Настаните што се случиле на Светиот и Велик Четврток: миењето на нозете на Апостолите од страна на Христа, Тајната Вечера, предавството на Јуда и Христовата молитва во Гетсиманија, се најсилен израз, заедно со Крстот на Голгота, на Божјото искупително дело за човекот. Преку овие четири Божествени настани допираме до смирената, пожртвувана, принесена и предадена љубов на нашиот Господ Исус Христос. Таа вечер во Ерусалим, кога светот спиел во своите домови, Спасителот, како човечка Личност и претставник на целото човештво, ја води последната битка со омразата, напуштеноста, осаменоста.
Користејќи го јудејскиот обичај за миење на нозете, Господ како Учител, со чест им ги мие нозете на Своите ученици, истовремено покажувајќи дека првиот во Црквата Негова ќе треба да биде „слуга на сите“. Дава една друга димензија на власта, која не ја бара својата волја, ниту ропско потчинување. Оттогаш, па засекогаш, миењето на нозете на учениците од страна на Христа ќе биде пример за секој Христијанин, пример што ќе го разликува од кнезот на овој свет. Востановувањето на големото и страшно Таинство на Светата Евхаристија, за време на Тајната Вечера, ќе остане во веки знак за присуството на живот Бог. Самиот Тој станува „јастие и питие“ за светот да може да живее. Себеси се принесува како жртва „за живот и спасение на светот“.
Предавството на Јуда, избран ученик, ни покажува колку лесно можеме да се одречеме и да ги предадеме нашите ближни, доколку се потпираме само на нашиот разболен од гревот ум и на страстите во нас.
Со тоа „смртно е нажалена душата Моја“, што Господ го вели во Гетсиманската градина, ја искажува болката на душата која се приближува до границите на смртта. Болка од напуштеноста на љубените, од разочарувањето, од осаменоста. Совршениот Човек Исус Христос, имајќи душа и тело како нас, страда исто така како нас. Но, како совршен Бог може да сочувствува и сострадува со нас, победувајќи ја болката и смртта за нас.
Пред големината на овој ден, пред самите тие Божествени настани, Бигорското братство и притекнатите верници стојат во храмот со свештена почит и молитва, со восхит и смирение. Се извршува евхаристиското тајнодејство на денот кога тоа е востановено; Тајноводник е Самиот Христос, Кој преку рацете на нашиот Старец, Архимандрит Партениј, се принесува Себеси како храна за бесмртност. Напоен од силата и благодатта на оваа преголема Тајна, Старецот го споделува со нас своето созерцание:
„Мили мои, единствена причина за создавањето на овој преубав свет е љубовта Божја. А круната, пак, на целото создавање, како што читаме во Светото Писмо, е човекот – највозљубената Божја творба. Значи, љубовта на Бога беше таа којашто го приведе човекот од небитие во битие, и му го потчини сето останато создание, му го предаде во негова служба. Рамен според образот и подобието на Бога, во неговата господственост над созданието, првиот човек беше, всушност, и првиот свештенослужител на Бога. Светот му принесуваше храна на човекот, а човекот, пак, целиот Му се принесуваше на Бога, во едно постојано, благодарствено општење и заедница со Него. Затоа би можеле да кажеме дека животот на човекот во Рајот беше една непрестајна Литургија, една Божествена Евхаристија, едно свештено дело на благодарење кон Господа Создателот. И сè додека човекот се држеше до суштината на своето постоење, сè додека Божјите дарови со кои беше обдарен, повторно Му ги принесуваше со благодарност, со љубов на Бога, сè дотогаш во него имаше живот. Но во оној миг кога човекот престана да Му благодари на Бога за сите Негови дарови, за животот што му го беше дал, за Неговата неискажлива љубов кон него, и кога се постави себеси наместо Бога за цел, и посака да го задржи созданието само за себе, тогаш престана и животот во него, тогаш човекот умре. Заборави дека не е созданието тоа што му дава храна за живот, туку Создателот; заборави дека треба да Му благодари на Бога, и го снајде смртта.
