изобразба на оваа икона за нашиот свет манастир. И еве, сега, по милоста на нашата Заштитничка и непрестајна молитвеничка за родот човечки, се поклонивме на првообразот на Нејзината чудотворна и преславна икона. Тој ден Божјата промисла нè однесе на поклонение и во свештената Ќелија на св. Георгиј Фанероменос, чијшто храм некогаш го изградил познатиот подвижник од XIX век, светиот Хаџи-Георгиј, кој извесно време се подвизувал таму заедно со своите ученици. Колкаво беше нашето изненадување и восхит, кога од тамошниот аскет, гостољубивиот отец Исаак, дознавме дека сме дошле во таа ќелија во навечерието на споменот на старец Хаџи-Георгиј! Кроткиот отец Исаак ни го отвори храмот и ни ги изнесе моштите на св. вмч. Георгиј, на кои со благодарност и љубов се поклонивме.

Следниот ден, 15 ноември, се упативме на поклонение во уште една светиња на светиот Великомаченик – светата славјанска Атоно-зографска обител.

Зограф – светогорски споменик на нашите предци

Како што нашето поклоничко патување започна со бдение, Божјата промисла си уреди и да заврши со бдение. Бдение во чест на уште еден великомаченик, светиот Георгиј Победоносец, во неговиот славен манастир на Света Гора. Стотици и стотици верници го исполнија големиот соборен храм и присуствуваа на бдението по повод празникот Обновување на храмот на св. вмч, Георгиј во Лида Палестинска – Ѓургиц. Зографскиот манастир, основан во X век од тројцата охридски браќа, светите Арон, Мојсеј и Давид, со векови бил граден и помаган од нашиот христоверен народ, кој таму дал недобројни монаси подвижници. Особено значајна за нас била големата духовна поврзаност на Зографската обител со Бигорскиот манастир во преродбенскиот деветнаесетти век. И, ете, сега по застапништвото на Пресвета Богородица и молитвите на св. Георгиј, тие врски повторно воскреснуваат во полн сјај. Никогаш не би можеле да го заборавиме гостољубието на високопреподобниот отец Амвросиј, игумен на таа света обител, и неговите пожртвувани браќа, и никогаш не би можеле достојно да заблагодариме за гостољубието и честа што му ја укажаа на нашиот старец и браќата. А како печат на оваа духовна врска на братољубието се добиените мошти од светиот отец наш архимандрит Анатолиј Зографски (†1848), бигорскиот монах, родум од мијачкото село Могорче,израснат во славното мијачко Лазарополе, кој со своето смирение и светост станал духовник на рускиот цар Николај I Романов, и успеал во секоја смисла да го воскресне тогаш замрениот Зографски манастир. На молба на нашиот игумен, старец Амвросиј со најголема љубов одвои честица од черепот на отец Анатолиј и ја подари за првоначалниот манастир на овој богомудар преродбеник.

Со овој голем благослов за нас, ја напуштивме Градината на Пресвета Богородица, исполнети со неизмерна благодарност поради Нејзината мајчинска љубов и закрила кон нас, недостојните. Нејзините најсвети молитви, и молитвите на сите што со добар подвиг се подвизувале и се подвизуваат во таа чудесна и најсвета Атонска Гора, нека бидат со нас. Амин!