Умре човекот, но не и љубовта Божја. Ако човекот Го заборави Бога, Бог никогаш не го заборави човекот. Зашто Оној, „Кој не се одврати целосно од Својата творба, ниту ги заборави делата на рацете Свои, туку по Неговата милост и сомилост го посетувал на разни начини“, најпосле Самиот слезе на земјата, стана човек и, како вечен Првосвештеник, востанови нова Литургија, нова Евхаристија, и повторно му даде на човекот живот. Овој пат како принос се даде Самиот Себеси, односно како бесмртна и нетрулежна храна за светот го даде Самото Неговото пречисто Тело и Самата Негова животворна Крв. Сега, секој човек којшто ќе посака, кој ќе Го побара и тргне по Христа, ќе има живот вечен во себе, и нема да умре. Затоа, во Својата проштална беседа со учениците после воспоставувањето на најсвета Тајна на Новиот Завет – Тајната Вечера, која е Тајна на љубовта и единството, Господ Исус Христос им вели: Јас сум лозата, а вие прачките; и кој што е во Мене, и Јас во него, тој ќе даде многу плод; оти без Мене не можете да направите ништо (Јн. 15,1-5). Доколку прачката е на лозата, тогаш таа ќе има сок во себе и ќе дава плод. Доколку, пак, не е на лозата, таа ќе се исуши и во оган ќе се фрли. Тоа се случува и со сите нас кога се оддалечуваме од Божествената Лоза и не го примаме нејзиниот живоносен сок, односно животворните Тело и Крв Христови. Зашто на Светата Литургија, преку благодатната сила на љубовта, преку тајната на Телото и Крвта Христови, ние таинствено се соединуваме со Бога: Кој јаде од Моето тело и пие од Мојата крв, ќе биде во Мене и Јас во него (Јн. 6,56). А, соединувајќи се со Бога, ние се соединуваме и еден со друг, меѓу себе: бидејќи лебот е само еден, едно тело сме ние многуте, зашто сите се причестуваме од еден леб (1.Кор. 10,17). Така, нашиот живот повторно ја добива својата првобитна евхаристиска цел; тој станува едно постојано благодарење и соединување со Бога. На секоја Литургија ние сме повикани на вечен живот, во заедница со Бога. Господ секојдневно нè кани да вечераме на Неговата трпеза, за да бидеме со Него и во вечноста. Нè повикува да се соединиме со Него егзистенцијално, суштински, совршено. Примете, јадете… Пијте од неа сите…, од Телото и Крвта на Богочовекот „за прошка на гревовите и за вечен живот“. Гледајте колкава е Божјата љубов! Неизмерна!
Но за да би можеле да стапиме во таа љубовна заедница со Него, неопходно е претходно да се научиме на смирено служење на ближните. Самиот Спасител нè поучи на смирение и на љубов едни кон други, кога пред почетокот на Тајната Вечера им ги изми нозете на Своите ученици. А исто така и по Тајната Вечера, кога им заповеда на учениците да се љубат еден со друг, како што Он ги возљуби нив (Јн. 15,12). Значи, предуслов за нашето соединување со Бога е љубовта и смиреното служење еден на друг. Но љубов и служење не само во телесна смисла, но уште повеќе – во духовна. Да си послужиме еден на друг со духовно служење, во љубов и смирение, понесувајќи ги душевните раните на нашите ближни, рани што постојано ги нанесува злото од овој свет.
Пред големата Тајна на Божествената Евхаристија, ние повторно стоиме со слобода и имаме право да избереме дали ќе учествуваме во неа, или не; ќе бидеме ли со Господа, ќе Го признаваме ли за наша бесмртна храна што води кон живот вечен, или, пак, ќе кажеме како Петар: Не Го познавам Човекот. А таа наша слобода се состои главно во тоа дали ќе се решиме да се бориме против гревот и страстите во нас. Зашто токму гревот е тој што го збунува човекот, што го прави немоќен и слаб, што го умртвува и му го прекратува неговото општење со Бога. Затоа и Адам во Рајот, од пријател Божји, од човек кој постојано заедничареше со Бога, одеднаш, поради гревот, стана некој што сакаше да се сокрие од Бога, некој што се плаши од Бога. И го чуја гласот на Господа Бога, кога Он одеше низ рајот во приквечерината; и се сокрија Адам и жена му (1.Мојс. 3,8). Па, мораше Бог да го прашува: Адаме, каде си? – за да го поттикне да се врати при себе и да разбере што изгубил. Гледате, секогаш кога ќе паднеме во грев, се збунуваме, се губиме себеси, и Бог за нас станува, за жал, непознат, така што почнуваме да се плашиме од Него, го тргаме погледот свој од Него и накрај одрекуваме дека Го познаваме. Но покајанието е онаа сила што може да нè врати во заедница со Бога. Сетете се на Апостолот Петар: кога неговиот поглед се сретна со благиот поглед на Господа, поглед преполн со милост и простување, Петар се сети на Христовите зборови дека уште пред петел да пропее тој три пати ќе се одрече од Него, па се покаја и заплака горко. А после Воскресението, Господ посебно го поздрави Петра и со Неговата сеопростувачка љубов повторно го врати во заедница со Него.
Божјата љубов е навистина сеопфатна. Таа нè прати насекаде во животот, во секој миг. А ние, за жал, многупати Го изневеруваме Бога, многупати Го предаваме, многупати се одрекуваме од Него, иако ние ја имаме благодатта на Светиот Дух, којашто Петар и другите апостоли ја добиле дури по Вознесението на Господа. Затоа, да се каеме како Петар и да не бидеме предавници како Јуда, да се потрудиме со ревност во смиреното служење еден на друг, имајќи Го секогаш како пример Бога. Тогаш нашиот живот ќе биде една непрестајна Литургија, едно постојано општење со Бога, заедница во благодарење и љубов, и тогаш во нас ќе има живот, кој никогаш нема да престане. Амин!“
